Wat is dag van de cultuur?

Deze dag van de cultuur (Universal Day of Culture) wordt elk jaar op 15 april gehouden in meerdere landen, waaronder Nederland. Deze dag vraagt aandacht voor de rol van cultuur in vrede, onderwijs en menselijk bewustzijn. Centraal staat de bescherming van cultureel erfgoed en het bevorderen van respect tussen culturen.

Deze dag werd gelanceerd door de Russische kunstenaar en denker Nicholas Roerich, als onderdeel van het Roerich-pact. Dit verdrag riep op tot bescherming van culturele instellingen en monumenten, zelfs in tijden van oorlog. Sindsdien is dag van de cultuur uitgegroeid tot een wereldwijd moment van bezinning en waardering.

In Nederland krijgt de dag af en toe aandacht via lokale initiatieven, educatieve programma’s of culturele instellingen. Op sociale media en bij erfgoedorganisaties komt de dag tot leven met tentoonstellingen, lezingen en bijdragen van verschillende gemeenschappen. De focus ligt vaak op het verbinden van verleden en heden, en op het zichtbaar maken van de culturele rijkdom in de samenleving.

Geschiedenis en oorsprong

Het idee voor dag van de cultuur werd in de jaren dertig voorgesteld door Nicholas Roerich, als reactie op de toenemende dreiging van vernietiging van cultureel erfgoed tijdens conflicten. Het Roerich-pact stelde dat monumenten, musea, wetenschappelijke instellingen en onderwijscentra altijd beschermd moesten worden, zelfs in oorlogstijd.

De symboliek van deze dag is krachtig: cultuur is geen luxe of versiering, maar een bron van verbinding, identiteit en vrede. In de loop der jaren groeide het initiatief uit tot een internationaal moment van aandacht voor cultuur in brede zin: van schilderkunst tot taal, van muziek tot lokale gebruiken.

Wie doet er mee aan dag van de cultuur?

• Scholen en universiteiten: Geven lessen of workshops over erfgoed en wereldculturen.
• Musea en archieven: Organiseren rondleidingen, exposities of online lezingen.
• Culturele verenigingen: Bieden activiteiten zoals dans, muziek of verhalenvertellers aan.
• Gemeenten en bibliotheken: Steunen projecten rond culturele diversiteit en toegankelijkheid.
• Individuen: Delen tradities, foto’s of herinneringen op sociale media.

Slogans en thema’s

Deze dag draait om het beschermen, waarderen en delen van cultuur. Veelgebruikte slogans zijn: “Cultuur is vrede”, “Bewaar het verleden, bescherm de toekomst” en “Cultuur verbindt grenzenloos”. De thema’s van deze dag zijn gericht op samenwerking, cultureel bewustzijn en het recht op toegang tot kunst en erfgoed. Het onderliggende doel is het versterken van wederzijds begrip in een wereld vol verschillen.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Blauw: Voor rust, verbinding en diepgang.
• Rood: Voor expressie, creativiteit en menselijke kracht.
• Aardetinten: Verwijzen naar erfgoed, traditie en geschiedenis.

Symbolen

• Banner van vrede: Drie rode cirkels op wit, gebruikt in het Roerich-pact.
• Boek: Symbool voor overdracht van kennis en cultuur.
• Mozaïek: Beeld voor culturele verscheidenheid.

Patronen

• Geometrische patronen: Veel gebruikt in decoratieve kunstvormen wereldwijd.
• Schrifttekens: Van hiëroglief tot kalligrafie als cultureel erfgoed.
• Dansbewegingen en silhouetten: Verwijzen naar expressie en lichamelijke cultuur.

Meest gebruikte hashtags

• #UniversalDayOfCulture
• #DagVanDeCultuur
• #CultureIsPeace
• #ProtectCulture
• #HeritageMatters

Hoe doe je mee aan dag van de cultuur?

• Bezoek: Ga naar een museum, cultureel centrum of tentoonstelling in je omgeving.
• Lees: Verdiep je in de geschiedenis van een andere cultuur of traditie.
• Deel: Plaats een verhaal, foto of herinnering aan jouw culturele achtergrond.
• Probeer: Maak kennis met muziek, dans of gerechten uit een andere cultuur.
• Steun: Help mee aan een erfgoedproject of doneer aan een culturele organisatie.

Waarom is dag van de cultuur belangrijk?

Cultuur vormt de basis van identiteit, maar ook van onderlinge verbinding. Zonder cultuur verliezen mensen hun verhaal, hun symbolen en hun gezamenlijke geheugen. Deze dag benadrukt het belang van bescherming, vooral in tijden waarin erfgoed onder druk staat. Denk aan oorlog, klimaatverandering of verwaarlozing.

Tegelijk laat deze dag zien dat cultuur geen muur bouwt, maar een brug. Door de rijkdom van elkaars verhalen te leren kennen, ontstaat begrip. Niet vanuit idealen, maar vanuit menselijke herkenning. Cultuur is geen luxe of bijzaak, het is wat mensen samenhoudt.