Wat is Neurodiversiteitspride?

Neurodiversiteitspride (Neurodiversity Pride Day) wordt elk jaar op 16 juni gehouden. Deze dag draait om het zichtbaar maken en waarderen van mensen die anders denken, waarnemen en voelen. Niet als uitzondering, maar als deel van menselijke variatie. Autisme, ADHD, dyslexie, dyspraxie, hoogbegaafdheid of andere vormen van neurodivergentie staan centraal.

Het uitgangspunt is dat deze verschillen niet per definitie een tekort betekenen. Sterker nog: mensen die buiten het neurologische gemiddelde vallen, brengen vaak unieke perspectieven, creativiteit en denkkracht. Deze dag richt zich op erkenning, zelfacceptatie en trots, en wil ruimte scheppen voor wie anders functioneert dan de norm.

In Nederland is Neurodiversiteitspride uitgegroeid tot een jaarlijks moment met bijeenkomsten in onder meer Utrecht, Nijmegen en Amsterdam. Daarnaast vinden er online evenementen plaats, met lezingen, kunstprojecten en ontmoetingen georganiseerd door en voor neurodivergente mensen.

Neurodiversiteitspride is gerelateerd aan Autismepride

Geschiedenis en oorsprong

Neurodiversiteitspride werd in 2018 in Nederland gestart door stichting NeuroEmergence. Deze dag kwam voort uit de behoefte om een positief tegenverhaal te bieden aan het dominante medische perspectief op neurologische variatie. Niet alleen aandacht voor diagnoses, maar juist voor kwaliteiten en ervaringen.

De inspiratie ligt bij de term ‘neurodiversiteit’, die begin jaren negentig werd gebruikt door de Australische socioloog Judy Singer. Haar idee was dat neurologische variatie geen stoornis is, maar een natuurlijk verschijnsel binnen de mensheid. Vanuit dat perspectief werd Neurodiversiteitspride ontwikkeld als viermoment, reflectie en uitnodiging tot dialoog.

Sinds de eerste editie is het bereik van de dag gegroeid. Ook in andere landen wordt het initiatief overgenomen. In Nederland is de dag verbonden met lokale netwerken, neurodivergente kunstenaars, activisten en ervaringsdeskundigen die het programma ieder jaar samenstellen.

Wie doet er mee aan Neurodiversiteitspride?

• Neurodivergente mensen: Delen verhalen, kunst of kennis vanuit eigen ervaring.
• Scholen en universiteiten: Organiseren lessen of activiteiten rond breinvariatie.
• Bedrijven: Erkennen neurodiversiteit in hun werkcultuur of geven ruimte aan medewerkers.
• Zorg en welzijn: Creëren ruimte voor ontmoeting en steun zonder stigmatisering.
• Publieke instellingen: Versterken zichtbaarheid en normaliseren neurologische verschillen.

Slogans en thema’s

Slogans zoals “Anders is ook goed”, “Neurodivergent en trots” en “Niet minder, gewoon anders” worden vaak gebruikt. De thema’s wisselen per jaar en gaan meestal over zelfacceptatie, zichtbaarheid, onderwijs, participatie en creatieve expressie. Er is aandacht voor het hele spectrum: van overprikkeling en uitsluiting tot kracht en verbinding.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Regenboog: Voor variatie en spectrum.
• Paars: Voor eigenheid en zelfbewustzijn.
• Groen: Voor groei en balans.

Symbolen

• Oneindigheidsteken: Voor het brede spectrum aan denkwijzen.
• Gestileerd brein: Voor de kracht van neurologische variatie.
• Oog: Voor waarneming, detail en gevoeligheid.

Patronen

• Overlopende vormen: Voor diversiteit zonder grenzen.
• Cirkelstructuren: Voor verbondenheid en herhaling.
• Kleurvlakken: Voor het afwijken van de norm en visuele prikkelgevoeligheid.

Meest gebruikte hashtags

• #Neurodiversiteitspride
• #Neurodivergent
• #Neurodiversiteit
• #TrotsEnAnders
• #Zichtbaarheid

Hoe doe je mee aan Neurodiversiteitspride?

• Vertel je verhaal: Deel wat neurodiversiteit voor jou betekent, online of offline.
• Organiseer een activiteit: Denk aan een workshop, lezing of kunstproject.
• Leer bij: Lees over neurodivergentie zonder medisch kader.
• Steun makers: Koop werk van neurodivergente kunstenaars of ontwerpers.
• Laat je zien: Gebruik symbolen, draag kleuren of deel inhoud via sociale media.

Waarom is Neurodiversiteitspride belangrijk?

Veel mensen die neurodivergent zijn, hebben zich lang moeten aanpassen aan verwachtingen die niet bij hen pasten. Neurodiversiteitspride biedt ruimte voor een ander verhaal. Een verhaal waarin verschil niet gecorrigeerd hoeft te worden, maar erkend mag bestaan.

Deze dag is ook belangrijk om beeldvorming te veranderen. Wie zich altijd heeft gezien als ‘lastig’ of ‘anders’, krijgt hier de boodschap dat anders zijn ook waardevol is. Erkenning is niet hetzelfde als medelijden. Trots is niet hetzelfde als probleemloos. Neurodiversiteitspride laat zien dat iedereen recht heeft op ruimte, ritme en respect.

Deze dag nodigt uit tot gesprek, niet alleen over aanpassing, maar over acceptatie. Over systemen die kunnen meebewegen, over onderwijs dat past bij verschillende breinen en over werkplekken waar verschil geen uitzondering is, maar een bron van kracht.