Wat is Windrushdag?

Windrushdag (National Windrush Day) wordt elk jaar in het Verenigd Koninkrijk gehouden op 22 juni. Deze dag staat in het teken van de Windrushgeneratie: mensen uit het Caribisch gebied die tussen 1948 en 1971 naar het Verenigd Koninkrijk verhuisden om te helpen bij de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog.

De naam komt van het schip HMT Empire Windrush, dat op 22 juni 1948 aankwam in Tilbury. Aan boord waren ruim 800 passagiers uit onder andere Jamaica en Trinidad. Zij kwamen op uitnodiging van de Britse overheid, die dringend arbeidskrachten nodig had. Hun bijdrage aan de Britse samenleving was groot, vooral in sectoren zoals de zorg, het openbaar vervoer en de industrie.

In het Verenigd Koninkrijk wordt Windrushdag inmiddels breed erkend. Er zijn herdenkingen, lezingen, culturele evenementen en persoonlijke verhalen die aandacht krijgen via media en scholen.

Geschiedenis en oorsprong

De eerste Windrushpassagiers arriveerden op 22 juni 1948. Ze kwamen met het schip Empire Windrush en vestigden zich in Londen en andere Britse steden. Hun komst markeerde het begin van een nieuwe migratiefase in het Verenigd Koninkrijk.

De term Windrushgeneratie verwijst naar iedereen die in die periode uit het Caribisch gebied migreerde, inclusief hun kinderen en kleinkinderen. Jarenlang werd hun bijdrage onderbelicht. In 2018 kwam daar verandering in, mede door het Windrushschandaal: velen uit deze groep werden plots als ‘illegaal’ bestempeld door strengere immigratieregels, ondanks hun recht op verblijf.

Als reactie op het schandaal stelde de Britse overheid Windrushdag officieel in. Sindsdien wordt de dag gebruikt om erkenning te geven, verhalen te delen en bewustzijn te vergroten.

Wie doet er mee aan Windrushdag?

• Gemeenschappen: Organiseren bijeenkomsten, optredens en tentoonstellingen
• Scholen en universiteiten: Bieden lesprogramma’s en gesprekken over migratie en diversiteit
• Culturele instellingen: Tonen werk van Caribische Britten of delen persoonlijke verhalen
• Lokale overheden: Steunen initiatieven en financieren activiteiten rond de dag
• Media en platforms: Maken reportages, interviews en documentaires over Windrush

Slogans en thema’s

Windrushdag draait om zichtbaarheid, dankbaarheid en erkenning. Veelgebruikte Nederlandse slogans zijn “Van vertrek naar verbinding”, “Windrush leeft voort” en “Dankzij Windrush”. Thema’s wisselen jaarlijks, maar gaan vaak over herinnering, onrecht, herstel en trots. Creatieve uitingen zoals spoken word, muziek en fotografie spelen een belangrijke rol.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Groen-geel-rood: Voor de Caribische identiteit en afkomst
• Blauw-wit: Voor de reis over zee en het schip
• Zwart-bruin: Voor de gemeenschap, huid, trots en verbondenheid

Symbolen

• Het schip Empire Windrush: Symbool van aankomst, hoop en nieuw begin
• Koffers en tassen: Voor migratie en alles wat je meeneemt
• Gezichten en portretten: Voor de persoonlijke verhalen achter de geschiedenis

Patronen

• Zee- en golfmotieven: Voor de reis over het water
• Stofpatronen uit het Caribisch gebied: Voor culturele rijkdom
• Herhalende lijnen: Voor generatie op generatie

Meest gebruikte hashtags

• #windrushdag
• #windrushgeneratie
• #caribischbrits
• #erkenning
• #stemmenuitdegeschiedenis

Hoe doe je mee aan Windrushdag?

• Ga naar een lokaal evenement: Tentoonstellingen, muziek of herdenkingen
• Lees en leer: Bekijk een documentaire of lees een boek over Windrush
• Praat met familie of buren: Verzamel verhalen en perspectieven
• Steun lokale organisaties: Doneer of werk mee aan educatieprojecten
• Deel online: Verspreid informatie via je eigen sociale media

Waarom is Windrushdag belangrijk?

Windrushdag maakt zichtbaar wat lang verborgen bleef. De Windrushgeneratie heeft veel bijgedragen aan het Verenigd Koninkrijk, maar kreeg lang geen erkenning. Door deze dag te markeren wordt hun geschiedenis opgenomen in het collectieve geheugen.

Het is ook een kans om te leren van fouten. Het Windrushschandaal liet zien wat er gebeurt als beleid losraakt van menselijkheid. Windrushdag houdt die les levend.

Deze dag gaat over waardigheid, geheugen en verbondenheid. Niet alleen voor de Windrushgemeenschap, maar voor iedereen die geschiedenis wil begrijpen door de mensen die haar meemaakten.