Wat is Dag van Vrouwen van Afrikaanse Afkomst?

Dag van Vrouwen van Afrikaanse Afkomst (International Day of Afro-descendant Women) wordt elk jaar op 25 juli wereldwijd gehouden. Deze dag vraagt aandacht voor de positie van vrouwen van Afrikaanse afkomst in samenlevingen waar racisme, seksisme en uitsluiting aan de orde van de dag zijn. De oorsprong ligt in Latijns-Amerika, maar inmiddels is het een wereldwijd moment van erkenning en cultuur. Overal ter wereld delen zwarte vrouwen verhalen over hun leven, hun geschiedenis en hun toekomst. Het gaat om zichtbaarheid en ruimte om het eigen narratief te bepalen.

Overal ter wereld vinden bijeenkomsten, demonstraties, lezingen en culturele evenementen plaats. Er is aandacht voor politieke vertegenwoordiging, economische zelfstandigheid, onderwijs, zorg en erfgoed. Veel acties worden georganiseerd door lokale gemeenschappen, zonder centrale aansturing. In Nederland is deze dag vooral zichtbaar binnen Caribische gemeenschappen, antiracistische netwerken en feministische organisaties. De nadruk ligt op verbondenheid, kennisdeling en het versterken van de eigen stem.

Geschiedenis en oorsprong

In 1992 kwamen honderden zwarte vrouwen samen tijdens het eerste Congres van Zwarte Vrouwen uit Latijns-Amerika en de Caraïben in de Dominicaanse Republiek. Zij deelden ervaringen over uitsluiting, geweld, armoede en het gebrek aan zichtbaarheid. Tijdens het congres besloten zij jaarlijks 25 juli te gebruiken als dag van gezamenlijke erkenning. Niet als een nationaal moment, maar als een grensoverschrijdende beweging gedragen door vrouwen zelf. Het werd een dag van kracht en herinnering.

De jaren daarna verspreidde het initiatief zich naar andere landen binnen en buiten Latijns-Amerika. Activisten, kunstenaars en gemeenschappen gaven invulling aan de dag op hun eigen manier. Soms met protesten, soms met dans en poëzie, soms met conferenties en onderwijs. De rode draad bleef het zichtbaar maken van de stem van zwarte vrouwen. Overal werd benadrukt dat deze vrouwen onmisbaar zijn in het verleden, heden en de toekomst van hun samenleving.

Ook in Europa kreeg de dag meer betekenis. Diasporagemeenschappen in onder andere Nederland, Frankrijk en Spanje sloten zich aan. Er ontstonden nieuwe netwerken, online campagnes en samenwerkingen tussen activisten. De dag groeide uit tot een moment voor het doorbreken van stilte, het opbouwen van solidariteit en het benoemen van wat te lang is verzwegen. Zonder formele organisatie bleef de kracht liggen bij de mensen die de dag dragen.

Wie doet er mee aan Dag van Vrouwen van Afrikaanse Afkomst?

• Vrouwen van Afrikaanse afkomst wereldwijd: Delen ervaringen, eisen ruimte en vertellen hun verhaal.
• Activistische netwerken en gemeenschapsorganisaties: Organiseren lokale en online evenementen.
• Kunstenaars, schrijvers en denkers: Brengen erfgoed, kennis en perspectieven onder de aandacht.
• Onderwijsinstellingen en musea: Bieden ruimte aan debat, tentoonstelling en ontmoeting.
• Bondgenoten en betrokkenen: Steunen het initiatief, delen informatie en luisteren actief.

Slogans en thema’s

Zinnen als “Onze stem is geen echo”, “Zonder ons geen geschiedenis” en “Wij dragen werelden” worden vaak gebruikt. Thema’s verschillen per jaar, maar draaien vaak om economische autonomie, dekolonisatie, onderwijs, gezondheid, reproductieve rechten en representatie. Elke regio geeft een eigen invulling, vaak met aandacht voor lokale strijd. Het doel is om structurele ongelijkheid zichtbaar te maken, zonder het gesprek te laten domineren door instituties. De toon is vastberaden, persoonlijk en collectief tegelijk.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Geel: Voor kracht, energie en levenslust
• Rood: Voor strijd, verbondenheid en liefde
• Zwart: Voor afkomst, herinnering en identiteit

Symbolen

• Opgestoken vuist: Voor verzet en collectieve kracht
• Afrikaanse patronen en stoffen: Voor erfgoed en trots
• Portretten en silhouetten: Voor zichtbaarheid van rolmodellen

Patronen

• Traditionele kleding en hoofddoeken: Voor expressie van cultuur
• Ritmische dans en muziek: Voor vreugde, kracht en weerstand
• Educatieve panels of gesprekskringen: Voor verdieping en reflectie

Meest gebruikte hashtags

• #25Juli
• #AfroVrouwen
• #ZwarteVrouwen
• #DiasporaStem
• #ErkenningNu

Hoe doe je mee aan Dag van Vrouwen van Afrikaanse Afkomst?

• Bezoek een lokaal evenement: Ga naar een bijeenkomst, lezing of expositie
• Deel verhalen van zwarte vrouwen: Via sociale media of in je eigen omgeving
• Lees of kijk naar werk van zwarte vrouwelijke makers: Verruim je perspectief
• Steun organisaties en projecten: Draag bij aan initiatieven voor structurele verandering
• Voer gesprekken over representatie en racisme: Ook binnen je school, werk of familie

Waarom is Dag van Vrouwen van Afrikaanse Afkomst belangrijk?

Vrouwen van Afrikaanse afkomst worden wereldwijd geconfronteerd met structurele achterstelling. Hun bijdrage aan samenlevingen is groot, maar wordt zelden erkend. Deze dag maakt ruimte voor hun perspectief, op hun eigen voorwaarden. Het is geen dag van slachtofferschap, maar van positie nemen. Door zichtbaar te zijn, eisen ze de ruimte op die hen toekomt.

De kracht van deze dag ligt in het delen van ervaringen, het versterken van netwerken en het benoemen van wat genegeerd wordt. Er ontstaat herkenning tussen generaties en gemeenschappen. Door kunst, taal, herinnering en kennis ontstaat beweging. Niet als een afgesloten moment, maar als deel van een lange geschiedenis van verzet en aanwezigheid.