Wat is alliesdag?

Alliesdag (International Allyship Day) wordt elk jaar wereldwijd gehouden op 8 augustus. Deze dag is bedoeld om mensen zichtbaar te maken die zich inzetten voor minderheden of groepen die zelf vaak weinig ruimte krijgen. Zo’n bondgenoot wordt een ally genoemd: iemand die zich niet stilhoudt als er onrecht plaatsvindt, ook al maakt diegene geen deel uit van de benadeelde groep. Deze dag staat in het teken van luisteren en handelen op momenten die ertoe doen.

In Nederland is de dag nog niet zo bekend en besteden we vooral online aandacht aan alliesdag. Er zijn online filmpjes waarin mensen vertellen over momenten waarop ze anderen actief steunden. Ook verschijnen video’s waarin bondgenoten uitleggen waarom ze zich uitspreken, bijvoorbeeld rond racisme, discriminatie van mensen met een beperking of seksisme op de werkvloer. Zo laat alliesdag zien dat steun altijd effect heeft, zeker wanneer die openlijk en bewust is.

Geschiedenis en oorsprong

Het begrip ally ontstond binnen de lhbtiq+-beweging in de Verenigde Staten, maar werd al snel overgenomen door andere groepen. Zo spraken zwarte activisten over white allies die racisme aan de kaak stelden. Ook mensenrechtenorganisaties namen de term over om helpers van vluchtelingen of activisten voor mensen met een beperking te benoemen. Er ontstond behoefte aan een moment waarop die steun zichtbaar werd gemaakt en gedeeld kon worden.

Alliesdag kwam voort uit de gedachte dat je niet hoeft te zwijgen als iets jou persoonlijk niet raakt. Een ally is iemand die zijn positie gebruikt om iets te veranderen, of dat nu op school, in de politiek of thuis is. De dag ontstond als reactie op de behoefte aan concrete steun. Niet aan praat, maar aan daden. Mensen wilden laten zien dat echte solidariteit betekent dat je naast iemand gaat staan.

Digitale media gaven alliesdag een extra impuls. Doordat mensen op sociale platforms ervaringen deelden, groeide het bereik van de dag snel. Inmiddels wordt alliesdag ook gebruikt door organisaties die werken met mensen met een beperking, antiracistische netwerken en platforms die opkomen voor vrouwenrechten. De dag is een uitnodiging tot betrokkenheid.

Wie doet er mee aan alliesdag?

• Mensen in het onderwijs: zij besteden aandacht aan ally-gedrag in de klas, bijvoorbeeld bij themaweken of burgerschap.
• Medewerkers op de werkvloer: zij zetten zich in voor collega’s die te maken krijgen met uitsluiting of ongelijke kansen.
• Jongeren op sociale media: zij maken bondgenootschap zichtbaar via video’s, statements en challenges.
• Organisaties die werken rond inclusie: zij gebruiken alliesdag om mensen te bedanken en om nieuwe allies aan te trekken.
• Ervaringsdeskundigen en hun netwerken: zij laten zien hoe belangrijk het is dat anderen naast hen staan als het moeilijk wordt.

Slogans en thema’s

Slogans die vaak terugkomen op alliesdag zijn “Laat zien dat je luistert”, “Sta naast, niet boven” en “Zwijgen helpt niemand”. Het thema draait meestal om het verschil tussen goede bedoelingen en echt handelen. Bondgenoot zijn vraagt niet om perfectie, maar om inzet. Veel campagnes richten zich op de vraag: wat doe jij wanneer je onrecht ziet? Dat maakt deze dag concreet en actueel, elk jaar opnieuw.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Geel: staat voor zichtbare steun, zonder op de voorgrond te treden.
• Paars: symboliseert gelijkwaardigheid en het delen van invloed.
• Wit: verwijst naar ruimte maken voor anderen, zonder oordeel.

Symbolen

• Een open hand: staat voor beschikbaarheid en actieve betrokkenheid.
• Een oor: benadrukt luisteren als actieve houding.
• Een cirkel met een opening: symboliseert toegang, doorbraak en ruimte geven.

Patronen

• Gelaagde vormen: verbeelden hoe verschillende identiteiten samen bestaan.
• Onderbroken lijnen: laten zien dat grenzen flexibel kunnen zijn.
• Spiraalvormen: staan voor gezamenlijke groei en beweging.

Meest gebruikte hashtags

• #alliesdag
• #ikbeneenally
• #stanaastiemand
• #gelijkheidvooriedereen
• #ally

Hoe doe je mee aan alliesdag?

• Zeg iets als je onrecht ziet: spreek collega’s, familie of klasgenoten aan op uitsluiting of haatspraak.
• Deel verhalen van anderen: gebruik je platform om stemmen te versterken die anders niet gehoord worden.
• Vraag wat iemand nodig heeft: luisteren en vragen stellen zijn essentieel voor echte steun.
• Ondersteun acties: sluit je aan bij protesten of doneer aan groepen die verandering nastreven.
• Laat het zien in je gedrag: wees consequent en geloofwaardig in je rol als bondgenoot.

Waarom is alliesdag belangrijk?

Alliesdag herinnert ons eraan dat mensen niet alleen verandering kunnen afdwingen. Juist steun van buitenaf is vaak doorslaggevend. Of het nu gaat om toegang tot onderwijs, veiligheid op straat of representatie in media: bondgenoten hebben invloed. Deze dag laat zien dat die invloed betekenis krijgt als je hem gebruikt voor iets buiten jezelf.

Voor gemarginaliseerde groepen helpt alliesdag om te zien wie bereid is naast je te staan, niet alleen als het makkelijk is. Bondgenootschap vraagt moed en toewijding. Het vraagt ook zelfreflectie en ruimte maken. Deze dag helpt mensen om daarin stappen te zetten, niet voor een momentopname, maar als blijvend onderdeel van hoe je je verhoudt tot anderen.