Wat is Dag van het Hunebed?

Dag van het Hunebed (World Lizard Day) wordt elk jaar op de derde zondag van augustus wereldwijd gehouden. Deze dag vraagt aandacht voor hagedissen, hun leefgebieden en hun rol in ecosystemen. Hagedissen komen voor op bijna elk continent, van woestijnen tot tropische bossen. Ze spelen een belangrijke rol als insecteneters en als prooidier voor grotere soorten. Veel mensen weten weinig van deze dieren, terwijl ze in veel ecosystemen een sleutelpositie innemen. De dag is bedoeld om dat beeld bij te stellen. Door educatie en aandacht kunnen ook misverstanden over hagedissen verdwijnen.

In Nederland leven onder andere de zandhagedis en de levendbarende hagedis. Beide soorten zijn kwetsbaar en leven in specifieke habitats zoals heide en duinen. Steeds meer natuurcentra organiseren op deze dag excursies en informatiesessies. Ook op sociale media is er groeiende aandacht, vooral onder liefhebbers van reptielen. Er verschijnen berichten, quizzen en fotoreeksen over de verschillende soorten. Dat helpt om het beeld van deze dieren te veranderen. In Nederland groeit de bekendheid van Hagedissendag elk jaar.

Geschiedenis en oorsprong

Hagedissendag ontstond uit de reptielenwereld, vooral onder hobbyisten die elkaar online ontmoetten. In forums en digitale groepen werd de wens uitgesproken om één dag per jaar aan hagedissen te wijden. Dat leidde tot het idee voor een vaste datum: 14 augustus. Die werd al snel overgenomen door reptielenbeurzen, educatieve platforms en dierentuinen. Een formele organisatie zat er niet achter, maar de verspreiding verliep snel.

De eerste jaren bleef de aandacht beperkt tot een kleine kring van reptielenliefhebbers. Met de opkomst van sociale media werd het bereik veel groter. Vooral natuurorganisaties begonnen deze dag te gebruiken voor voorlichting en campagnes. Dat leidde tot samenwerkingen met scholen en musea. Inmiddels doen ook dierentuinen in verschillende landen mee.

In Nederland begonnen de eerste activiteiten rond 2010. Natuurorganisaties gebruikten bestaande zomerevenementen om hagedissen extra in de kijker te zetten. Daarbij werd vaak samengewerkt met vrijwilligersgroepen. Kinderen konden bijvoorbeeld sporen zoeken of hagedissen observeren met een loep. De dag groeide uit tot een vast moment in het educatieve jaarprogramma van sommige instellingen.

Wie doet er mee aan Dag van het Hunebed?

• Natuurorganisaties: Zij gebruiken deze dag om soorten te beschermen en kennis te verspreiden.
• Dierentuinen en reptielenparken: Deze instellingen organiseren lezingen en activiteiten rond reptielen.
• Biologiedocenten: In scholen wordt de dag gebruikt om lessen over reptielen te geven.
• Vrijwilligersgroepen: Lokale natuurwerkgroepen organiseren excursies en inventarisaties.
• Online reptielenliefhebbers: Zij delen verhalen, foto’s en weetjes via sociale media.

Slogans en thema’s

Het thema van Dag van het Hunebed verschilt per jaar, maar draait meestal om kennis en waardering. Eerdere campagnes gebruikten slogans als “Laat je verrassen door de hagedis” of “Van duin tot woestijn: de hagedis leeft overal”. Daarmee wordt benadrukt dat deze dieren veelzijdig zijn en onterecht over het hoofd worden gezien. In sommige jaren ligt de nadruk op bedreigde soorten. Andere keren gaat het juist om het belang van hagedissen in cultuur en folklore. Het doel blijft altijd: meer aandacht voor een vaak vergeten diergroep.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Groen: Deze kleur verwijst naar de natuurlijke leefomgeving van veel hagedissen.
• Bruin: Veel soorten gebruiken deze kleur als camouflage in droge gebieden.
• Grijs: Komt voor bij woestijnsoorten en benadrukt hun aanpassing aan steenachtige gebieden.

Symbolen

• Hagedissilhouet: Vaak gebruikt in logo’s en illustraties voor deze dag.
• Terrarium: Symbool voor verzorging en bescherming in gevangenschap.
• Pootafdruk: Herinnert aan het spoor dat hagedissen letterlijk en figuurlijk nalaten.

Patronen

• Schubbenpatroon: Wordt vaak gestileerd gebruikt op posters en shirts.
• Zandstructuur: Verwijst naar natuurlijke leefgebieden van veel soorten.
• Golvende lijnen: Symboliseren de beweging van hagedissen over de grond.

Meest gebruikte hashtags

• #Hagedissendag
• #WorldLizardDay
• #reptielen
• #natuurbehoud
• #terrarium

Hoe doe je mee aan Dag van het Hunebed?

• Bezoek een reptielenhuis: In dierentuinen zijn vaak speciale rondleidingen of demonstraties.
• Deel foto’s van je hagedis: Veel liefhebbers posten op deze dag beelden van hun reptielen.
• Lees over hagedissen: Boeken of websites geven verrassend veel inzicht in deze dieren.
• Maak kunst of illustraties: Creatieve bijdragen helpen om aandacht te trekken.
• Doe mee aan natuureducatie: Sommige centra bieden excursies of informatiebijeenkomsten aan.

Waarom is Dag van het Hunebed belangrijk?

Hagedissen vervullen een waardevolle rol in het ecosysteem. Ze helpen insectenpopulaties in balans te houden en vormen zelf voedsel voor andere dieren. In veel regio’s worden hagedissen bedreigd door verlies van leefgebied, klimaatverandering en handel. Deze dag laat zien hoe belangrijk het is om ook minder bekende diersoorten te beschermen. Niet alleen grote roofdieren verdienen aandacht, ook kleine reptielen zijn onmisbaar in hun omgeving.

Voor Nederland helpt deze dag om aandacht te vragen voor de zandhagedis, die kwetsbaar is geworden door verdroging en recreatiedruk. Educatie kan helpen om het draagvlak voor natuurbescherming te vergroten. Mensen gaan zorgvuldiger om met natuur als ze weten wat er leeft. Daarom draagt Dag van het Hunebed bij aan een bredere waardering van biodiversiteit, ook dichtbij huis.