Wat is Portugaldag?

Portugaldag (Dia de Portugal, de Camões e das Comunidades Portuguesas) wordt elk jaar op 10 juni wereldwijd gehouden. Deze dag is de nationale feestdag van Portugal. De datum verwijst naar de sterfdag van Luís de Camões, schrijver van het beroemde epos Os Lusíadas. Camões staat symbool voor de Portugese taal, geschiedenis en cultuur.

Deze dag is bedoeld als eerbetoon aan Portugal zelf, aan de taal, aan het erfgoed én aan alle Portugese gemeenschappen buiten het land. Het is geen religieuze dag, maar een moment van nationale trots. In Portugal vinden officiële herdenkingen plaats. In het buitenland vieren Portugese gemeenschappen op eigen manier mee.

De president van Portugal kiest elk jaar een stad waar de centrale viering plaatsvindt. Soms is dat een Portugese stad. Soms wordt bewust gekozen voor een gemeenschap in het buitenland.

Geschiedenis en oorsprong

De datum 10 juni werd gekozen vanwege het overlijden van Luís de Camões in 1580. Zijn boek over de Portugese ontdekkingsreizen kreeg al vroeg nationale betekenis. In de twintigste eeuw werd zijn sterfdag uitgeroepen tot nationale feestdag.

Tijdens de dictatuur kreeg deze dag een nationalistisch karakter. Na de Anjerrevolutie veranderde dat. Deze dag werd verbreed en kreeg zijn huidige naam: Dag van Portugal, van Camões en van de Portugese Gemeenschappen. De nadruk kwam te liggen op verbondenheid, taal en gedeelde geschiedenis.

De Portugese diaspora speelt sindsdien een belangrijke rol. Overal waar Portugezen wonen, worden activiteiten georganiseerd. In sommige steden is Portugaldag het grootste feest van het jaar.

Wie doet er mee aan Portugaldag?

• Overheid en president: organiseren officiële toespraken en plechtigheden
• Portugese gemeenschappen in het buitenland: houden optochten, concerten of bijeenkomsten
• Culturele organisaties: bieden programma’s met dans, muziek of literatuur
• Scholen en onderwijsinstellingen: besteden aandacht aan taal en literair erfgoed
• Koks en ondernemers: laten Portugese keuken en producten zien

Slogans en thema’s

Portugaldag draait om trots, taal en verbondenheid. Veelgebruikte leuzen zijn orgulho português en viva Portugal. Camões en zijn werk vormen vaak het inhoudelijke vertrekpunt. Daarnaast staat elk jaar een andere stad of gemeenschap centraal, als teken van wereldwijde betrokkenheid. Er is geen centraal thema, maar de toon is altijd nationaal én internationaal tegelijk.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Groen: symbool voor hoop en onafhankelijkheid
• Rood: verwijst naar opoffering en strijd
• Goud: staat voor het maritieme verleden en rijkdom

Symbolen

• Portugese vlag: herkenbaar op straat en in optochten
• Karveel: zeilschip uit het tijdperk van de ontdekkingen
• Camões: vaak afgebeeld als dichter met boek of veer

Patronen

• Golvende lijnen: verwijzen naar de zeevaart
• Azulejotegels: motieven uit Portugese keramiek
• Herhaalde schilden: gebaseerd op het nationale wapen

Meest gebruikte hashtags

• #Portugaldag
• #DiaDePortugal
• #Camões
• #ComunidadesPortuguesas
• #OrgulhoPortugues

Hoe doe je mee aan Portugaldag?

• Lees Camões: bekijk een fragment uit Os Lusíadas of luister naar een voordracht
• Bezoek een festival: ga naar een lokaal evenement of straatoptreden
• Proef de keuken: maak bacalhau of pastel de nata en deel het met anderen
• Luister naar muziek: zet fado of moderne Portugese muziek op
• Volg de president: bekijk de officiële toespraak online of op tv

Waarom is Portugaldag belangrijk?

Portugaldag laat zien hoe sterk taal, cultuur en geschiedenis met elkaar verbonden zijn. Het is een dag voor reflectie en herkenning. Niet alleen in Portugal zelf, maar ook voor Portugezen over de hele wereld. De taal blijft bestaan, ook buiten de landsgrenzen. De geschiedenis stopt niet bij de grens.

Deze dag maakt zichtbaar wat mensen delen: muziek, eten, literatuur en een gevoel van herkomst. Zonder grote gebaren. Gewoon een vlag, een lied of een maaltijd samen.