Wat is de Dag tegen Seksueel Geweld in Conflicten?

De Dag tegen Seksueel Geweld in Conflicten (International Day for the Elimination of Sexual Violence in Conflict) wordt elk jaar wereldwijd gehouden op 19 juni. Deze dag is bedoeld om aandacht te vragen voor seksueel geweld dat plaatsvindt tijdens gewapende conflicten, en voor de slachtoffers die hiermee worden geconfronteerd.

Seksueel geweld wordt in oorlog vaak gebruikt als middel tot onderdrukking, vernedering en destabilisatie. Het treft vrouwen, meisjes, mannen en jongens. Niet alleen op het moment zelf, maar vaak nog jarenlang daarna. De schade is fysiek, psychologisch, sociaal en economisch.

Deze dag wil erkenning geven aan de slachtoffers, maar ook oproepen tot actie. Overheden, internationale organisaties en vredesmissies worden aangespoord om daders te vervolgen, overlevenden te steunen en te voorkomen dat dit geweld wordt genegeerd of stilgezwegen.

In Nederland krijgt deze dag aandacht via mensenrechtenorganisaties, vredesinstituten en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Er worden rapporten gedeeld, gesprekken gevoerd en er is ruimte voor getuigenissen van slachtoffers en overlevenden die steun krijgen van Nederlandse hulporganisaties.

Geschiedenis en oorsprong

De Verenigde Naties riepen deze dag uit om een structureel moment te creëren waarop seksueel geweld in oorlog niet vergeten wordt. De keuze voor 19 juni verwijst naar een resolutie van de VN-Veiligheidsraad die seksueel geweld in oorlog erkende als bedreiging voor internationale vrede en veiligheid.

Sindsdien is deze dag gegroeid tot een wereldwijd moment van erkenning. Er worden rapporten uitgebracht, herdenkingen gehouden en juridische stappen gepresenteerd. Het is een dag waarop wordt gekeken naar hoe conflictgerelateerd seksueel geweld wordt aangepakt, maar ook naar waar het nog altijd wordt genegeerd.

Deze dag maakt duidelijk dat seksueel geweld in oorlog geen onvermijdelijk bijproduct is, maar vaak bewust wordt ingezet als strategie. Door het bespreekbaar te maken, ontstaat ruimte voor gerechtigheid en preventie.

Wie doet er mee aan de Dag tegen Seksueel Geweld in Conflicten?

• Overlevenden: Mensen die hun verhaal delen en vragen om erkenning en gerechtigheid
• Internationale organisaties: Zoals de Verenigde Naties en het Rode Kruis
• Hulporganisaties: Die medische, juridische en psychologische steun bieden
• Onderzoeksinstituten: Die patronen van seksueel geweld documenteren
• Rechtsinstanties: Die zich inzetten voor vervolging van oorlogsmisdaden

Slogans en thema’s

Deze dag draait om gerechtigheid, erkenning en het doorbreken van stiltes. Thema’s zijn vaak spreek de waarheid, geen vrede zonder gerechtigheid en stop seksueel geweld als oorlogswapen. Er is aandacht voor zowel vrouwen als mannen, en voor de structurele mechanismen die dit geweld mogelijk maken. Het accent ligt steeds vaker op preventie en juridische verantwoording.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Paars: symbool voor waardigheid en overleving
• Rood: verwijzing naar geweld, strijd en doorzettingsvermogen
• Grijs: voor de onzichtbaarheid die slachtoffers vaak ervaren

Symbolen

• Gebroken ketting: staat voor het verbreken van onderdrukking
• Schaduwfiguur: symbool voor de onzichtbare overlevende
• Wegenkruising: staat voor keuze, hulp, bescherming en recht

Patronen

• Scherpe lijnen: drukken pijn en schok uit
• Vervagende silhouetten: verwijzen naar onzichtbaarheid en stilte
• Herhalende patronen: laten zien dat dit geweld structureel is en geen toeval

Meest gebruikte hashtags

• #EndRapeInWar
• #StopSexualViolence
• #JusticeForSurvivors
• #ConflictViolence
• #SpeakAgainstSilence

Hoe doe je mee aan de Dag tegen Seksueel Geweld in Conflicten?

• Lees getuigenissen: Begrijp het persoonlijke verhaal achter de cijfers.
• Steun organisaties: Doneer aan hulporganisaties die overlevenden ondersteunen.
• Deel informatie: Help mee om het onderwerp zichtbaar te maken.
• Volg een lezing of debat: Leer meer over de rol van seksueel geweld in conflictgebieden.
• Spreek je uit: Zet je online of offline in tegen stilzwijgen en bagatellisering.

Waarom is de Dag tegen Seksueel Geweld in Conflicten belangrijk?

Seksueel geweld tijdens oorlogen is een van de meest verwoestende, maar minst besproken vormen van geweld. Slachtoffers blijven vaak stil uit schaamte, angst of isolement. Daders worden zelden vervolgd. Samenlevingen keren zich soms af van overlevenden, in plaats van hen te steunen.

Deze dag biedt ruimte aan erkenning. Aan luisteren, aan leren, aan recht. Het is een oproep om seksueel geweld serieus te nemen als oorlogsmisdaad, en slachtoffers niet te laten verdwijnen in de schaduw van de geschiedenis.

Zolang stilte overheerst, blijft het geweld doorgaan. Deze dag maakt duidelijk dat zwijgen geen optie is.