Wat is de Dag tegen Straffeloosheid?

De Dag tegen Straffeloosheid (International Day Against Impunity) wordt elk jaar op 23 mei gehouden. Deze dag is bedoeld om aandacht te vragen voor mensen die vervolgd, vermoord of onderdrukt worden vanwege hun werk of mening, terwijl de daders onbestraft blijven.

De nadruk ligt vaak op journalisten, activisten, advocaten, rechters en mensenrechtenverdedigers die hun werk doen in gevaarlijke omstandigheden. In veel landen worden zij bedreigd of vermoord, terwijl overheden niets doen of zelfs betrokken zijn.

Deze dag werd in het leven geroepen door persvrijheidsorganisaties, maar de boodschap is breder. Het gaat over het recht op waarheid, gerechtigheid en bescherming. Wanneer daders nooit worden gestraft, blijft geweld doorgaan.

In Nederland is de situatie veiliger, maar ook hier zijn organisaties actief die zich inzetten voor persvrijheid, mensenrechten en het vervolgen van internationale misdaden. Er is aandacht voor landen waar justitie faalt of waar machthebbers zelf geweld gebruiken om kritiek te onderdrukken.

Geschiedenis en oorsprong

Deze dag ontstond in 2011, als reactie op het toenemende geweld tegen journalisten wereldwijd. De datum 23 mei verwijst naar de moord op twintig journalisten in de Filipijnen in 2009. De meeste verdachten werden nooit veroordeeld.

Sindsdien is deze dag uitgegroeid tot een wereldwijd moment van aandacht. Mensenrechtenorganisaties, advocatenverenigingen, media-instellingen en activistische netwerken gebruiken deze dag om verhalen te delen, druk uit te oefenen en gevallen van straffeloosheid aan te kaarten.

Het gaat niet alleen om moord, maar ook om bedreiging, gevangenschap, marteling en intimidatie zonder gevolg.

Wie doet er mee aan de Dag tegen Straffeloosheid?

• Journalisten en mediaorganisaties die pleiten voor bescherming en vrije pers
• Mensenrechtenactivisten die zich uitspreken tegen onrecht
• Internationale hoven en juridische netwerken die vervolging mogelijk maken
• Advocaten en rechters die werken aan eerlijke rechtspraak
• Onderwijsinstellingen en studenten die aandacht besteden aan vrijheid en recht

Slogans en thema’s

Deze dag draait om rechtvaardigheid, waarheid en bescherming. Veelgebruikte slogans zijn geen vrede zonder recht, stil zijn is geen optie en straffeloosheid is medeplichtigheid. Elk jaar ligt de focus op landen of sectoren waar het probleem het meest speelt, zoals de pers, politiek activisme of internationale misdrijven.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Zwart voor verlies, stilte en protest
• Rood als teken van gevaar en urgentie
• Wit voor waarheid en gerechtigheid

Symbolen

• Pen of microfoon als beeld voor vrije pers
• Gebroken handboeien als teken van vrijheid en strijd
• Weegschaal zonder balans voor het ontbreken van recht

Patronen

• Gebroken lijnen als visueel beeld van misbruik zonder gevolg
• Schaduwen of silhouetten als verwijzing naar verdwenen of vermoorde personen
• Vervagende namen als symbool van vergeten slachtoffers

Meest gebruikte hashtags

• #TegenStraffeloosheid
• #NoImpunity
• #RechtVoorIedereen
• #VrijePers
• #23Mei

Hoe doe je mee aan de Dag tegen Straffeloosheid?

• Deel verhalen van mensen die onterecht zijn vervolgd of vermoord
• Steun organisaties die zich inzetten voor rechtsbescherming
• Schrijf een brief of petitie aan overheden of instellingen
• Volg een debat, lezing of documentaire over gerechtigheid en misbruik van macht
• Denk na over jouw rol in het verdedigen van waarheid en recht

Waarom is de Dag tegen Straffeloosheid belangrijk?

Zonder rechtvaardigheid kan er geen vertrouwen zijn. Straffeloosheid ondermijnt het rechtssysteem, moedigt geweld aan en vergroot de macht van onderdrukkers.

Deze dag vraagt aandacht voor mensen die hun leven riskeren voor waarheid en vrijheid. Het herinnert ons eraan dat stilte geen neutraliteit is, maar vaak medeplichtigheid.

Recht is niet vanzelfsprekend. Het moet beschermd, geëist en uitgevoerd worden.