Wat is Dag van de Rode Schoen?

Dag van de Rode Schoen (Red Shoe Day) wordt elk jaar op 25 juli wereldwijd gehouden. Deze dag is in het leven geroepen om mensen te herdenken die zijn overleden aan chronische en vaak slecht erkende ziektes zoals ME/CVS, long covid of chronische Lyme. De rode schoen staat symbool voor zichtbaarheid, kracht en verbondenheid met mensen die in stilte lijden. Het begon als eerbetoon aan Lisa McCraw, een Amerikaanse vrouw met ME, die vaak rode schoenen droeg als uiting van haar wilskracht en identiteit. Na haar overlijden besloten lotgenoten deze datum te gebruiken voor een wereldwijde herdenkingsdag.

Op deze dag delen mensen foto’s van rode schoenen, branden kaarsen of schrijven berichten over geliefden die zijn overleden aan onzichtbare aandoeningen. De rode schoen is uitgegroeid tot een krachtig symbool binnen patiëntenbewegingen in verschillende landen. Ook in Nederland wordt deze dag erkend, vooral binnen online lotgenotengroepen. Mensen plaatsen foto’s, vertellen verhalen of organiseren digitale herinneringsmomenten. De nadruk ligt op rouw, erkenning en verbondenheid, zonder tussenkomst van officiële organisaties of formele structuren.

Geschiedenis en oorsprong

Het idee voor deze dag ontstond in 2013 na de dood van Lisa McCraw, een vrouw met ME uit de Verenigde Staten. Lisa stond bekend om haar rode schoenen, die ze droeg als teken van hoop en zichtbaarheid. Na haar overlijden besloten vrienden en lotgenoten om op 25 juli, haar sterfdag, wereldwijd stil te staan bij haar en anderen die overleden zijn aan langdurige ziektes. De actie begon met foto’s van rode schoenen die mensen deelden op sociale media als teken van herinnering.

Door de eenvoud van het gebaar groeide het initiatief snel uit tot een wereldwijd moment van herdenking. Mensen die door ziekte aan huis gekluisterd zijn, kunnen alsnog meedoen met een foto of bericht. Ook familieleden, vrienden en zorgverleners sloten zich aan. De dag gaf ruimte aan een gevoel van verlies dat zelden erkend wordt. De rode schoen werd zo meer dan een symbool: het werd een gedeeld gebaar van solidariteit.

In de jaren daarna werd Dag van de Rode Schoen vooral gedragen door de gemeenschap zelf. Er is geen officiële stichting of overkoepelend orgaan. Juist daardoor blijft de dag persoonlijk en laagdrempelig. Iedereen kan meedoen, op zijn of haar eigen manier. De rode schoen is herkenbaar, eenvoudig en krachtig. Hij zegt zonder woorden: wij zijn hier, ook als je ons niet ziet.

Wie doet er mee aan Dag van de Rode Schoen?

• Mensen met ME, long covid of chronische Lyme: Delen foto’s, verhalen en herinneringen aan overleden lotgenoten.
• Familieleden en vrienden van overledenen: Herdenken hun dierbaren met een paar rode schoenen of een bericht.
• Patiëntenorganisaties: Zetten de dag in om aandacht te vragen voor betere zorg en onderzoek.
• Online lotgenotengroepen: Organiseren digitale herdenkingen en acties op sociale media.
• Sympathisanten en zorgverleners: Steunen het initiatief door het beeld van de rode schoen te verspreiden.

Slogans en thema’s

Slogans die vaak worden gebruikt zijn: “Wij zijn hier”, “Voor wie we missen” en “Je ziet ons niet, maar we bestaan”. Elk jaar draait het thema om zichtbaarheid, erkenning en verbondenheid. De dag is niet commercieel, niet georganiseerd van bovenaf en niet gestandaardiseerd. Het is juist die persoonlijke insteek die het betekenisvol maakt. Iedereen geeft er zijn eigen vorm aan, binnen een gedeeld kader van respect en herinnering. De rode schoen blijft het vaste en krachtige symbool.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Rood: Voor zichtbaarheid, strijd en liefde.
• Zwart: Voor rouw, verlies en stilte.
• Wit: Voor hoop, licht en erkenning.

Symbolen

• Rode schoen: Universeel herkenbaar symbool van deze dag.
• Brandende kaars: Voor herinnering aan overleden dierbaren.
• Naamkaartje of lint: Voor persoonlijke herdenking.

Patronen

• Foto-opstellingen van schoenen: Op balkon, stoep of sociale media.
• Digitale herdenkingsmuren: Met namen, beelden en verhalen.
• Stille momenten: Alleen of met een kleine groep, thuis of buiten.

Meest gebruikte hashtags

• #RedShoeDay
• #MEcfs
• #LongCovid
• #ZichtbaarZiek
• #InHerinnering

Hoe doe je mee aan Dag van de Rode Schoen?

• Zet een paar rode schoenen neer: Op een zichtbare plek of deel een foto online.
• Steek een kaars aan: Voor iemand die je mist of voor jezelf.
• Deel een verhaal of herinnering: Op sociale media of in besloten kring.
• Doe mee aan een online actie: Zoals een fotowand of herdenkingsbericht.
• Leg anderen uit wat deze dag betekent: Help mee aan zichtbaarheid en begrip.

Waarom is Dag van de Rode Schoen belangrijk?

Deze dag geeft ruimte aan verdriet dat zelden erkend wordt. Mensen met langdurige ziektes zoals ME, long covid of chronische Lyme sterven vaak in stilte. Hun lijden is onzichtbaar, hun dood nauwelijks genoemd. Dag van de Rode Schoen geeft een vorm aan die leegte. Het is een manier om mensen te herdenken die zijn weggevaagd uit het publieke bewustzijn. Een rode schoen zegt: deze persoon was er, en mag niet vergeten worden.

Deze dag roept ook op tot verandering. Veel mensen met chronische ziektes voelen zich genegeerd door artsen, instanties en hun omgeving. De rode schoen maakt hun situatie zichtbaar, zonder dat ze zichzelf steeds opnieuw hoeven uit te leggen. Het beeld roept vragen op en opent gesprekken. Zo ontstaat aandacht die anders uit zou blijven.