Wat is Dag van Solidariteit met Antifascistische Gevangenen?

Dag van Solidariteit met Antifascistische Gevangenen (International Day of Solidarity with Antifascist Prisoners) wordt elk jaar op 25 juli wereldwijd gehouden. Deze dag is bedoeld om steun te tonen aan mensen die gevangen zitten vanwege hun antifascistische inzet. Het gaat vaak om activisten die tijdens demonstraties, directe acties of het verdedigen van anderen zijn opgepakt en veroordeeld. Door aandacht te vragen voor hun situatie wordt zichtbaar hoe repressie werkt tegen mensen die zich verzetten tegen fascisme, racisme en extreemrechtse structuren. De boodschap is helder: antifascistische gevangenen worden niet vergeten.

Op deze dag worden brieven gestuurd naar gevangenen, solidariteitsacties georganiseerd en fondsen ingezameld voor juridische bijstand. Groepen over de hele wereld organiseren kleinschalige evenementen en online campagnes. Deelnemers willen duidelijk maken dat politieke gevangenschap een collectieve verantwoordelijkheid oproept. In Nederland is er vooral betrokkenheid vanuit activistische netwerken, anarchistische collectieven en radicaal-linkse bewegingen. De nadruk ligt op directe steun, zichtbaarheid en het delen van verhalen.

Geschiedenis en oorsprong

De dag werd in 2014 geïnitieerd door het collectief Anarchist Black Cross in New York. De aanleiding was de langdurige gevangenschap van Jock Palfreeman, een Australische antifascist die in Bulgarije werd veroordeeld na het verdedigen van Roma-jongeren tegen extreemrechtse voetbalsupporters. Zijn situatie werd gezien als voorbeeld van hoe antifascistisch handelen strafbaar werd gesteld. Door één vaste dag te kiezen, kon solidariteit wereldwijd gecoördineerd en zichtbaar worden gemaakt. De eerste jaren richtten zich vooral op bewustwording en correspondentie.

Het idee werd snel opgepikt door netwerken in Europa, Noord- en Zuid-Amerika. In veel landen werden brievenschrijfavonden gehouden, waarbij mensen rechtstreeks contact zochten met gevangenen. Ook werden er campagnes opgezet waarin specifieke zaken extra aandacht kregen. Door het delen van adressen en persoonlijke verhalen ontstond er een gevoel van verbinding, ondanks de fysieke afstand. Gevangenen gaven aan dat deze steun belangrijk was om de periode van opsluiting door te komen.

Gaandeweg kreeg de dag een bredere politieke betekenis. Organisaties begonnen zich te richten op de systematische repressie van antifascistische bewegingen. Rapporten en verklaringen verschenen over het criminaliseren van activisme. De dag groeide uit tot een moment waarop wereldwijd vragen worden gesteld over hoe staten omgaan met verzet. Niet alleen om gevangenen te steunen, maar ook om de structuren die hen opsluiten aan te kaarten en bekritiseerbaar te maken.

Wie doet er mee aan Dag van Solidariteit met Antifascistische Gevangenen?

• Activistische netwerken en anarchistische collectieven: Organiseren schrijfavonden, bijeenkomsten en solidariteitscampagnes voor specifieke gevangenen.
• Familieleden en vrienden van gevangenen: Delen verhalen, coördineren steun en zetten zich in voor publieke erkenning.
• Juridische steunorganisaties: Bieden hulp bij beroep, rechtsgang of financiële ondersteuning van proceskosten.
• Internationale mensenrechtenorganisaties: Documenteren repressie tegen antifascisten en publiceren rapporten.
• Online platforms en community media: Verspreiden adressen, oproepen en updates over de situatie van gevangenen.

Slogans en thema’s

Slogans als “Antifascisme is geen misdaad”, “Vrijheid voor onze kameraden” en “Geen antifascist vergeten” worden wereldwijd gebruikt. Thema’s richten zich op onderdrukking, rechtspraak, politiegeweld en de vraag hoe antifascistisch verzet wordt behandeld binnen juridische systemen. Elk jaar worden ook profielen gedeeld van specifieke gevangenen om hun verhalen centraal te stellen. Dat maakt het thema tastbaar en persoonlijk. De toon van de dag is uitgesproken, maar gericht op solidariteit en collectieve steun.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Zwart: Voor anarchisme, rouw en collectieve herinnering
• Rood: Voor strijd, toewijding en politieke moed
• Grijs: Voor gevangenismuren, ketens en onderdrukking

Symbolen

• Tralies met open hand: Voor de verbinding tussen binnen en buiten
• Rood-zwarte vlag: Voor antifascistische en anarchistische solidariteit
• Gebroken ketting: Voor het doorbreken van onderdrukking en isolement

Patronen

• Handgeschreven brieven: Als daad van erkenning en persoonlijk contact
• Zwart-rode posters en stickers: In de stad, op muren of online
• Demonstraties en spandoeken: Met namen van gevangenen of oproepen tot vrijlating

Meest gebruikte hashtags

• #AntifascistPrisoners
• #SolidarityIsOurWeapon
• #25Juli
• #VrijheidVoorAntifascisten
• #SchrijfEenBrief

Hoe doe je mee aan Dag van Solidariteit met Antifascistische Gevangenen?

• Schrijf een brief aan een gevangene: Gebruik betrouwbare adressen via bekende solidariteitsnetwerken en laat weten dat iemand niet vergeten is.
• Organiseer of bezoek een schrijfavond of bijeenkomst: Kom fysiek of online samen om verhalen te delen en post te versturen.
• Doneer aan een juridisch steunfonds: Help met proceskosten, boeken of communicatie voor mensen die gevangen zitten.
• Verspreid informatie op sociale media of op straat: Gebruik hashtags, posters of flyers om aandacht te vragen.
• Lees over de achtergronden van repressie tegen antifascisten: Verdiep je in context, wetgeving en mensenrechten.

Waarom is Dag van Solidariteit met Antifascistische Gevangenen belangrijk?

Deze dag maakt zichtbaar wat meestal buiten beeld blijft. Antifascistische activisten die zich uitspreken of handelen tegen onderdrukking kunnen in veel landen rekenen op juridische vervolging. Door hun verhalen te delen, krijgen zij een gezicht en wordt hun situatie bespreekbaar. De focus ligt niet op slachtofferschap, maar op betrokkenheid en volharding. Steun vanuit de buitenwereld kan cruciaal zijn voor hun mentale en fysieke welzijn.

Het is ook een manier om bredere vragen te stellen over macht, recht en geweld. Wat betekent het om op te komen voor gelijkheid, als de prijs daarvan opsluiting is? Deze dag moedigt aan om daar niet van weg te kijken. Door aandacht, contact en samenwerking ontstaat er een ander verhaal dan dat van het strafdossier. Dat verhaal houdt mensen met elkaar verbonden en zet aan tot actie.