Wat is Anti-Tabaksdag?

Anti-Tabaksdag (World No Tobacco Day) wordt elk jaar op 31 mei gehouden. Deze dag vraagt aandacht voor de risico’s van roken en andere vormen van tabaksgebruik. Het doel is helder: voorkomen dat mensen beginnen met roken en mensen ondersteunen die willen stoppen. Deze dag richt zich op gezondheid, wetgeving, bewustwording en maatschappelijke verandering.

Roken is niet alleen een persoonlijke keuze, maar ook een maatschappelijk vraagstuk. Sigaretten beïnvloeden niet alleen de gezondheid van de roker zelf, maar ook die van mensen in de omgeving. Denk aan kinderen, collega’s of mensen in publieke ruimtes. Tabaksrook bevat duizenden schadelijke stoffen. Anti-Tabaksdag laat zien dat minder tabak leidt tot meer ademruimte voor iedereen.

Het is geen feestdag, maar wel een belangrijke marker in het jaar. Eén dag die mensen, organisaties en overheden bij elkaar brengt met een gemeenschappelijk doel: een samenleving waarin tabak steeds minder ruimte krijgt.

Geschiedenis en oorsprong

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) riep deze dag in 1987 in het leven. In 1988 werd 31 mei vastgesteld als vaste jaarlijkse datum. De aanleiding was de wereldwijde toename van ziektes en sterfte door tabak, en de trage reactie van overheden. De WHO wilde met een internationale dag de druk opvoeren op beleidsmakers én het publiek informeren.

Sindsdien heeft deze dag ieder jaar een eigen thema. Soms ligt de focus op het beschermen van jongeren, andere jaren op het blootleggen van de marketingstrategieën van de tabaksindustrie. In veel landen is Anti-Tabaksdag hét moment waarop nieuwe wetgeving of campagnes worden gelanceerd.

Ook in Nederland is deze dag al jaren bekend, vooral via de GGD’s, het Trimbos-instituut, rookstoplijnen en gezondheidsorganisaties. De aandacht voor tabak is inmiddels verlegd naar bredere onderwerpen als verslavingszorg, sociale ongelijkheid en recht op een gezonde leefomgeving.

Wie doet er mee aan Anti-Tabaksdag?

• Zorginstellingen en GGD’s: delen informatie en organiseren stoppen-met-roken acties.
• Scholen en opleidingen: besteden aandacht aan voorlichting en weerbaarheid.
• Overheden en gemeenten: zetten stappen richting rookvrije omgevingen.
• Gezondheidsorganisaties en NGO’s: voeren campagnes en lobbyen voor beleid.
• Mensen die willen stoppen: gebruiken deze dag als steun in de rug.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Zwart: verwijst naar schade en verslaving.
• Wit: beeld van herstel, helderheid en rookvrij leven.
• Rood: staat voor gezondheid en urgentie.

Symbolen

• Gebroken sigaret: verwijst naar de keuze om te stoppen.
• Rookverbod-icoon: herkenbaar beeld van grenzen en bescherming.
• Longsymbool: benadrukt de link tussen tabak en ademhaling.

Patronen

• Strakke lijnen: staan voor beleid en controle.
• Wegvagende rook: beeld voor verandering.
• Verticale balken: verwijzen naar ademruimte en longcapaciteit.

Hoe vier je Anti-Tabaksdag?

• Deel betrouwbare informatie: op school, werk of via sociale media.
• Zet een stap richting stoppen: via huisarts, app of hulplijn.
• Maak rookvrije afspraken: thuis, op werk of in de buurt.
• Steun iemand in je omgeving: die wil stoppen maar het moeilijk vindt.
• Doe mee aan een actie of bijeenkomst: fysiek of digitaal.

Waarom is Anti-Tabaksdag belangrijk?

Roken is nog steeds een van de grootste vermijdbare doodsoorzaken ter wereld. In Nederland sterven jaarlijks duizenden mensen aan ziekten die direct met tabak te maken hebben. Het gaat om longkanker, hartziekten, beroertes, COPD en andere aandoeningen. Ook meeroken is schadelijk, vooral voor kinderen en mensen met een kwetsbare gezondheid. En ondanks de risico’s beginnen elk jaar nog steeds jongeren met roken.

Anti-Tabaksdag laat zien dat je niet machteloos hoeft toe te kijken. Deze dag is bedoeld voor iedereen: voor rokers die willen stoppen, voor beleidsmakers die wetten kunnen aanscherpen, voor scholen die jongeren weerbaar maken, en voor burgers die hun omgeving rookvrij willen maken. Het is een dag van kleine keuzes met grote gevolgen. Stoppen met roken is moeilijk, maar niet onmogelijk. Elke poging telt.

Een rookvrije samenleving begint met kennis, maar groeit door actie. Deze dag helpt dat in beweging te zetten.