Wat is HIV-overleversdag?

HIV-overleversdag (HIV Long-Term Survivors Awareness Day) wordt elk jaar op 5 juni gehouden. Deze dag is bedoeld om mensen te eren die al jarenlang met hiv leven. Het gaat vaak om mensen die in de jaren tachtig of negentig werden gediagnosticeerd, toen er nog geen effectieve behandeling beschikbaar was. Deze groep heeft te maken gehad met grote medische onzekerheid, veel verlies en hardnekkig stigma. Deze dag maakt ruimte voor hun verhalen en onderstreept het belang van erkenning, zichtbaarheid en blijvende ondersteuning.

HIV-overlevers zijn mensen die al tien, twintig of zelfs veertig jaar met hiv leven. Voor veel van hen was overleven geen vanzelfsprekendheid. Ookworden hun ervaringen zelden meegenomen in beleid of zorg. HIV-overleversdag brengt hun perspectief naar voren. De focus ligt op kwaliteit van leven, niet alleen op medische vooruitgang.

Geschiedenis en oorsprong

Deze dag werd voor het eerst georganiseerd in 2014. Het initiatief kwam van een organisatie in de Verenigde Staten die zich richt op de eerste generatie overlevers. De oprichters wilden aandacht vragen voor de unieke positie van mensen die al leefden met hiv vóór de komst van antiretrovirale therapie. Zij noemden dit ‘de vergeten generatie’ binnen de hiv-beweging.

De keuze voor 5 juni is symbolisch. Op die dag in 1981 verscheen de eerste officiële melding van aids in een Amerikaans medisch bulletin. Dat moment wordt gezien als het begin van de wereldwijde hiv-epidemie. Sindsdien heeft deze dag zich verspreid naar meerdere landen, ook binnen Europa.

Wie doet er mee aan HIV-overleversdag?

• Hiv-overlevers: delen hun ervaringen, nemen deel aan gesprekken of bijeenkomsten
• Zorgorganisaties: organiseren evenementen of publiceren verhalen om bewustzijn te vergroten
• Zorgverleners: erkennen de impact van tientallen jaren leven met hiv op fysiek en mentaal welzijn
• Familie en vrienden: laten waardering zien, delen herinneringen of luisteren naar ervaringen
• Gemeenten en belangenverenigingen: gebruiken deze dag om zichtbaarheid en beleid te verbeteren

Slogans en thema’s

Deze dag draait om veerkracht, erkenning en kwaliteit van leven. Veelgebruikte slogans zijn “Survivor Strong”, “Hiv is niet het hele verhaal” en “Erken de overlevers”. Elk jaar wordt een nieuw thema gekozen dat aansluit bij actuele onderwerpen binnen deze gemeenschap.

Thema’s richten zich vaak op mentale gezondheid, veroudering, sociale isolatie of het gebrek aan specifieke zorg. Het doel is om zichtbaarheid te koppelen aan concrete actie. Erkenning alleen is niet genoeg zonder verbetering van omstandigheden. HIV-overleversdag maakt dat onderscheid zichtbaar.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Rood: traditioneel symbool van solidariteit met mensen met hiv
• Paars: staat voor kracht, waardigheid en spirituele veerkracht
• Zwart: wordt soms gebruikt om verlies te herdenken

Symbolen

• Rood lint: wereldwijd erkend teken van hiv-bewustzijn
• Driehoek: historisch symbool van solidariteit binnen de hiv-gemeenschap
• Portretfoto’s: laten de mens achter het verhaal zien

Patronen

• Mozaïeken: benadrukken de veelheid aan ervaringen en perspectieven
• Cirkels: staan voor verbondenheid en doorlopende zorg
• Handgeschreven teksten: brengen verhalen dichterbij

Meest gebruikte hashtags

• #HIVLongTermSurvivors
• #HLTSAD
• #SurvivorStrong
• #AIDS1981
• #ErkenningNu

Hoe doe je mee aan HIV-overleversdag?

• Verhalen: luister of lees over mensen die al tientallen jaren met hiv leven
• Waardering: spreek je steun uit voor iemand die deze reis heeft afgelegd
• Deelname: neem deel aan een gesprek, online bijeenkomst of lokale activiteit
• Informatie: verspreid kennis en doorbreek vooroordelen via je eigen netwerk
• Leren: verdiep je in de geschiedenis van hiv en hoe de situatie is veranderd

Waarom is HIV-overleversdag belangrijk?

Overlevers van hiv hebben decennialang gevochten voor hun gezondheid, hun rechten en hun plek in de samenleving. Hun verhalen tonen moed, doorzettingsvermogen en hoop. Tegelijk laten ze zien hoeveel obstakels er nog bestaan, ook nu. Oudere mensen met hiv worden vaak vergeten in het debat over zorg, welzijn en leefkwaliteit.

Deze dag is belangrijk omdat het laat zien dat overleven niet het einde is van het verhaal. Het gaat om verder leven, onder goede omstandigheden, met waardigheid en zichtbaarheid. HIV-overleversdag zet een groep in het licht die jarenlang in de schaduw heeft gestaan. Dat is geen kwestie van eerbetoon, maar van rechtvaardigheid.

---