Wat is Archievendag?

Archievendag (International Archives Day) wordt elk jaar op 9 juni wereldwijd gehouden om aandacht te vragen voor de waarde van archieven en het werk van archivarissen. Deze dag herinnert aan het belang van het veiligstellen en toegankelijk houden van documenten, foto’s en kaarten. Archieven zijn het geheugen van de samenleving en maken onderzoek mogelijk. Ze ondersteunen het bewaren van kennis en het controleren van overheidsbesluiten. Tijdens Archievendag maken archieven wereldwijd zichtbaar wat zij doen en waarom hun werk belangrijk blijft.

In Nederland worden rond deze datum activiteiten georganiseerd die bezoekers laten kennismaken met archieven. Archieven openen hun deuren voor rondleidingen en tonen bijzondere stukken. Scholen, musea en lokale overheden doen mee door het organiseren van workshops en educatieve programma’s. Bezoekers leren hoe archieven bijdragen aan het bewaren van erfgoed en aan het ondersteunen van rechtszekerheid. Op deze manier groeit de betrokkenheid van het publiek bij archieven.

Geschiedenis en oorsprong

Archievendag is in 2007 gestart door de International Council on Archives, een wereldwijde organisatie van archivarissen. Met deze dag wilden zij het belang van archieven breder onder de aandacht brengen. De datum 9 juni verwijst naar de oprichting van de internationale archiefraad in 1948. Sindsdien is het aantal landen dat meedoet gegroeid. Door deze gezamenlijke aandacht komt het belang van archieven steeds meer in beeld.

Door digitalisering kregen archieven een nieuwe betekenis en raakten digitale bestanden, websites en foto’s steeds belangrijker. Archieven bewaren nu informatie uit verschillende bronnen, niet alleen papieren documenten. Archivarissen moeten zich aanpassen aan veranderende technieken om informatie veilig te bewaren. Archievendag is daardoor ook een moment om te kijken naar digitale duurzaamheid. Het doel blijft om informatie toegankelijk te houden voor toekomstige generaties.

Buiten de officiële archieven zijn veel lokale en particuliere initiatieven ontstaan. Mensen verzamelen familiegeschiedenis of verhalen uit de buurt in kleine archieven. Fotocollecties en mondelinge verhalen worden zo ook deel van het erfgoed. Tijdens Archievendag krijgen deze initiatieven meer aandacht. Het delen van persoonlijke herinneringen en unieke vondsten wordt gezien als een belangrijke bijdrage.

Wie doet er mee aan Archievendag?

• Archivarissen en archieven: zij openen collecties en geven lezingen over hun werk aan bezoekers.
• Musea en erfgoedinstellingen: zij laten documenten en foto’s zien in exposities en online platforms.
• Scholen en universiteiten: studenten leren werken met archiefmateriaal en ontdekken het belang van bronnenonderzoek.
• Lokale projecten en gemeenschappen: zij verzamelen verhalen en bewaren deze in buurtarchieven.
• Bezoekers en vrijwilligers: zij stellen vragen, delen hun ervaringen en helpen archieven toegankelijk te maken.

Slogans en thema’s

De centrale slogan van Archievendag is vaak: “Archieven verbinden verleden, heden en toekomst.” Ieder jaar is er een nieuw thema, zoals digitale duurzaamheid of het belang van open data. Deze thema’s leggen de nadruk op de maatschappelijke rol van archieven. Campagnes laten zien dat archieven een bron van kennis zijn. Door het kiezen van actuele thema’s blijft Archievendag aansluiten bij wat speelt in de samenleving.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Blauw: staat voor vertrouwen en zorg voor erfgoed.
• Grijs: verwijst naar oude documenten en archiefdozen.
• Groen: symboliseert duurzaamheid en toekomstbestendigheid.

Symbolen

• Archiefdoos: staat voor ordening en langdurige opslag.
• Vergrootglas: benadrukt onderzoek en het vinden van informatie.
• Documentenicoon: verwijst naar het geheugen van de samenleving.

Patronen

• Rijen kasten of dozen: symboliseren structuur en behoud van informatie.
• Draaischijf of klok: staat voor tijd en de blijvende waarde van archieven.
• Bestandssymbolen met pixels: tonen het belang van digitale archieven.

Meest gebruikte hashtags

• #archievendag
• #bewaaronsverhaal
• #toegangkentkracht
• #geschiedenisinbeeld
• #digitaalerfgoed

Hoe doe je mee aan Archievendag?

• Bezoek een open dag bij een archief: ontdek welke stukken er zijn en hoe je ze kunt gebruiken.
• Deel een familieverhaal of foto: maak je eigen erfgoed zichtbaar voor anderen.
• Volg een workshop over bronnenonderzoek: leer hoe je archieven inzet voor studie of persoonlijke interesse.
• Start een buurtarchief: verzamel verhalen en documenten uit je eigen omgeving.
• Gebruik archiefmateriaal online: deel interessante documenten en foto’s op sociale media en vertel waarom ze belangrijk zijn.

Waarom is Archievendag belangrijk?

Archieven zijn onmisbaar voor een samenleving die zichzelf wil begrijpen en leren van het verleden. Ze bieden toegang tot kennis en maken het mogelijk om fouten uit het verleden aan het licht te brengen. Archieven helpen niet alleen historici, maar ook burgers, journalisten en beleidsmakers om beslissingen te onderbouwen met betrouwbare informatie. Door Archievendag leren meer mensen waarom archieven geen gesloten plekken zijn, maar juist toegankelijke bronnen vol verhalen. Ze vormen het fundament voor onderzoek, transparantie en het recht op informatie in een democratische samenleving.

Samenwerking tussen archivarissen, onderzoekers, vrijwilligers en het brede publiek krijgt op deze dag extra aandacht. Door verhalen vast te leggen en te delen, ontstaat er meer begrip en verbondenheid tussen verschillende groepen. Archieven zijn belangrijk als bewijsmiddel voor rechten, afspraken en maatschappelijke discussies. Goed informatiebeheer en duurzaam bewaren zorgen ervoor dat deze waardevolle bronnen beschikbaar blijven voor volgende generaties. Archievendag onderstreept daarom dat investeren in archieven geen luxe is, maar een voorwaarde voor een rechtvaardige, transparante en toekomstgerichte samenleving.