Wat is dag van de schone lucht?

dag van de schone lucht (Clean Air Day) wordt elk jaar gehouden in het Verenigd Koninkrijk op de derde donderdag van juni. In 2025 valt dat op 19 juni. Deze dag is de grootste bewustwordingscampagne rond luchtvervuiling in het VK.

Het doel is helder: meer kennis over luchtvervuiling, en mensen aanmoedigen om hun gedrag aan te passen. Denk aan minder autorijden, bewuster ventileren of overstappen op schoner vervoer. Schone lucht is essentieel voor onze gezondheid, zeker in steden waar vervuiling vaak boven de advieswaarden uitkomt.

Deze dag werd in het leven geroepen door de milieuorganisatie Global Action Plan, en is inmiddels uitgegroeid tot een breed gedragen campagne. Tienduizenden mensen doen elk jaar mee, en de kennis over luchtkwaliteit in het VK is sinds de start van de campagne bijna verdubbeld.

In Nederland wordt deze dag (nog) niet officieel gehouden, maar het thema sluit goed aan bij bestaande initiatieven zoals het Schone Lucht Akkoord. Nederlandse organisaties gebruiken het moment soms om het onderwerp op sociale media te versterken of aan te sluiten bij vergelijkbare campagnes.

Geschiedenis en oorsprong

dag van de schone lucht werd voor het eerst gehouden in 2017, op initiatief van Global Action Plan. De organisatie wilde een nationale dag creëren waarop burgers, scholen, overheden en bedrijven samen zouden nadenken over luchtkwaliteit.

De derde donderdag van juni werd gekozen als vast moment. In deze periode is de luchtvervuiling door ozon vaak het hoogst, en veel mensen zijn buiten. Daardoor is de impact van gedrag direct merkbaar.

Sinds de start is de dag uitgegroeid tot een netwerk van honderden lokale acties. Autovrije dagen, metingen bij scholen, informatiemarkten en wandelcampagnes zijn inmiddels vaste onderdelen van de dag. De toon is positief: niet waarschuwen, maar aanmoedigen.

Wie doet er mee aan dag van de schone lucht?

• Scholen en universiteiten: Ze organiseren projecten rond luchtkwaliteit en mobiliteit.
• Lokale overheden: Ze sluiten straten af, delen meetresultaten en ondersteunen lokale acties.
• Gezondheidsorganisaties: Ze benadrukken de link tussen schone lucht en long- of hartziekten.
• Bedrijven: Ze promoten thuiswerken, carpoolen of fietsen onder hun personeel.
• Burgers en buurtgroepen: Ze nemen deel aan clean-air walks, delen tips of meten luchtkwaliteit.

Slogans en thema’s

De slogans van deze dag zijn steeds praktisch en hoopvol. Veel gebruikte thema’s zijn schone lucht begint bij jou, haal diep adem, denk schoon, en elke ademhaling telt. Elk jaar ligt de nadruk op een andere doelgroep of actie, bijvoorbeeld vervoer, schoolroutes of thuisventilatie. Het uitgangspunt blijft: iedereen kan iets doen voor schonere lucht.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren

• Lichtblauw: voor heldere lucht en frisheid
• Groen: als verwijzing naar natuur en duurzame keuzes
• Wit: voor zuiverheid en gezondheid

Symbolen

• Luchtstroom: beeld voor ademhaling en beweging
• Blaadjes of bomen: als teken van natuurlijke filtering
• Fiets: symbool voor schoon vervoer

Patronen

• Lijnen in beweging: verbeelden stroming van lucht
• Bubbelmotieven: staan voor ademhaling en schone zuurstof
• Wolkvormen: benadrukken lichtheid, ruimte en open lucht

Meest gebruikte hashtags

• #CleanAirDay
• #AdemGezond
• #Luchtkwaliteit
• #FrisseLucht
• #BewustAdemen

Hoe doe je mee aan dag van de schone lucht?

• Laat de auto staan: Fiets of wandel naar school of werk als het kan.
• Houd ramen slim open: Ventileer alleen bij weinig verkeer of ‘s ochtends vroeg.
• Praat erover: Begin een gesprek op school, werk of in je buurt over luchtkwaliteit.
• Gebruik geen houtvuur: Laat open haarden of vuurkorven uit vandaag.
• Check apps of sensoren: Leer hoe schoon de lucht in jouw omgeving écht is.

Waarom is dag van de schone lucht belangrijk?

Luchtvervuiling is onzichtbaar, maar maakt miljoenen mensen ziek. Het is een van de grootste stille bedreigingen van onze tijd. En het treft vooral kwetsbare mensen: kinderen, ouderen en mensen met een zwakke gezondheid.

Deze dag laat zien dat we luchtkwaliteit niet hoeven te accepteren als iets ongrijpbaars. Met simpele aanpassingen – minder rijden, slimmer ventileren, groener kiezen – kunnen we de lucht schoner maken. Niet alleen voor onszelf, maar ook voor de generaties die na ons komen.

Schone lucht is geen bijzaak. Het is levensbelangrijk.