Wat is Dag van Veiligheid op het Werk?

Dag van Veiligheid op het Werk (Safe Places to Work Day) wordt elk jaar wereldwijd gehouden. Deze dag vraagt aandacht voor veilige, gezonde en respectvolle werkomgevingen in alle sectoren. Of het nu gaat om fabrieken, kantoren of zorginstellingen, overal waar mensen werken is veiligheid van belang. Niet alleen fysieke veiligheid telt mee, maar ook mentale rust, sociale veiligheid en het voorkomen van intimidatie of uitval. Deze dag brengt werkgevers, werknemers en beleidsmakers samen om werkplekken structureel veiliger te maken.

De nadruk ligt op preventie, voorlichting en verantwoordelijkheid. Er worden trainingen georganiseerd, protocollen geëvalueerd en gesprekken gevoerd over werkdruk, agressie en onveilige situaties. In veel landen worden op deze dag goede voorbeelden gedeeld. Bedrijven laten zien wat ze doen om risico’s te beperken en een veilige cultuur te stimuleren. De dag nodigt uit tot reflectie én actie, met de werkvloer als vertrekpunt.

In Nederland speelt het thema veiligheid op het werk een grote rol in sectoren zoals bouw, zorg, logistiek en onderwijs. Arbodiensten, vakbonden en werkgeversorganisaties grijpen deze dag aan om met medewerkers in gesprek te gaan over risico’s, werkdruk en praktische verbeteringen. Ook in kleinere bedrijven is er steeds meer aandacht voor sociale veiligheid, vertrouwenspersonen en heldere regels.

Geschiedenis en oorsprong

De dag werd voor het eerst uitgeroepen door arbeidsveiligheidsnetwerken die zich inzetten voor bescherming van werkenden in risicovolle sectoren. In de eerste jaren lag de nadruk sterk op ongevallen, brandveiligheid en bescherming van apparatuur. Die focus breidde zich al snel uit naar sociale en mentale veiligheid. Denk aan onderwerpen als seksuele intimidatie, discriminatie, stress of pesten op de werkvloer.

Internationale organisaties als de ILO (International Labour Organization) en WHO sloten zich aan bij het initiatief. Zij ontwikkelden materialen, richtlijnen en trainingen die wereldwijd worden gedeeld. Grote bedrijven begonnen deze dag structureel op te nemen in hun beleidscyclus. Dat leidde tot meetbare verbeteringen, vooral waar werknemers een actieve stem kregen in veiligheidsonderwerpen.

De dag kreeg ook momentum door maatschappelijke bewegingen rond grensoverschrijdend gedrag, zoals #MeToo en campagnes over mentale gezondheid. De boodschap werd duidelijker: veiligheid op het werk is niet optioneel, maar een basisvoorwaarde. Inmiddels is deze dag een vast moment in het jaar waarop evaluatie, bewustwording en gezamenlijke acties centraal staan.

Wie doet er mee aan Dag van Veiligheid op het Werk?

• Arbodiensten: organiseren voorlichtingscampagnes, delen veiligheidsadviezen en voeren controles uit in risicosectoren.
• Werkgeversorganisaties: zetten trainingen op, nodigen experts uit en maken nieuw beleid zichtbaar op de werkvloer.
• Vakbonden en belangenorganisaties: gebruiken deze dag om structurele problemen aan te kaarten en eisen verbeteringen.
• Opleidingen en scholen: richten zich op veiligheid bij stages, studentenbanen en toekomstige werkplekken.
• Medewerkers in alle sectoren: nemen deel aan gesprekken, benoemen knelpunten en dragen bij aan een veilige werksfeer.

Slogans en thema’s

Deze dag draait vaak om thema’s als ‘Iedereen veilig naar huis’, ‘Werkplek zonder angst’ en ‘Veiligheid is een keuze’. Het motto verschilt per jaar, maar blijft gericht op gedeelde verantwoordelijkheid. Slogans benadrukken dat veiligheid niet alleen een taak van de werkgever is. Ook collega’s onderling spelen een rol in het aanspreken, beschermen en ondersteunen van elkaar. Organisaties koppelen het thema steeds vaker aan inclusie, mentale gezondheid en duurzame inzetbaarheid.

Kleuren, symbolen en patronen

Kleuren:

• Geel: vaak gebruikt in veiligheidskleding en signalering, symbool voor alertheid.
• Blauw: staat voor vertrouwen, kalmte en samenwerking.
• Grijs: wordt gebruikt om nuchterheid en degelijkheid te onderstrepen.

Symbolen:

• Veiligheidshelm: universeel symbool voor fysieke veiligheid op de werkvloer.
• Checklijst of clipboard: verwijst naar inspectie, controle en voorbereiding.
• Open deur: symbool voor aanspreekbaarheid en transparantie binnen teams.

Patronen:

• Workshops en simulaties: waarin medewerkers leren omgaan met risico’s of incidenten.
• Teamgesprekken: waarbij ervaringen worden gedeeld over sociale veiligheid of stress.
• Visuele campagnes: zoals posters of video’s met veiligheidsinstructies of ervaringen.

Meest gebruikte hashtags

• #SafeWorkplace
• #Werkveiligheid
• #RespectOpHetWerk
• #VeiligeWerkplek
• #SamenVeilig

Hoe doe je mee aan Dag van Veiligheid op het Werk?

• Begin een gesprek over veiligheid: stel vragen aan collega’s of leidinggevenden over hoe het beter en veiliger kan.
• Doe een veiligheidsrondje: kijk bewust rond op je werkplek en noteer risico’s of onduidelijke situaties.
• Deel ervaringen en suggesties: spreek uit wat goed gaat en wat beter kan binnen je team.
• Volg een training of webinar: veel organisaties bieden op deze dag gratis sessies aan.
• Gebruik sociale media: deel een actie, verhaal of tip via hashtags om meer mensen te betrekken.

Waarom is Dag van Veiligheid op het Werk belangrijk?

Een veilige werkomgeving is geen luxe maar een recht. Toch komen onveilige situaties vaak voor, juist op plekken waar ze het meest voorkomen zouden moeten worden. Deze dag maakt duidelijk dat elk bedrijf, groot of klein, actief beleid moet voeren op dit gebied. Dat begint bij het erkennen van risico’s en luisteren naar signalen van medewerkers. Alleen zo ontstaat er een cultuur waarin veiligheid vanzelfsprekend wordt.

De dag helpt ook om het begrip veiligheid breder te trekken. Niet alleen fysieke schade telt, maar ook het effect van stress, uitsluiting of angst. Werkplekken moeten ruimte bieden voor menselijkheid, vertrouwen en samenwerking. Daarom is deze dag meer dan een momentopname: het is een structureel ijkpunt. Elk jaar opnieuw worden bedrijven eraan herinnerd waar het écht om draait.