Wat is autistische burn-out?
Een autistische burn-out is een toestand van extreme uitputting die veel voorkomt bij mensen met autisme. Het is geen officiële medische term, maar wordt steeds meer erkend door onderzoekers, hulpverleners en mensen met autisme zelf. Zo’n burn-out ontstaat door langdurige stress en de druk om zich aan te passen aan een omgeving die niet goed bij hen past.
De klachten lijken op die van een gewone burn-out: je bent erg moe, hebt moeite om je te concentreren en dagelijkse taken worden een uitdaging. Maar bij een autistische burn-out spelen ook unieke dingen mee, zoals een hogere gevoeligheid voor prikkels en het niet meer kunnen onderdrukken van autistische eigenschappen (maskeren). Dit maakt het extra zwaar om te doen wat eerder wel lukte.
Medisch gezien zijn er geen verschillen met een gewone burn-out, maar de oorzaken zijn anders. Voor mensen met autisme is leven in een wereld die niet aansluit bij hun behoeften vaak erg vermoeiend. Het is belangrijk dat deze verschillen worden begrepen, zodat ze de juiste steun kunnen krijgen.
Oorzaken van een autistische burn-out
Een autistische burn-out ontstaat door langdurige stress en overbelasting. Dit kan veroorzaakt worden door verschillende factoren die specifiek zijn voor het leven met autisme.
Chronische overprikkeling
Mensen met autisme ervaren vaak een verhoogde gevoeligheid voor prikkels zoals geluid, licht en sociale interacties. Wanneer deze prikkels langdurig aanwezig zijn zonder voldoende mogelijkheden om te herstellen, kan dit leiden tot uitputting en uiteindelijk een burn-out.
Sociale maskering
Veel autistische mensen leren al op jonge leeftijd dat ze hun natuurlijke gedrag moeten aanpassen om geaccepteerd te worden in een neurotypische omgeving. Dit proces, ook wel maskeren genoemd, houdt in dat ze autistische kenmerken onderdrukken en zich aanpassen aan sociale normen. Hoewel maskeren kan helpen om afwijzing te voorkomen, is het buitengewoon vermoeiend en put het een persoon mentaal en fysiek uit. Uiteindelijk kan dit leiden tot een burn-out omdat ze simpelweg niet langer in staat zijn om te blijven maskeren.
Gebrek aan begrip en steun
Een ander belangrijke factor is het ontbreken van begrip en steun in de omgeving. Wanneer autistische mensen geconfronteerd worden met onrealistische verwachtingen of wanneer hun behoeften niet worden erkend, ontstaat er extra stress. Dit kan het gevoel van isolatie versterken en bijdragen aan overbelasting.
Hoge verwachtingen
Autistische mensen, vooral zij die als “hoogfunctionerend” worden gezien, voelen vaak de druk om te presteren op een niveau dat niet in lijn ligt met hun energie of vaardigheden. Deze druk kan komen vanuit de samenleving, de omgeving of vanuit henzelf. Het voortdurend proberen te voldoen aan deze hoge verwachtingen kan uiteindelijk leiden tot een burn-out.
Behandeling gericht op gedragsverandering
Bij autistische kinderen wordt vaak gedragstherapie toegepast, zoals Applied Behavioral Analysis (ABA). Deze therapieën richten zich op het aanpassen van gedrag zodat het beter aansluit bij neurotypische normen. Wanneer deze behandelingen gedragingen proberen te veranderen die authentiek en natuurlijk zijn voor het kind, kan dit als traumatisch worden ervaren. Veel autistische mensen beschrijven hun ervaringen met ABA als schadelijk, wat later in het leven kan bijdragen aan een burn-out.
Leven in een wereld die niet is ontworpen voor autisme
De kern van een autistische burn-out ligt in de constante stress van het proberen te functioneren in een wereld die niet is afgestemd op hun behoeften. Het dagelijkse gevecht om zich aan te passen aan een neurotypische samenleving leidt tot chronische overbelasting, waardoor uiteindelijk een burn-out ontstaat.
Hoe herken je een autistische burn-out
De symptomen van een autistische burn-out zijn divers en vaak zeer intens. Ze kunnen variëren per persoon, maar er zijn enkele veelvoorkomende kenmerken.
Symptomen autistische burn-out
Extreme vermoeidheid
Mensen met een autistische burn-out ervaren vaak een overweldigende mentale en fysieke uitputting. Dit gaat verder dan gewone vermoeidheid: het is een allesoverheersend gevoel van leegte. Zelfs na een goede nachtrust blijft de energie ver te zoeken. Deze uitputting maakt het lastig om dagelijkse activiteiten te volbrengen of sociale verplichtingen na te komen.
Verminderd functioneren
Een van de meest opvallende symptomen is het verlies van vaardigheden of het onvermogen om taken uit te voeren die voorheen geen probleem waren. Dit kan variëren van basale dagelijkse taken, zoals koken of het huishouden, tot meer complexe handelingen zoals het maken van beslissingen of het plannen van activiteiten.
Problemen met concentratie en geheugen
Mensen in een autistische burn-out merken vaak dat ze moeite hebben om zich te concentreren of om informatie te onthouden. Het brein lijkt niet meer in staat om efficiënt te werken, wat kan leiden tot frustratie en gevoelens van falen.
Verhoogde prikkelgevoeligheid
Tijdens een burn-out is de tolerantie voor prikkels vaak drastisch verminderd. Geluiden, licht en sociale interacties kunnen overweldigend zijn. Dit verhoogde niveau van prikkelgevoeligheid kan leiden tot sensorische overbelasting en zelfs tot emotionele uitbarstingen, zoals huilbuien of meltdowns.
Sociale terugtrekking
Veel mensen met een autistische burn-out trekken zich terug uit sociale contacten. Dit komt deels doordat de energie ontbreekt om sociaal te zijn, maar ook omdat sociale interacties vaak extra stress met zich meebrengen. De combinatie van uitputting en overgevoeligheid maakt sociale situaties moeilijk te hanteren.
Moeite met maskeren
Maskeren, het onderdrukken van autistische kenmerken om aan neurotypische verwachtingen te voldoen, wordt veel moeilijker tijdens een burn-out. Dit kan leiden tot meer zichtbare autistische gedragingen, zoals wiegen of echolalie (het herhalen van woorden of zinnen). Voor de omgeving kan dit verwarrend zijn, maar voor de persoon zelf is het een teken van ernstige overbelasting.
Gevoelens van wanhoop en depressie
Een autistische burn-out gaat vaak gepaard met gevoelens van hopeloosheid en een verhoogd risico op depressieve gedachten. Het gevoel vast te zitten in een situatie zonder uitweg is een veelvoorkomende ervaring. Voor sommige mensen kunnen deze gevoelens leiden tot gedachten aan zelfbeschadiging of suïcide.
Verschil met een ‘gewone’ burn-out
Medisch gezien is er geen verschil tussen een autistische burn-out en een reguliere burn-out. Beide worden gekenmerkt door extreme fysieke en mentale uitputting, concentratieproblemen, prikkelgevoeligheid, en moeite met het uitvoeren van dagelijkse taken. De symptomen en de impact op het dagelijks leven zijn vergelijkbaar.
Het onderscheid zit vooral in de oorzaken en de context waarin de burn-out ontstaat. Bij een reguliere burn-out ligt de oorzaak vaak in werkdruk of persoonlijke stress, terwijl een autistische burn-out meestal het gevolg is van chronische overprikkeling en het voortdurende maskeren van autistische kenmerken. Ondanks deze verschillen in oorzaak, vereist herstel in beide gevallen rust, begrip en aanpassingen in de omgeving om de stress te verminderen.
Door te erkennen dat de medische basis hetzelfde is, kunnen mensen met een autistische burn-out serieus genomen worden en dezelfde toegang tot zorg krijgen als anderen met een burn-out. Dit is cruciaal om te voorkomen dat hun klachten worden onderschat of verkeerd begrepen.
Verschil met andere psychische klachten
Autistische burn-out verschilt van andere mentale gezondheidsproblemen, zoals een depressie. Het is belangrijk dat hulpverleners dit verschil herkennen, omdat onderzoek laat zien dat behandelingen die bij depressies werken, de klachten van een autistische burn-out juist erger kunnen maken in plaats van verminderen.
Heb je een verleden met mentale klachten, zoals extreme vermoeidheid, moeite met plannen en organiseren, en het terugtrekken uit sociale contacten? En helpen de gebruikelijke behandelingen hier niet bij? Dan is het mogelijk dat deze klachten voortkomen uit een onopgemerkt of verkeerd begrepen autisme.
Omdat autistische burn-out geen officiële diagnose is, kan een hulpverlener er niet specifiek op testen. Wel kan een hulpverlener signalen van burn-out herkennen en met je bespreken welke hulp of aanpassingen nodig zijn.
Als je autistisch bent en merkt dat je het moeilijker vindt om met het dagelijks leven om te gaan, meer last hebt van vermoeidheid of je steeds vaker terugtrekt, kan het zijn dat je te maken hebt met een burn-out.
Wat kun je doen bij een autistische burn-out?
Een autistische burn-out vraagt om rust en aanpassingen. Hoewel er nog geen specifieke behandelmethoden bestaan, zijn er stappen die je kunt nemen om te herstellen en toekomstige burn-outs te voorkomen.
Rust nemen
Plan tijd in zonder prikkels of verplichtingen. Vermijd situaties met veel geluid, fel licht of sociale druk. Rust helpt je om fysiek en mentaal weer op krachten te komen.
Grenzen leren herkennen en respecteren
Het is belangrijk om je eigen grenzen te leren kennen en die te respecteren. Zeg nee tegen activiteiten die te veel energie vragen en geef jezelf de ruimte om te herstellen.
Steun zoeken
Zoek steun bij mensen die je begrijpen. Familie, vrienden of lotgenoten kunnen een waardevolle bron van support zijn. Praat met anderen die autisme hebben en mogelijk ook ervaring hebben met burn-out. Hun inzichten en tips kunnen helpen.
Professionele hulp inschakelen
Overweeg om een coach, psycholoog of andere specialist in te schakelen die bekend is met autisme. Zorg ervoor dat ze een neurodiversiteitsvriendelijke aanpak hanteren, zodat je je begrepen voelt en er geen extra druk wordt uitgeoefend.
Aanpassen van activiteiten en taken
Pas je dag aan op basis van je energie. Richt je op kleine stappen en verdeel grotere taken over meerdere dagen. Het verminderen van verwachtingen kan helpen om je minder overweldigd te voelen.
Zelfacceptatie en unmasking
Leer jezelf accepteren zoals je bent. Probeer minder te maskeren en geef jezelf toestemming om je authentieke zelf te zijn. Dit kan helpen om de mentale belasting te verminderen.
Educatie en lotgenotencontact
Lees meer over autistische burn-out en leer herkennen wat het bij jou triggert. Lotgenoten die eerder zijn hersteld, kunnen praktische tips en steun bieden.
Verminder de druk
Neem afstand van verwachtingen die je overweldigen. Verminder verplichtingen, zowel sociaal als op werk- of schoolgebied, zodat je de tijd krijgt om te herstellen.
Met deze stappen kun je het herstelproces ondersteunen en je voorbereiden om beter om te gaan met toekomstige uitdagingen. Hoewel wetenschappelijk onderzoek naar autistische burn-out nog beperkt is, wijzen ervaringen van de autistische gemeenschap erop dat deze aanpak kan helpen.
Hoe voorkom je een autistische burn-out?
Het voorkomen van een autistische burn-out draait om het verminderen van stress en overbelasting door een omgeving te creëren die aansluit bij de behoeften van mensen met autisme. Hier zijn enkele praktische manieren om een burn-out te voorkomen:
Plan regelmatig rust en ontspanning
Zorg dat je bewust tijd inplant om te ontspannen. Dit kan betekenen dat je momenten zonder prikkels creëert of activiteiten doet die je energie geven, zoals stimming (bewegingen maken die kalmerend werken).
Creëer een prikkelarme omgeving
Een omgeving die minder prikkels biedt, helpt om overbelasting te voorkomen. Denk aan het vermijden van fel licht, harde geluiden of drukke ruimtes. Dit geldt zowel thuis als op werk of school.
Open communiceren over behoeften en grenzen
Wees eerlijk over wat je nodig hebt om goed te functioneren. Dit kan betekenen dat je vraagt om een rustige werkplek, meer pauzes of minder sociale verplichtingen.
Leren ‘nee’ zeggen
Durf ‘nee’ te zeggen tegen verplichtingen die te veel energie kosten. Door je grenzen te bewaken, voorkom je dat je jezelf overbelast.
Realistische verwachtingen en loslaten van perfectionisme
Stel haalbare doelen voor jezelf en laat de druk los om altijd perfect te moeten presteren. Onrealistische verwachtingen kunnen leiden tot stress en bijdragen aan een burn-out.
Leven in een neurodiversiteitsvriendelijke omgeving
Een omgeving waarin autistische mensen zichzelf kunnen zijn, helpt burn-out voorkomen. Dit betekent bijvoorbeeld dat stimming of andere autistische kenmerken niet worden ontmoedigd, maar juist geaccepteerd. Als iemand handflappert om zichzelf te reguleren, moet dat gedrag niet worden onderdrukt maar worden gerespecteerd.
Ruimte nemen om te reguleren
Autistische mensen hebben vaak momenten nodig om zich terug te trekken of om hun zintuiglijke behoeften te vervullen. Zorg dat deze ruimte er is, zowel fysiek als in je planning.
Educatie over burn-out en zelfzorg
Leer over de oorzaken en signalen van autistische burn-out. Kennis kan helpen om stress tijdig te herkennen en stappen te zetten om het te verminderen. Autistische mensen kunnen ook veel hebben aan informatie en ondersteuning van andere autistische mensen die hier ervaring mee hebben.
Focus op lange termijnoplossingen
Om burn-out structureel te voorkomen, is het belangrijk om autistische stemmen centraal te stellen in onderzoek en beleidsvorming. Door oplossingen te ontwikkelen die echt aansluiten bij hun behoeften, wordt de kans op overbelasting binnen de autistische gemeenschap verkleind.
Het draait allemaal om begrip, aanpassing en het omarmen van neurodiversiteit. Met de juiste steun en omgeving kan een autistische burn-out vaak worden voorkomen.
Ontstaan en erkenning van autistische burn-out
De term “autistische burn-out” is ontstaan aan het eind van de 20e eeuw in autistische gemeenschappen, zoals het online forum Wrong Planet. Vanaf dat moment kreeg het begrip steeds meer aandacht, mede door sociale media. Op platforms als Twitter werd het veel besproken met hashtags als #ActuallyAutistic en #AutisticBurnout. Hierdoor groeide het begrip en werd het een belangrijk onderwerp binnen zowel de autistische gemeenschap als bij onderzoekers.
Vanaf 2010 begonnen ook wetenschappers het concept serieuzer te nemen. Het werd erkend als een fenomeen met ecologische validiteit, vergelijkbaar met andere termen uit de neurodiversiteitsbeweging. Onderwerpen zoals autistisch maskeren, camoufleren en “passing” (doen alsof men neurotypisch is) worden vaak in één adem genoemd met autistische burn-out. Het idee van autistische burn-out hangt bovendien samen met dat van een autistische meltdown, al zijn dit verschillende ervaringen.
Onderzoek naar autistische burn-out staat nog in de kinderschoenen. Het meeste onderzoek is kwalitatief en richt zich op de ervaringen van mensen met autisme. Toch heeft deze groeiende erkenning al veel bijgedragen aan meer begrip en aandacht voor de specifieke uitdagingen waarmee autistische mensen te maken hebben.
Conclusie
Een autistische burn-out lijkt medisch gezien op een gewone burn-out, maar de oorzaken en context maken het een unieke ervaring. Chronische overprikkeling, sociale maskering en een gebrek aan begrip spelen vaak een grote rol. Door deze verschillen te begrijpen, kunnen we zorgen voor betere ondersteuning en passende oplossingen.
Het belangrijkste advies: wees mild voor jezelf. Luister naar de signalen van je lichaam en geest, neem rust wanneer dat nodig is, en zoek steun in een omgeving die je accepteert zoals je bent. Met begrip en aanpassingen kun je herstellen en er sterker uitkomen.
Meer informatie
- Autisme en burn-out
Deze pagina van de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) bespreekt de relatie tussen autisme en burn-out, inclusief symptomen en oorzaken. Autisme Nederland - Autistische burn-out vragenlijst
Op de website van Annelies Spek is een vragenlijst beschikbaar die helpt bij het identificeren van kenmerken van een autistische burn-out. Anneliesspek - Autistische burn-out
Wereld van Autisme biedt een uitgebreide uitleg over autistische burn-out, met aandacht voor kenmerken, oorzaken en verschillen met een reguliere burn-out. Wereld van Autisme - Understanding Autistic Burnout
Deze pagina van de National Autistic Society biedt een uitgebreide uitleg over autistische burn-out, inclusief symptomen, oorzaken en strategieën voor herstel. Autism UK
Lees dit artikel ook in:
Bronnen
- Bury, S. M., Spoor, J. R., Hayward, S. M., & Hedley, D. (2022). Supporting the mental health and well-being of autistic and other neurodivergent employees in the work environment. In S. M. Bruyere & A. Colella (Eds.), Neurodiversity in the Workplace: Interests, Issues, and Opportunities. Routledge.
Link: https://doi.org/10.4324/9781003023616 - Deweerdt, S. (2020). Autistic burnout, explained. Spectrum, Simons Foundation.
Link: https://doi.org/10.53053/bpzp2355 - Franz, B. G. Help! My Child Is Regressing! – On Autistic Burnout And How To Manage It. (Geen directe link beschikbaar)
- Higgins, J. M., Arnold, S. R., Weise, J., Pellicano, E., & Trollor, J. N. (2021). Defining autistic burnout through experts by lived experience: Grounded Delphi method investigating #AutisticBurnout. Autism, 25(8), 2356-2369.
Link: https://doi.org/10.1177/13623613211019858 - Hull, L., Levy, L., Lai, M.-C., Petrides, K. V., Baron-Cohen, S., & Allison, C. (2021). Is social camouflaging associated with anxiety and depression in autistic adults? Molecular Autism, 12(1), 13.
Link: https://doi.org/10.1186/s13229-021-00421-1 - Libsack, E. J., Keenan, E. G., Freden, C. E., et al. (2021). A Systematic Review of Passing as Non-autistic in Autism Spectrum Disorder. Clinical Child and Family Psychology Review, 24(4), 783–812.
Link: https://doi.org/10.1007/s10567-021-00365-1 - Mantzalas, J., Richdale, A. L., Adikari, A., Lowe, J., & Dissanayake, C. (2022). What Is Autistic Burnout? A Thematic Analysis of Posts on Two Online Platforms. Autism in Adulthood, 4(1), 52–65.
Link: https://doi.org/10.1089/aut.2021.0021 - Mantzalas, J., Richdale, A. L., & Dissanayake, C. (2023). Examining subjective understandings of autistic burnout using Q methodology: A study protocol. PLOS ONE, 18(5), e0285578.
Link: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0285578 - Mantzalas, J., Richdale, A. L., & Dissanayake, C. (2022). A conceptual model of risk and protective factors for autistic burnout. Autism Research, 15(6), 976-987.
Link: https://doi.org/10.1002/aur.2708 - Neff, M. A. (2023). Autistic Burnout Symptoms: Insights of a Neurodivergent Clinician. (Geen directe link beschikbaar)
- Pearson, A., & Rose, K. (2021). A Conceptual Analysis of Autistic Masking: Understanding the Narrative of Stigma and the Illusion of Choice. Autism Adulthood, 3(1), 52–60.
Link: https://doi.org/10.1089/aut.2020.0043 - Raymaker, D., Teo, A. R., Steckler, N. A., et al. (2020). “Having All of Your Internal Resources Exhausted Beyond Measure and Being Left with No Clean-Up Crew”: Defining Autistic Burnout. Autism in Adulthood, 2(2), 132–143.
Link: https://doi.org/10.1089/aut.2019.0079 - Sandoval-Norton, A. H., Shkedy, G., & Shkedy, D. (2019). How much compliance is too much compliance: Is long-term ABA therapy abuse? Cogent Psychology, 6(1), 1641258.
Link: https://doi.org/10.1080/23311908.2019.1641258 - Tomczak, M. T., & Kulikowski, K. (2023). Toward an understanding of occupational burnout among employees with autism – the Job Demands-Resources theory perspective. Current Psychology, 43(2), 1582–1594.
Link: https://doi.org/10.1007/s12144-023-04428-0 - Winegarner, B. (2021). ‘The Battery’s Dead’: Burnout Looks Different in Autistic Adults. The New York Times. (Geen directe link beschikbaar)
- Øverland, E., Hauge, Å. L., Orm, S., et al. (2022). Exploring life with autism: Quality of Life, daily functioning, and compensatory strategies from childhood to emerging adulthood: A qualitative study protocol. Front Psychiatry, 13, 1058601.
Link: https://doi.org/10.3389/fpsyt.2022.1058601 - Zaboski, B. A., & Storch, E. A. (2018). Comorbid autism spectrum disorder and anxiety disorders: a brief review. Future Neurology, 13(1), 31-37.
(Geen directe link beschikbaar)
Waarom word je steeds verliefd op hetzelfde type?
Lees het in het artikel Lovemaps: de verborgen blauwdruk van onze liefde.
Boekentip:
Een toekomst zonder vroeger (Sammie Wolf)
Sammie is begin twintig en worstelt met de gevolgen van onveilige hechting en emotionele verwaarlozing. Het ontbreken van een emotioneel veilige basis in haar jeugd sijpelt door in haar volwassen leven. In de openhartige verhalen in Een toekomst zonder vroeger deelt Sammie hoe een onveilige hechting en emotionele verwaarlozing voor haar voelen, en hoe ze zichzelf steeds beter leert begrijpen.