Polyamorie

Wat is polyamorie?

Polyamorie is een overkoepelende term voor alle vormen van romantische relaties die afwijken van traditionele monogamie. Polyamorie is het vermogen of verlangen om met meer dan één persoon tegelijk een relatie te hebben. Polyamory kan zowel gebruikt worden als beschrijving van een relatie met meer dan twee personen, als als beschrijving van mensen die naar zulke relaties verlangen. Polyamoreuze relaties kunnen romantisch, seksueel, of beide zijn; ze kunnen ook gebaseerd zijn op tertiaire aantrekkingskracht, zoals queerplatonische relaties.

Een polyamoreus persoon is iemand die met kennis en instemming van al zijn partners meer dan één romantische relatie tegelijk heeft, of openstaat voor meer dan één romantische relatie tegelijk. Een polyamoreuze relatie is een relatie waarbij de mensen in de relatie het erover eens zijn dat iedereen open mag staan voor andere relaties of andere romantische partners mag hebben.

Polyamorie wordt niet als vreemdgaan beschouwd, omdat alle partijen op de hoogte zijn van alle andere betrokkenen en instemmen met hun betrokkenheid. Polyamorie omvat zowel een open relatie als drie of meer mensen die allemaal een relatie met elkaar hebben. Polyamorie is geen seksuele orientatie op zich, maar meer een beschrijving van hoe je aantrekkingskracht kan ervaren. Polyamoreuze mensen kunnen elke seksualiteit hebben.

Polyamorie kan gepaard gaan met een huwelijk, maar moet niet verward worden met polygamie, de daad van het trouwen met meerdere mensen, wat illegaal is inveel westerse landen.

Idealiter wordt polyamorie/polyamoreus afgekort tot polyam, niet tot ‘poly’ (om verwarring te voorkomen met een afkorting voor Polynesisch of polyseksueel). Polyamorie moet ook niet verward worden met polyseksualiteit.

Lees ook: Het hebben van meerdere partners tegelijk (polyamorie), tips en mythen

Soorten polyamoreuze relaties

• Open relatie: Een relatie of huwelijk waarin twee partners toegewijd zijn, maar elkaar toestaan partners buiten hun partnerschap te hebben.
• Pluriade: Ook bekend als plurad. Een polyamoreuze relatie waarin elke persoon een relatie heeft met alle andere mensen.
• Triade: Ook bekend als driehoek of delta. Een relatie waarbij drie mensen betrokken zijn en waarbij elke persoon een relatie heeft met alle andere mensen.
• V-Polyamorie: Een relatie waarbij drie mensen betrokken zijn en waarin één persoon een relatie heeft met twee partners die geen relatie met elkaar hebben. Voorbeeld: A heeft verkering met B en C, maar B en C hebben geen verkering met elkaar).
• T-Polyamorie: Een relatie waarbij drie mensen betrokken zijn en waarbij de betrokkenheid van de derde persoon ervoor zorgt dat de andere twee ook met elkaar betrokken zijn. Voorbeeld: B en C hebben allebei verkering met A. A’s betrokkenheid vereist dat B en C ook verkering met elkaar hebben. Zonder A’s betrokkenheid zouden B en C geen verkering meer hebben.
• Viervoudige polyamorie: Elke polyamoreuze relatie waarbij vier mensen betrokken zijn.
• N-Polyamorie: Een relatie waarbij vier mensen betrokken zijn, meestal twee paren, waarbij een lid van het ene paar ook betrokken is bij een lid van het andere paar. Voorbeeld: A en B hebben verkering. C en D hebben verkering. B en C hebben ook verkering, maar A en D niet.
• Volledig viertal: Een relatie met vier personen, die allemaal iets hebben met alle andere leden.
• Polycule: Een zeer complexe polyamoreuze relatie, meestal met vijf of meer betrokken personen. De term is een samentrekking van poly- en molecule en verwijst naar de complexe vormen van sommige moleculen.

Benaderingen van polyamorie

• Solo-polyamorie: Een benadering van polyamorie die de nadruk legt op individuen en niet streeft naar relaties die zich centreren om bestaande stellen.
• Polyfideliteit: Een vorm van polyamorie waarin alle leden als gelijkwaardige partners beschouwd worden en afspreken alleen met andere leden van de groep seksueel, romantisch, of sensueel betrokken te zijn.
• Hiërarchische polyamorie: Een polyamoreuze relatiestructuur waarin iemand meerdere partners heeft die niet gelijkwaardig zijn in termen van onderlinge verbondenheid, emotionele intensiteit, of macht binnen de relatie.
• Egalitaire polyamorie: Een polyamoreuze relatiestructuur waarin alle partners als gelijkwaardig aan elkaar beschouwd worden wat betreft een emotionele verbintenis.
• Multiamoreus: Een polyamoreuze relatie waarin alle partners daarbinnen verschillende soorten relaties met elkaar hebben. (voorbeeld: A en B hebben een queerplatonische relatie, B en C hebben een seksuele relatie, en C en A hebben een romantische relatie.)
• Generatie- of lijnpolyamorie: Een polyamoreuze relatie waarbij naarmate de partners ouder worden, ze nieuwe jongere partners aan de groep toevoegen, om de relatie lang te laten duren. Oudere partners kunnen vermijden een romantische relatie met deze nieuwe jongere leden te hebben. Alle partners hebben de meerderjarige leeftijd.

Polyamorie vs. swingen

Swingen of een seksueel open relatie hebben kan een vorm van polyamorie zijn, maar heeft een andere focus. Swingers richten zich op recreatieve seks, hoewel vriendschappen en diepere banden zich kunnen ontwikkelen. Bij polyamorie staan diepe relaties centraal, hoewel de seks er vaak bij komt.

Etymologie

Het woord polyamorie is gebaseerd op het Grieks (poly = veel) en Latijn (amor = liefde).

Vlag

Origineel

De originele polyamoreuze vlag werd in 1995 ontworpen door Jim Evans.

• De blauwe streep staat voor openheid en eerlijkheid tussen alle partners.
• De rode streep staat voor liefde en hartstocht.
• De zwarte streep staat voor solidariteit met hen die hun polyamoreuze relaties voor de buitenwereld moeten verbergen.
• Symbool π van oneindige liefde of geheim symbool

In het midden staat de Griekse letter π (pi), die oorspronkelijk gekozen werd omdat de wiskundige constante π een irrationeel getal is met oneindig veel decimalen, een woordspeling op polyamoreuze mensen die “oneindig veel liefde hebben”. Een ander gebruik van π was als een heimelijke sjibboleth, een symbool waarvan de betekenis door niet-polyamoreuze mensen niet begrepen zou worden, om polyamoreuze mensen in staat te stellen elkaar te herkennen zonder het risico te lopen uit de kast te worden gehaald of te worden ontmaskerd over hun niet-traditionele levensstijl.

Vernieuwde vlag

Na verloop van tijd werd de oorspronkelijke vlag door velen in de polyamoreuze gemeenschap als ongewenst gezien. Hun redenen waren o.a. de disharmonische kleuren en de symboliek van het pi-symbool en de zwarte streep.

Vanwege deze ontevredenheid over de oorspronkelijke vlag werden verschillende alternatieven voorgesteld. In veel van deze alternatieven is het oneindigheidshart een terugkerend symbool geweest, dat de voorkeur kreeg boven pi.

Sommige vlaggen volgen het origineel op de voet, maar brachten wijzigingen aan zoals het verminderen van de helderheid of verzadiging van de kleuren om de ogen minder te vermoeien.

Een ontwerp uit 2020 van een kunstenaar bekend onder de naam Y.M. ging in op verzoeken van de polyamoreuze gemeenschap om het bekende karakter van de vlag uit 1995 te behouden en hem tegelijk toegankelijker en emblematischer voor de gemeenschap te maken. De vlag handhaaft de oorspronkelijke lay-out met gewijzigde kleuren, met drie strepen in koningsblauw, dieprood, en zwart. In de middelste streep is het oneindigheidshart symbool in goud weergegeven.

Y.M. verklaarde dat ze met veel polyamoreuze mensen over de problemen van de oorspronkelijke vlag hadden gesproken en hun concept digitaal hadden weergegeven. Ze verklaarden ook dat ze sterk voelden voor het gebruik van het oneindigheidshart, waardoor de iconografie van de vlag uniek wordt voor en representatief voor de gemeenschap.

Andere alternatieven

Andere vlaggen wijken sterk af van het ontwerp uit 1995. Een voorbeeld van zo’n vlag is de pride vlag die Molly W. op 11 augustus 2020 maakte. De vlag bestaat uit vier strepen, alle van gelijke hoogte. De kleuren van deze vlag zijn

• limoengroen voor groei,
• donkergroen voor evenwicht,
• hemelsblauw voor vrijheid,
• koningsblauw voor vertrouwen.
• Het oneindigheidshart staat voor het concept van oneindige liefde.

Deze vlag is bedoeld om inclusief te zijn voor alle polyamoreuze mensen, ook voor hen die identiteiten kunnen hebben die raakvlakken hebben met polyamorie. Het omvat ook degenen die aro-spec, ace-spec, of allosexueel zijn. Ze omvat ook relatie-anarchisten, alleenstaande polyamoreuze mensen, polyamoreuze mensen die situationeel monogaam zijn, en mensen die solo polyamorie beoefenen.

Een andere belangrijke variant polyamoreuze vlag werd op 19 november 2020 bedacht door verschillende polyamoreuze gebruikers.

• Het roze staat voor toewijding, het lichtrode staat voor romantiek en liefde,
• het donkerrode staat voor hartstocht, het oranje staat voor vertrouwen,
• het goudgele staat voor trouw,
• het felle geel staat voor inclusiviteit,
• de blauwtinten van donker naar licht staan voor vrijheid, medeleven, anarchie van rollen, toewijding, zelfexpressie, en tenslotte ruimdenkendheid.
• Het symbool is een ridder, die een symbool is van hartstochtelijke trouw aan je partners.

Een andere polyamoreuze vlag werd gemaakt door FANDOM gebruiker Unfunny person420 in, 2020.

• Roze staat voor liefde, seks, of een andere soort relatie, zoals queerplatonisch.
• Geel staat voor eerlijkheid,
• grijs voor eenheid/harmonie,
• aqua voor verbintenis,
• paars voor solidariteit/trouwen.
• Het oneindigheidssymbool staat voor oneindig veel partners, en kan ook eeuwige liefde voorstellen.

Unfunny person420 vindt dat het oneindigheidssymbool een betere weergave van polyamorie is dan het pi-symbool.

Een andere vlag werd gemaakt door tumblr gebruiker whimsy-flags op 15 september 2019.

• Roze staat voor liefde en hartstocht,
• lichtroze staat voor eenheid en vertrouwen,
• paars staat voor relaties.
• Het infintity hart werd gebruikt wegens populariteit, maar er is een andere versie van de vlag gemaakt zonder het hart (door dezelfde persoon).

Lees ook: Het hebben van meerdere partners tegelijk (polyamorie), tips en mythen