Innerlijke stilte: leven zonder innerlijke stem of verbeelding

Innerlijke stilte: leven zonder innerlijke stem of verbeelding

Sluit je ogen en stel je voor dat je op een strand loopt. Zie je de golven? Hoor je het ruisen van de zee? Voel je het zand onder je voeten? Veel mensen kunnen in gedachten beelden oproepen, geluiden horen of de sensatie van warmte en wind voelen. Maar niet iedereen kan dit. Voor sommige mensen blijft het hoofd stil en leeg. Geen beelden, geen geluiden, geen innerlijke stem die een gedachtenstroom begeleidt. De ervaring van ‘in gedachten iets zien’ of ‘een liedje in je hoofd hebben’ bestaat voor hen simpelweg niet.

Veel mensen met zo’n stille mentale beleving ontdekken pas laat dat anderen wél met levendige beelden, geluiden en interne gesprekken leven. Andersom realiseren mensen met een rijke interne voorstelling zich vaak niet dat dit geen vanzelfsprekendheid is. Hoe beïnvloedt een stille mentale wereld het denken, voelen en functioneren? Is het een beperking, een voordeel, of alleen een andere manier van ‘zijn’?

Verschillende vormen van innerlijke stilte

Er zijn verschillende manieren waarop innerlijke stilte zich kan uiten. Sommige mensen kunnen geen beelden in hun hoofd vormen, terwijl anderen geen geluiden kunnen horen of een innerlijke stem missen. Deze vormen van innerlijke stilte, zoals afantasie, anauralia en anendofasie, kunnen invloed hebben op hoe iemand denkt, zich herinnert en de wereld ervaart. Elk van deze vormen heeft zijn eigen specifieke kenmerken, maar ze delen de afwezigheid van zintuiglijke of cognitieve waarnemingen die voor veel mensen vanzelfsprekend zijn.

Wat is anendofasie?

Anendofasie betekent dat iemand geen innerlijke stem heeft. Veel mensen ervaren hun gedachten als een soort innerlijk gesprek, waarbij ze zichzelf vragen stellen of dingen verbaal overdenken. Voor mensen met anendofasie bestaat deze interne dialoog niet. Ze denken wel na, maar niet in woorden of hoorbare zinnen.

Diederik besefte dit pas toen een vriend hem vroeg: “Wat zegt je innerlijke stem op dit moment?” Hij lachte ongemakkelijk en haalde zijn schouders op. Zijn gedachten waren niet stil, maar ze klonken ook niet als woorden. Hij wist dingen gewoon, zonder dat ze in zijn hoofd uitgesproken werden.

Wat is anauralia?

Bij anauralia ontbreekt het vermogen om interne geluiden te horen. Mensen met deze eigenschap kunnen zich geen stemmen, muziek of omgevingsgeluiden voorstellen. Als iemand hen vraagt om een bekend liedje “in hun hoofd af te spelen” of de stem van een geliefde in gedachten te horen, blijft het stil. Dit kan invloed hebben op hoe herinneringen worden beleefd, hoe taal wordt verwerkt en hoe iemand nadenkt.

Noah besefte pas op latere leeftijd dat anderen een ‘innerlijk oor’ hadden. Toen zijn vriendin hem vroeg of hij de stem van zijn moeder kon horen als hij daaraan dacht, keek hij haar verbaasd aan. Hij kon zich prima herinneren wat zijn moeder vaak zei, maar haar stem in gedachten oproepen? Dat was onmogelijk. Voor hem bestonden herinneringen alleen uit feiten, niet uit klanken.

Wat is afantasie?

Mensen met afantasie kunnen zich geen beelden voorstellen. Als ze denken aan een persoon, een plek of een object, blijft het visueel stil. Ze weten misschien hoe iets eruitziet, maar zien het niet letterlijk voor zich. Dit heeft invloed op hoe ze herinneringen oproepen, fantaseren en zelfs dromen. Sommige mensen ontdekken pas op volwassen leeftijd dat anderen hun gedachten als een film kunnen afspelen.

Toen Thomas als kind hoorde dat hij “een rode appel” moest voorstellen, knikte hij braaf. Iedereen leek te begrijpen wat de bedoeling was, dus hij deed alsof hij het ook zag. Pas jaren later ontdekte hij dat andere mensen daadwerkelijk een beeld voor zich konden halen, terwijl zijn hoofd leeg bleef.

Hoewel de meeste mensen afantasie associëren met het onvermogen om visuele beelden te vormen, kunnen er ook andere zintuiglijke ervaringen ontbreken in de interne wereld. Naast het onvermogen om beelden in gedachten te creëren, kunnen sommige mensen zich geen tastgevoelens, temperaturen of pijn herinneren. Dit type afantasie kan invloed hebben op hoe ze hun omgeving ervaren en hoe ze omgaan met zintuiglijke informatie.

Afantasie van tastgevoel

Mensen met afantasie van tastgevoel kunnen geen gevoelens van aanraking of textuur in hun hoofd oproepen. Als ze zich bijvoorbeeld voorstellen hoe een zacht kussen aanvoelt, blijft het een abstract idee zonder enige fysieke sensatie. Ze weten wel dat het kussen zacht is, maar ze kunnen zich niet voorstellen wat het is om het daadwerkelijk aan te raken.

Sarah merkte het op toen ze haar vriendin vroeg om een zachte wolk in gedachten te voelen. Haar vriendin sloot haar ogen en zei: “Het is zacht, alsof ik het bijna kan voelen.” Sarah antwoordde, “Ik heb geen idee hoe dat voelt. Ik kan me het gewoon niet voorstellen.” Voor Sarah was de ervaring van textuur in gedachten volledig afwezig.

Afantasie van temperatuur

Voor sommige mensen is het onvermogen om temperatuur te ervaren in gedachten een andere vorm van afantasie. Wanneer ze zich voorstellen in de zon te zitten, voelen ze geen warmte. Wanneer ze denken aan sneeuw, ervaren ze geen kou. Dit heeft invloed op hoe ze zich bepaalde omgevingen voorstellen en hoe ze zich kunnen voorbereiden op verschillende omstandigheden.

Tom had moeite met het begrijpen van de waarschuwingen van zijn vrienden over de kou tijdens een kampeertrip. Ze vertelden hem dat het ijskoud zou worden, maar toen hij zijn ogen sloot en zich de kou voorstelde, voelde hij niets. Voor hem bleef de temperatuur een puur concept zonder fysieke sensatie.

Afantasie van pijn

Bij sommige mensen met afantasie is er ook een afwezigheid van pijnherinneringen. Ze kunnen zich niet voorstellen hoe pijn voelt, zelfs niet als ze het in het verleden hebben ervaren. Dit kan het voor hen moeilijk maken om zich in te leven in anderen die pijn ervaren, of om voorbereid te zijn op lichamelijke ongemakken.

Jessica had geen idee hoe het was om een brandwond te voelen, hoewel ze er ooit een had opgelopen. Toen een vriend haar vertelde over een pijnlijke ervaring, zei ze dat ze zich er geen voorstelling van kon maken. Ze wist wel wat pijn was, maar het was alsof haar geheugen van fysieke pijn uit droge feiten bestond, zonder dat het een daadwerkelijke sensatie in haar geest opriep.

Wat is anorthosmie?

Anorthosmie betekent dat iemand geen geur- of smaakherinneringen kan oproepen. Waar veel mensen zich de geur van versgebakken brood of het parfum van een dierbare kunnen herinneren, blijft het bij mensen met anorthosmie een abstract idee. Ze weten hoe iets ruikt, maar kunnen het niet opnieuw beleven in hun hoofd.

Toen Mark zijn vrienden hoorde praten over hoe de geur van zeep hen meteen terugbracht naar hun kindertijd, begreep hij er niets van. Hij wist hoe zeep rook, maar hij kon de geur niet opnieuw oproepen. Het leek alsof zijn herinneringen aan geuren en smaken alleen uit woorden bestonden, niet uit echte sensaties.

Wat is asomathesie?

Asomathesie is het onvermogen om een innerlijk lichaamsgevoel te ervaren. De meeste mensen voelen hun lichaam ook zonder het fysiek aan te raken. Ze weten bijvoorbeeld waar hun hand is, zelfs met hun ogen dicht. Mensen met asomathesie hebben deze interne gewaarwording niet of nauwelijks.

Emma lag in bed en probeerde te ontspannen, maar zodra ze haar ogen sloot, leek haar lichaam te verdwijnen. Ze wist rationeel dat haar armen en benen er waren, maar ze voelde ze niet zonder er bewust aandacht aan te besteden. Het was alsof haar lichaam ophield te bestaan zodra ze het niet zag of bewoog.

Overige vormen van innerlijke stilte

Naast deze belangrijkste vormen zijn er nog enkele andere manieren waarop innerlijke ervaringen kunnen ontbreken.

  • Anemosia – geen interne muziekherinnering. Waar de meeste mensen een liedje “in hun hoofd” kunnen horen, blijft het voor mensen met anemosia stil. Ze kunnen zich wel een melodie herinneren, maar niet intern afspelen.
  • Atactofasie – geen innerlijke spraak bij het plannen van bewegingen. Mensen met atactofasie voeren handelingen intuïtief uit, zonder in hun hoofd stap voor stap te denken: “Eerst pak ik de sleutel, dan draai ik de deur open.”
  • Alexithymie – moeite met het intern herkennen en verwoorden van emoties. Dit betekent niet dat iemand geen emoties heeft, maar dat ze moeilijk bewust worden ervaren of geformuleerd. Lees meer over Alexithymie
  • Adysphorie – geen interne beleving van emoties. Waar de meeste mensen emoties voelen, ervaren mensen met adysphorie ze vooral rationeel. Ze kunnen zeggen “Ik ben boos,” maar voelen er weinig bij.

Hoe denken mensen zonder innerlijke voorstellingen?

Voor de meeste mensen zijn gedachten meer dan abstracte concepten. Ze zien beelden, horen een innerlijke stem en ervaren vaak geluiden in hun hoofd die hun gedachten begeleiden. Maar voor mensen zonder innerlijke voorstellingen ontbreekt dit allemaal. Hoe verwerken zij informatie en hoe denken ze als ze geen visuele of auditieve voorstellingen hebben?

Mensen zonder innerlijke beelden denken vaak conceptueel. In plaats van bijvoorbeeld een appel te zien in hun hoofd, begrijpen ze het idee van een appel door de eigenschappen ervan. Ze kunnen zich de kleur, de vorm en de smaak herinneren, maar dit gebeurt niet door een visueel beeld, maar door abstracte kennis. Dit maakt hun denken soms meer logisch en direct, zonder afleiding door beelden. Ze begrijpen wat een appel is, zonder dat ze het letterlijk voor zich zien.

Naast conceptueel denken, denken veel mensen zonder innerlijke voorstelling ook talig. In plaats van in volledige zinnen te praten met zichzelf in hun hoofd, werken ze met een soort mentale notities die als concepten door hun geest bewegen. Deze mensen verwerken hun gedachten op een meer abstracte manier, zonder dat de gedachten hardop in hun hoofd worden uitgesproken.

Sommige mensen denken associatief. Dit betekent dat hun gedachten vaak niet lineair zijn en niet altijd vastliggen aan één vaststaand beeld of idee. In plaats daarvan komen gedachten spontaan en worden ze vaak geassocieerd met andere herinneringen of ideeën, zonder dat ze de beelden of geluiden van deze herinneringen echt oproepen.

Het auditieve of visuele aspect van het denken is voor hen vervangen door een meer gevoelige, conceptuele benadering van wat ze kennen. Dit betekent niet dat ze geen gedachten hebben, maar eerder dat de manier waarop deze gedachten zich vormen en zich uiten heel anders is dan die van mensen die wel beelden of geluiden in hun gedachten hebben.

David werd gevraagd om zich een moment voor te stellen waarop hij op het strand liep. Terwijl zijn vrienden de geur van zout water en het geluid van de golven beschrijven, kan David zich niets van dit alles voorstellen. Er komt geen beeld van het strand op in zijn gedachten, geen geur van de zee, en geen geluid van de golven die aanspoelen. Voor hem is het idee van het strand puur abstract: hij weet wat een strand is en kan zich de fysieke eigenschappen ervan herinneren, zoals zand en water, maar dit blijft abstract.

Wanneer hij aan het zand onder zijn voeten denkt, voelt hij geen fysieke sensatie. Wanneer hem gevraagd wordt naar de kleuren van de lucht of de zee, heeft hij geen visueel beeld om op terug te vallen. In plaats daarvan begrijpt hij het concept van een strand zonder dat deze als een levendig beeld in zijn gedachten komt. Het is als een lijst van feiten: een plek met zand, water en lucht, maar geen zintuiglijke ervaring die hij oproept.

Hoe beïnvloedt innerlijke stilte het dagelijks leven?

Voordelen

Minder afleiding

Een van de grootste voordelen van een stille binnenwereld is dat er minder afleiding is. Mensen die geen constante stroom van gedachten, beelden of geluiden hebben, kunnen vaak gemakkelijker gefocust blijven op de taak die voor hen ligt. Ze ervaren minder mentale ruis, wat hen helpt om zich beter te concentreren op hun werk of studie. Omdat ze niet bezig zijn met het herbeleven van gebeurtenissen of het vormen van beelden in hun hoofd, kunnen ze zich volledig richten op de realiteit om hen heen.

Andere vormen van focus

In plaats van zich af te laten leiden door gedachten die opkomen in de vorm van beelden of geluiden, kunnen mensen met een stille binnenwereld vaak andere vormen van focus ontwikkelen. Ze vertrouwen op abstracte en conceptuele manieren van denken, die hen in staat stellen zich te concentreren op de logica of het proces van het werk zonder visuele of auditieve afleidingen. Dit maakt hun focus vaak doelgerichter, ook al missen ze de zintuiglijke ervaringen die anderen hebben.

Minder overprikkeling

Voor mensen die gevoelig zijn voor overprikkeling kan een stille binnenwereld een zegen zijn. Ze worden minder snel afgeleid door interne geluiden of beelden, wat hen in staat stelt om rustiger door drukke of stressvolle omgevingen te navigeren. Dit kan hen helpen om kalm te blijven in situaties die andere mensen overweldigen, zoals in drukke steden, bij drukke bijeenkomsten of tijdens emotioneel beladen momenten.

Nadelen

Moeilijker herinneringen oproepen

Een van de nadelen van een stille binnenwereld is dat het moeilijker kan zijn om herinneringen op te roepen. Zonder visuele of auditieve representaties van de herinneringen, kunnen mensen zich slechts abstracte details herinneren. Ze kunnen zich misschien het gevoel van een ervaring herinneren, maar niet de specifieke beelden of geluiden die eraan verbonden zijn. Dit kan het moeilijk maken om zich bepaalde momenten of situaties levendig voor de geest te halen, wat een uitdaging kan zijn bij bijvoorbeeld het voorbereiden van een presentatie of het ophalen van herinneringen uit het verleden.

Uitdagingen bij creatief werk

Creatief werk zoals schrijven, schilderen of muziek maken kan moeilijker zijn voor mensen zonder innerlijke beelden of geluiden. Waar veel mensen inspiratie halen uit visuele of auditieve voorstellingen in hun hoofd, moeten mensen met een stille binnenwereld andere bronnen van inspiratie vinden. Ze moeten zich meer richten op abstracte concepten, feiten of structuren. Dit kan creatief werk moeilijker maken, hoewel sommige mensen manieren vinden om deze uitdaging om te zetten in een voordeel, door in plaats van visuele beelden te werken met tekst of ideeën.

Moeite met plannen of toekomstvoorstellingen

Het kunnen visualiseren van de toekomst is voor veel mensen een belangrijk hulpmiddel bij het plannen en het nemen van beslissingen. Mensen zonder innerlijke beelden hebben echter geen visuele voorstelling van wat er kan gebeuren. Dit kan het moeilijk maken om zich toekomstige situaties voor te stellen, zoals een vakantie, een verhuizing of een carrièrestap. Ze moeten vertrouwen op abstracte concepten zoals data, feiten en logica om beslissingen te nemen, zonder zich te kunnen voorbereiden op de emotionele of zintuiglijke aspecten van wat komen gaat.

Hoe mensen met een stille binnenwereld leren omgaan met deze verschillen

Mensen met een stille binnenwereld hebben manieren ontwikkeld om met deze verschillen om te gaan. Ze vertrouwen vaak op structuren en systemen om hun gedachten te organiseren en hun taken te plannen. Omdat ze geen visuele of auditieve herinneringen hebben, hebben ze vaak een sterke neiging om dingen op te schrijven, te organiseren en op schema’s te werken. Dit helpt hen om een mentaal overzicht te houden van wat er moet gebeuren, ook al ontbreekt de interne voorstelling van de gebeurtenissen.

Daarnaast kunnen ze leren om abstracte denktechnieken toe te passen in hun creatieve werk. In plaats van beelden of geluiden voor zich te zien, kunnen ze bijvoorbeeld gebruik maken van taal, concepten of structuren om hun ideeën uit te drukken. Dit maakt hen vaak meer theoretisch of conceptueel in hun aanpak, maar dat betekent niet dat ze niet creatief kunnen zijn.

Mensen met een stille binnenwereld ontwikkelen vaak copingmechanismen die hen helpen om hun uitdagingen in het dagelijks leven het hoofd te bieden. Ze leren bijvoorbeeld hoe ze zich kunnen concentreren zonder visuele afleiding, en hoe ze hun abstracte denkwijze kunnen gebruiken om effectief te plannen en problemen op te lossen.

De wetenschap achter innerlijke stilte

Afantasie en neurologische processen

Afantasie (aphantasia) is het onvermogen om mentale beelden te vormen – men heeft geen “mind’s eye”. Neurologisch onderzoek laat zien dat de hersenen van mensen met afantasie anders functioneren dan die van mensen met normale visualisatie. Zo toonde een fMRI-studie aan dat bij personen met afantasie bepaalde hersennetwerken minder sterk verbonden zijn en minder actief worden bij verbeeldingstaken. Met name was de verbinding tussen frontale cortex en visuele gebieden zwakker bij afantasten vergeleken met mensen met zeer levendige beelden​ (link).

Ook zagen onderzoekers minder activatie in de anterieure pariëtale cortex (een gebied gerelateerd aan aandacht/visualisatie) bij afantasten tijdens het proberen te visualiseren, vergeleken met controlepersonen​ (link).

Een recente case-studie met een identieke tweeling – waarvan één broer afantasie had en de ander niet – bevestigde dergelijke bevindingen. De tweeling met afantasie vertoonde minder visuele informatie in geheugenrepresentaties en had lagere connectiviteit tussen frontopariëtale en occipito-temporale hersengebieden, vergeleken met zijn broer​. Deze neurologische afwijkingen ondersteunen dat afantasie een echt, biologisch verankerd fenomeen is en geen louter subjectieve beleving. (link)

Anauralia en verwerking van geluid zonder innerlijke representatie

Naast visuele afbeelden kunnen sommige mensen ook geen geluiden of stemmen in hun gedachten horen. Dit fenomeen wordt voorgesteld als anauralia, het ontbreken van auditieve verbeelding (een “mind’s ear”). In 2021 introduceerden wetenschappers deze term nadat ze opmerkten dat veel afantasten ook geen innerlijke stem of muziek ervaren​.

Een studie onder 128 proefpersonen (waaronder 34 afantasten) vond een sterke correlatie tussen visuele en auditieve beeldvorming: wie geen visuele beelden heeft, heeft vaak ook zwakke of geen auditieve beelden (Spearman’s rho = 0,83)​ . Met andere woorden, de meeste mensen met afantasie rapporteerden ook een (vrijwel) stil innerlijk gehoor – geen innerlijke stem die meepraat of melodieën die in het hoofd spelen​. En vice versa: deelnemers zonder innerlijke auditieve beelden bleken vrijwel allemaal afantasie te hebben. Er zijn uitzonderingen (enkele individuen met alleen visuele of alleen auditieve beelden), maar die komen zeldden voor. (link)

Mensen met anauralia beschrijven hun gedachten als volkomen stil: zij “horen” geen innerlijke monoloog en lezen in hun hoofd zonder een stem. Dit is opvallend, omdat innerlijke spraak (auditieve verbeelding) normaal een belangrijke rol speelt bij cognitieve functies als werkgeheugen, taalbegrip, lezen, plannen en zelfregulatie​. Het ontbreken van een innerlijke stem roept dan ook vragen op over hoe deze mensen dergelijke taken volbrengen zonder de gebruikelijke auditieve ondersteuning​. Het onderzoek naar anauralia staat nog in de kinderschoenen, maar het benadrukt hoe divers innerlijke ervaringen kunnen zijn en dat zowel het “geestesoog” als het “geestesoor” van cruciaal belang lijken voor informatieverwerking. (link)

Afantasie en neurodiversiteit (autisme/ADHD)

Er zijn aanwijzingen dat afantasie overlapt met bepaalde neurodivergente profielen, met name autisme. In een grootschalige studie werd gevonden dat autistische trekjes vaker voorkomen bij mensen met afantasie. Afantastische deelnemers scoorden gemiddeld hoger op de Autism Spectrum Quotient (AQ) – een vragenlijst voor autistische kenmerken – vergeleken met controlepersonen​. Veel proefpersonen met afantasie gaven ook spontaan aan dat ze zichzelf “op het autistisch spectrum” bevinden. Dit verband is logisch, aangezien beperkte verbeeldingskracht historisch gezien als een kenmerk van autisme wordt gezien. Wetenschappers vermoeden daarom een gedeelde basis: bijvoorbeeld dat zowel afantasie als autisme gepaard kunnen gaan met afwijkende netwerken in de hersenen (autisme wordt in verband gebracht met minder langafstand-connectiviteit tussen hersengebieden)​. Hoewel meer onderzoek nodig is, ondersteunen deze bevindingen het idee dat afantasie deel kan uitmaken van het neurodiversiteit-spectrum. (Link)

Voor ADHD is de relatie met afantasie minder duidelijk. Vooralsnog is geen wetenschappelijk bewijs gevonden dat afantasie samenhangt met ADHD​. Hoewel sommige mensen met ADHD anekdotisch melden dat zij moeite hebben om beelden in gedachten te vormen, is er tot nu toe geen klinische studie die een direct verband bevestigt​. De term “afantasie” bestaat pas sinds 2015, dus het kan tijd kosten voordat eventuele connecties met ADHD (of andere neurodivergente condities) goed onderzocht zijn​. Op dit moment lijkt afantasie echter onafhankelijk te staan van ADHD-symptomen, ondanks enige overlap in ervaringen (bijv. moeite met details visualiseren kan bij ADHD ook voorkomen, maar dan door afleiding of geheugenproblemen in plaats van een permanente beeldvormingsblindheid)​ (link)

Informatieverwerking zonder innerlijke voorstellingen

Mensen zonder innerlijke beelden of klanken ontwikkelen vaak alternatieve strategieën om informatie te verwerken. Cognitief-psychologisch onderzoek naar afantasie onthult interessante verschillen in geheugen en denkstijl. Een studie liet proefpersonen tekeningen uit het geheugen maken van eerder getoonde afbeeldingen. Mensen met afantasie tekenden aanzienlijk minder objecten en details uit herinnering vergeleken met mensen met normale visualisatie​. Hun tekeningen bevatten bijvoorbeeld weinig kleur en detail, en afantasten voegden vaker woorden of labels toe – een teken dat ze verbale beschrijvingen (verbaal “steigeren”) gebruikten om zich de scène te herinneren​ Dit duidt erop dat zij informatie meer in woorden of concepten opslaan in plaats van in beelden. Toch was hun ruimtelijk geheugen intact: afantasten konden de globale lay-out en verhoudingen van de scène even goed reproduceren als anderen​ Opvallend genoeg maakten zij ook minder geheugenfouten. Waar visuele denkers soms valse details “herinneren” die er niet waren, bleven afantasten dichter bij feitelijke kenmerken (mogelijk omdat zij niet verleid worden door levende mentale plaatjes)​ (link)

Ook bij het verwerken van emotionele informatie zien we verschillen. Emotionele respons lijkt deels afhankelijk van mentale beelden. In een experiment werden deelnemers gevraagd angstaanjagende scenario’s te lezen (bijv. aangevallen worden door een haai of in een vliegtuigongeluk belanden) terwijl hun fysieke angstreactie werd gemeten via huidgeleiding (zweten). De resultaten lieten zien dat mensen met afantasie beduidend minder angstreactie vertoonden bij zulke verhalen – de “enge” beschrijvingen riep bij hen nauwelijks fysieke spanning op​. Zonder het vermogen om de gruwelijke scènes levendig voor zich te zien, verliezen dreigende verhalen hun emotionele lading. Dit bevestigt dat mentale beeldvorming een sterke koppeling heeft met emotie: wanneer men zich iets niet kan voorstellen, blijft ook de emotionele prikkel beperkt. (link)

Samengevat laten deze bevindingen zien dat mensen zonder innerlijke voorstellingen informatie anders verwerken, maar zeker niet minder effectief. Ze leunen meer op verbale, logische en feitelijke strategieën in plaats van visuele of auditieve verbeelding. Het brein lijkt bij afantasten en anauralisten andere routes te nemen om dezelfde taken te volbrengen – bijvoorbeeld door geheugeninhoud meer conceptueel op te slaan en emoties rationeler te benaderen. Lopend onderzoek naar afantasie en anauralia werpt zo nieuw licht op de plasticiteit van ons cognitief systeem: zelfs zonder een “mind’s eye” of “mind’s ear” weet het brein manieren te vinden om de wereld te begrijpen en te onthouden.

Ervaringen en herkenning

Veel mensen met een stille binnenwereld ontdekken pas laat dat anderen wél een rijke innerlijke wereld hebben. Dit komt doordat er weinig bewustzijn of openheid is over het onderwerp. Mensen realiseren zich pas vaak als volwassenen dat hun ervaring van denken anders is dan die van anderen, doordat het hen nooit eerder is uitgelegd.

De opkomst van sociale media en online gemeenschappen heeft ervoor gezorgd dat mensen met een stille binnenwereld meer erkenning krijgen. Veel mensen ontdekken via forums en online gesprekken dat ze niet alleen zijn in hun ervaring van een lege of stille binnenwereld. Deze platforms bieden ruimte voor mensen om hun ervaringen te delen en elkaar te steunen. Dit vergroot het bewustzijn over hoe verschillende mensen denken en kan helpen bij het ontkrachten van misverstanden over deze verschijnselen.

Conclusie

De verschillende vormen van innerlijke stilte, van afantasie tot anauralia en anendofasie, bieden inzicht in de enorme variëteit van menselijke ervaringen. Het begrijpen van deze fenomenen kan ons helpen meer compassie te tonen voor de diversiteit in hoe mensen de wereld om zich heen ervaren. Dit inzicht biedt niet alleen zelfinzicht voor de mensen die hiermee leven, maar ook een beter begrip voor anderen die de wereld anders ervaren. Het is belangrijk om bewust te worden van hoe verschillend mensen denken en hoe we deze verschillen kunnen omarmen en ondersteunen.

Lees ook: fantasie als afweermechanisme

Bronnen

Waarom word je steeds verliefd op hetzelfde type?

Lees het in het artikel Lovemaps: de verborgen blauwdruk van onze liefde.

Boekentip:

Een toekomst zonder vroeger (Sammie Wolf)

Sammie is begin twintig en worstelt met de gevolgen van onveilige hechting en emotionele verwaarlozing. Het ontbreken van een emotioneel veilige basis in haar jeugd sijpelt door in haar volwassen leven. Niet zozeer wat er vroeger gebeurde, maar vooral wat er ontbrak: troost, steun, betrouwbaarheid, zorgzaamheid, veiligheid. In de openhartige verhalen in Een toekomst zonder vroeger deelt Sammie hoe een onveilige hechting en emotionele verwaarlozing voor haar voelen, en hoe ze zichzelf steeds beter leert begrijpen.