Het nieuws krijgen dat je eindelijk zwanger bent kan spannend zijn. Vooral als je het al maanden of jaren probeert en al allerlei onderzoeken en behandelingen hebt gehad, voel je je nu hoopvoller dan je in lange tijd hebt gedaan.
Maar behalve blij en opgelucht kun je je ook angstig, bezorgd of zelfs bang voelen. Je bent je er heel bewust van van wat er tijdens de zwangerschap allemaal mis kan gaan. Dit zijn 8 dingen die niemand je vertelt over het moment dat je eindelijk zwanger bent.
1: Zwangerschap maakt je niet automatisch gelukkig
Toen je niet zwanger kon worden dacht je misschien: Als ik eindelijk zwanger ben zal ik gelukkig zijn.’ Maar zo werkt het niet helemaal.
Het is volkomen normaal om je zowel gelukkig als nerveus te voelen als je zwangerschapsnieuws krijgt. Zwangerschapsdepressie en postnatale depressie komen vaker voor bij vrouwen die moeite hebben om zwanger te worden. Dit kan deels hormonaal zijn en deels verklaard worden door de stress van onvruchtbaarheid. Een zwangerschapsdepressie betekent niet dat je ondankbaar bent, of een slechte moeder. Het is niet jouw schuld.
Houd niet al je zorgen en twijfels voor jezelf. Praat ten minste met één goede vriend die je kunt vertrouwen. Overweeg om naar een psycholoog of therapeut te gaan. Als je denkt dat je depressief bent, praat dan met je gynaecoloog of arts. Er zijn mogelijke medische oorzaken van depressie en er zijn goede behandelingsmogelijkheden.
Alle emotionele strijd van je onvruchtbaarheid verdwijnt niet op magische wijze met een positieve zwangerschapstest of zelfs na een baby. Het is oké om om hulp te vragen.
2: Je kan last hebben van het overlevendensyndroom
Als je al een tijdje met onvruchtbaarheid te maken hebt, heb je waarschijnlijk vrienden die ook moeite hebben om zwanger te worden, zoals online vrienden of een supportgroep. Als je zwanger wordt kun je je zorgen maken over je nog onvruchtbare vrienden. Je kunt het gevoel hebben dat je ze in de steek laat. Je wilt ze niet kwetsen.
Het overlevendensyndroom is een schuldgevoel dat zich soms voordoet na een traumatische gebeurtenis, waarbij je je schuldig voelt dat je eruit komt zonder schade of met minder schade dan anderen. Het overlevendensyndroomis een veel voorkomende en normale ervaring na onvruchtbaarheid.
Laat deze vrienden niet in het ongewisse over je zwangerschap, maar deel je zwangerschapsnieuws voorzichtig. Als je goede vrienden bent, overweeg dan om over je overlevendensyndroom te praten. Het zal helpen de lucht te klaren.
Onthoud dat het mogelijk is op Facebook om mensen op bepaalde berichten te blokkeren of foto’s te delen met slechts een bepaalde lijst van vrienden. Vraag wel je vrienden of ze het erg vinden om je zwangerschapsfoto’s te zien voordat je ze blokkeert. Misschien willen ze dat wel zien.
Als je in een supportgroep zit, praat dan met de begeleider over hoe de overgang van de groep werkt. Er kan een zwangerschaps- of ouderschapsondersteuningsgroep zijn om je bij aan te sluiten. Als die er nog niet is, kun je er misschien een beginnen.
Lees meer: het overlevendensyndroom
3: Je kan in een ontkenningsfase zitten
Je zwangerschapstest is eindelijk positief! Maar een paar dagen later test je toch nog maar een keer. Voor de zekerheid. Je blijft je afvragen of je echt zwanger bent tot je de hartslag hoort of tot je de eerste echo ziet. En soms daarna nog steeds.
Probeer niet steeds opnieuw je zwangerschap te testen om voor jezelf te bevestigen dat je nog steeds zwanger bent. De testen kunnen variëren in hoe donker de kleur is en dit kan onnodige angst veroorzaken.
Etaleer herinneringen je zwangerschap als reminder. Zet je eerste echo op je koelkast of bewaar de positieve zwangerschapstest in je slaapkamer.
Een andere vorm van ontkenning is dat je je zorgen maakt over de band met je ongeboren baby. Of je kunt zo bezorgd zijn over de zwangerschap dat je vergeet om te genieten van de ervaring.
Maak je geen zorgen als je je niet hecht aan je ongeboren baby. Zolang je goed eet en drinkt zal de emotionele binding met je ongeboren baby nog niet heel belangrijk zijn. Het is ook normaal om je niet meteen te binden aan je pasgeboren baby. Het is een mythe dat deze gevoelens op magische wijze verschijnen bij de geboorte. Het kost soms tijd en dat is oké.
Als je je zorgen maakt over de band met je nieuwe baby of als je je depressief voelt, overweeg dan om naar een therapeut te gaan die gespecialiseerd is in vruchtbaarheidsproblemen of zwangerschapsgerelateerde angst.
4: Geen patiënt meer zijn kan verwarrend zijn
Zwanger worden als jij of je partner kampt met vruchtbaarheidsproblemen kan veel onderzoek, frequente echo’s en uitstapjes naar de fertiliteitskliniek met zich meebrengen. Maar nu je zwanger bent wordt je op een gegeven moment doorgestuurd naar reguliere zorg. Soms gaan er weken voorbij tussen afspraken.
Deze overgang van dagelijkse of wekelijkse afspraken naar maandelijkse afspraken kan verontrustend zijn. Je kunt je tussen de afspraken door zorgen maken dat er iets mis is, zelfs als alle tekenen erop wijzen dat het goed gaat.
Het is mogelijk om een gezonde, onbewogen zwangerschap te hebben na onvruchtbaarheid. Alleen als er complicaties zijn of als je zwangerschap als risicovol wordt geclassificeerd krijg je meer toezicht. Je dokter of gynaecoloog negeert je niet. Hij of zij behandelt je gewoon zoals ze dat in elke gezonde zwangerschap doen.
Praat met je gynaecoloog over je ongemak. Veel artsen zijn bereid om je iets vaker te zien voor je gemoedsrust. Als je verontrustende symptomen of tekenen van een probleem hebt aarzel dan niet om je dokter te bellen.
5: Je zwangerschap kan atypisch verlopen
Hoewel veel zwangerschappen na onvruchtbaarheid normaal verlopen loop je statistisch gezien een groter risico op sommige zwangerschapsproblemen. Deze risico’s zijn afhankelijk van de reden waarom je niet zwanger kon worden, je eerdere zwangerschapsgeschiedenis, je huidige gezondheid en gewicht en hoe je zwanger bent geworden.
Als je vruchtbaarheidsmedicijnen hebt gebruikt is je risico op het krijgen van een meerling hoger. Tweeling- en drielingzwangerschappen brengen meer risico’s met zich mee voor jou en je baby. Het risico op vroeggeboorte is hoger bij vrouwen na onvruchtbaarheid, zelfs als je maar één baby hebt gekregen.
Een hoger risico op complicaties betekent niet dat het ook zal gebeuren. Die risico’s zijn nog steeds klein. Ook is er voor sommige complicaties niets dat jij of je arts kan doen om het te verminderen. Het is belangrijk dat je niet te veel verantwoordelijkheid neemt of jezelf de schuld geeft als er iets gebeurt.
Praat met je arts over de risico’s die je kunt lopen tijdens de zwangerschap. Vraag wat je kunt doen om die risico’s te verminderen als er iets gebeurt. Een manier waarop je het risico op vroegtijdige bevalling kunt verminderen is bijvoorbeeld door goed te eten en te drinken. Vroegtijdige bevalling kan ook worden gestopt als je de tekenen op tijd doorhebt en je arts op tijd belt.
6: Je kan plotseling bezorgd zijn dat dit een vergissing is
‘Misschien is het niet je lot om moeder of vader te worden’ is een van de hopeloos frustrerende dingen die mensen kunnen zeggen tegen mannen en vrouwen die worstelen om zwanger te worden.
Dan word je zwanger en begin je je zorgen te maken over wat er zal gebeuren als de baby komt. Een klein deel van je vraagt je misschien af of al die mensen gelijk hadden. Misschien was het niet de bedoeling dat je kinderen kreeg. Misschien heb je, op de een of andere manier, het lot bedrogen.
Ook mensen die niet met onvruchtbaarheid te maken hebben gehad kunnen zich zorgen maken of ze wel goede ouders zullen zijn. Dit is een veel voorkomende angst. Het is dus zeker geen vreemde angst om te hebben.
Praat met mensen over je zorgen. Of je nu met een vriend of een therapeut praat, hardop zeggen dat je je zorgen maakt kan je helpen te beseffen hoe onwaarschijnlijk en onwaar ze zijn.
Vergeet ook niet dat je niet zelf hoeft uit te zoeken hoe je ouder moet zijn. Er zijn duizenden boeken, artikelen en video’s over ouderschap. Je kunt ook je familie, vrienden en opvoedingsdeskundigen om advies vragen. Je zal ontdekken dat er weinig foute manieren zijn om ouder te worden. En er zijn veel manieren om een goede ouder te zijn.
7: Je kan je eenzaam voelen
Mensen die zwanger proberen te worden hebben de neiging om elkaar te vinden en elkaar te ondersteunen. Of het nu door middel van bloggen, social-media-groepen of forums is, je verzamelt vaak mensen om je heen die ook worstelen om een baby te krijgen. Je bent lid van een groep.
Als je zwanger wordt kan het voelen alsof je dat lidmaatschap verliest. Er zijn veel plaatsen voor pas zwangere en nieuwe ouders om verbinding te maken, maar het kan zijn dat je je niet op je plaats voelt. Toch kan je proberen je te verbinden met vrouwen die sneller en gemakkelijker zwanger worden. Je hebt in deze fase misschien meer met ze gemeen dan je denkt.
Er zijn daarnaast ook ondersteuningsgroepen voor mensen die zwanger zijn of kinderen opvoeden na onvruchtbaarheid, zowel online als offline.
8: Je mag klagen over de zwangerschapsproblemen
Je reis naar je zwangerschap is misschien langer en moeilijker geweest dan die van de meeste andere moeders of vaders. Maar als je er eenmaal bent kun je elk moment dubbel waarderen. Het zien van de eerste echo, het voor het eerst horen van de hartslag en het voelen van de eerste schop zijn voor veel vrouwen bijzondere mijlpalen en voor jou misschien nog wel extra speciaal.
Probeer die momenten te herinneren. Houd een dagboek of plakboek bij, maak een video tijdens de afspraak bij de dokter om de eerste hartslaggeluiden vast te leggen of zorg voor een fotoreportage van je groeiende buik.
Want je zult ook momenten hebben waarop je niet zo blij of opgetogen bent. Momenten waarop je je ongemakkelijk voelt of je niet lekker in je vel zit, rugpijn hebt, je oververhit voelt.
Je kan je jarenlang ongemakkelijk of gefrustreerd hebben gevoeld bij vrouwen die klaagden over ochtendziekte of gebrek aan slaap wanneer een baby alles was wat je ooit wenste. Je kan vastbesloten zijn om daarom nooit te klagen over zwangerschapskwalen.
Maar het is echt oké om te klagen. Het is oké als je niet van elk moment van je zwangerschap geniet. Het is oké om niet elke ochtend te houden van je ochtendmisselijkheid. En het is oké om je uitgeput te voelen met een pasgeboren baby.
Voor de moeilijke momenten kun je hulp inroepen. Je hoeft jezelf niet te bewijzen als een supermama. Supermama’s zijn een mythe, ze bestaan niet echt. Klaag vooral als je er zin in hebt. Na alles wat je hebt meegemaakt, heb je dat verdiend.
Bronnen
- Kerksick CM, Arent S, Schoenfeld BJ, et al. International society of sports nutrition position stand: nutrient timing. J Int Soc Sports Nutr. 2017;14:33. doi:10.1016/j.fertnstert.2014.07.1247
- Oberg AS, VanderWeele TJ, Almqvist C, Hernandez-Diaz S. Pregnancy complications following fertility treatment-disentangling the role of multiple gestation. Int J Epidemiol. 2018;47(4):1333–1342. doi:10.1093/ije/dyy103
- American College of Obstetricians and Gynecologists. Preterm Labor and Birth. Published January 2019.