Regelmatig naar de kapper, elke maand nieuwe schoenen en elke zes maanden even de SOA-kliniek in. Een beetje homo-man zou zich zo moeten verzorgen. Ook lesbiennes kunnen best wel eens een SOA-check-up gebruiken. Pijnlijk? Echt niet! De tandarts is vervelender!
Het gebouw doemt groot en grijs voor me op. Het voelt als een eerste dag op school, of een sollicitatie. Stiekem kijk ik om me heen. Gaan deze mensen ook naar binnen? Een macho jongen loopt nonchalant langs de deur, sigaret in de hand. Even later zie ik hem terugglippen en met gebogen hoofd naar binnen sluipen. Een meisje kijkt ongemakkelijk om zich heen en volgt hem dan. Bijna draai ik me om om te vluchten, dan zie ik een kleine vrouw met prachtige bruine ogen naar buiten stappen. Ze loopt zelfverzekerd. Zo kan het ook. Ik haal diep adem en stap de kliniek in.
Ik ben hier omdat ik nieuwsgierig ben. Maar ik ben hier ook omdat ik eigenlijk wel eens zekerheid wil hebben. Er zijn een behoorlijk aantal lesbische dames die ooit een vriendje hadden, en lesbiennes of biseksuelen die af en toe seks hebben met een man. Maar er zijn maar weinig lesbiennes die weten hoe een opengeknipt condoom aanvoelt, laat staan dat ze weten hoe een beflapje er nou precies uitziet. En dat betekent dat er iets mis kan gaan. Als je als vrouw met vrouwen sekst loop je nauwelijks risico op HIV, tenzij je bij het beffen een wondje in je mond hebt en zij ongesteld is. Maar andere SOA’s kunnen wel goed overgedragen worden via vaginaal vocht, zoals chlamydia. En daar kan je zelfs onvruchtbaar van worden.
De deur van de GGD kliniek is van glas, alles hierbinnen is hier koud en steriel. Achter een zwaar beschermde balie zit een donkere vrouw. ”Heeft u een afspraak?” vraagt ze. Ja, die heb ik. Al twee maanden om precies te zijn. Je laten nakijken op ongedierte kost toch wat tijd, tenzij je al weken niet meer kunt plassen van de pijn of je vaginavocht groen aankoekt in je broekje, zul je moeten wachten op de test. Ik geef mijn naam en de vrouw glimlacht als ze hem op haar computer ontdekt. Ze overhandigt me een volgnummer en twee formulieren die ik moet doorlezen in de wachtkamer.
Daar zitten veel andere mensen. Ik voel me anoniem en bestudeer het bord met volgnummers. Er zijn nummers voor mensen die getest moeten worden, nummers voor mensen die een negatieve uitslag hadden en nu behandeld worden en nummers voor mensen die na de behandeling terug moeten komen voor een tweede test. Het is heel duidelijk wie een SOA heeft of heeft gehad als je let op wie naar binnen wordt geroepen, maar niemand lijkt het echt wat te schelen. Naast het bord draait een reclameboodschap van de GGD. Als die plotseling op een beeld van de GayPride schiet, moet ik onbewust glimlachen. Ik kijk stiekem om me heen. Sommige mensen staren verwoed naar hun formulieren, maar de meesten wachten rustig op hun beurt. Voor het eerst kijk ik naar de blaadjes in mijn eigen hand.
Ze zullen bloed prikken, vertelt het formulier. Daarna moet ik met een wattenstaafje op de wc in mezelf roeren. Dat eerste klinkt vervelender dan het tweede. Ik sla het andere formulier op. Of ik een tweede bloedsample wil afgeven, en een tweede wattenstaafje, voor wetenschappelijk onderzoek. Echt veel zin heb ik daar niet in.
Als ik mijn nummer hoor en naar binnen ga zie ik een heel aangename verpleegster. Ze vraagt me wat de reden is dat ik hier ben. “Ik ben lesbisch,” zeg ik, want dat lijkt me op dit moment relevant “maar een van mijn exen was biseksueel. Ik weet niet zeker of ze het altijd veilig deed, en, nou ja, ik maak me zorgen.” Ze knikt geruststellend. Mooie blauwe ogen. Dan werkt ze het lijstje af. Hoe lang geleden ik seks had gehad, hoe vaak, verschillende partners? “Allemaal vrouwen zeker?” zegt ze, en ze glimlacht. Als ik mijn arm op tafel leg voor de prik ben ik compleet gerustgesteld. Ik kijk de andere kant op als de naald binnendringt en bedenk me dat dit niet fijn is, maar al zoveel minder pijn doet dan de tandarts die aan je tanden loopt te knoeien. Ze mag het tweede buisje voor het onderzoek ook afnemen, want die naald zit er dan toch al in.
Een mooie pleister en een nog mooiere glimlach verder loop ik met twee buisjes naar de wc. Dit is makkelijk. Een wattenstaafje is zo ontzettend veel dunner dan een tampon, drie keer heen en weer wrijven en het is gedaan. Dan nog een tweede keer. Weer moet ik aan de tandarts denken, waar je je mond zover moet openrukken dat je het gevoel hebt dat je uitscheurt. De wattenstaafjes gaan netjes in een buisje met vloeistof. Ik zet ze neer in het rekje bij het raam. In de wachtkamer vul ik het formulier in dat bij het onderzoek hoort. Een mooi meisje loopt langs. Ze heeft ook een vragenlijst bij zich en vraagt vriendelijk of ze mijn pen even mag lenen. De wachtkamer ontdooit nog eens veertien graden. Ik loop uiteindelijk opgewekt naar buiten. Dat was makkelijk, ik heb er geen problemen mee dat nog eens te doen.
Een week laten bekijk ik de uitslag online, met mijn persoonlijke inlogcode. Geen SOA’s. Ik was niet echt ongerust, maar het voelt heel goed om het zeker te weten.
Mannen check-up
Voor mannen werkt het natuurlijk iets anders. Michael gaat ook even langs de SOA-kliniek. Hij heeft hier al ervaring mee. “Ik ga elke 6 maanden, want dat raden ze aan. Bovendien voelt het veilig. Ik neuk altijd met condoom, maar zelfs van pijpen zonder condoom kan je al een SOA krijgen. En ik ken eigenlijk niemand die dat mét condoom doet.” Langsgaan is voor hem niet moeilijk. “Ik ga altijd naar de GGD Amsterdam en ik kan meestal binnen een paar dagen een afspraak krijgen.” Bij mannen wordt ook eerst bloed afgenomen, maar vanwege het risico dat mannen die met mannen vrijen lopen, wordt het vervolgonderzoek vaak wat grondiger uitgevoerd. “Er wordt een uitstrijkje gemaakt uit je mond. En dan vraagt zo’n aardig mens of je je broek uit wilt doen. Ze kijken je na op bultjes en nemen met een wattenstaafje ook een anaal monster. Tenslotte wordt heel voorzichtig een blauw ding in je plasbuis gestoken.” Dat klinkt heel eng, maar dat is het niet. “Het doet geen pijn, je voelt er eigenlijk niet veel van.” Ten slotte krijg je een potje en moet je daarin plassen, in een aparte wc-ruimte. Al binnen een uur krijg je de eerste uitslagen. “Het is altijd weer een opluchting, en een goed gevoel. Ik denk elke keer ‘jeeej! Weer geen SOA’s!’ “.
Tips
- Informatie over SOA’s en seksualiteit bij jongeren (ook homo’s!) vind je op de site sense.info.
- Denk je dat je een test kan gebruiken, maar weet je het niet zeker? Vul even de vragenlijst in op soatest.nl en je weet wat je risico is
- Voor een afspraak voor een SOA test ga je naar je huisarts, het ziekenhuis, een polikliniek of anoniem bij de GGD. Wil je weten wat het dichtstbijzijnde testpunt in je omgeving is, vul je postcode dan in op soaaids.nl.
