Lipbijten

Veel mensen bijten af en toe op hun lip als ze angstig zijn. Voor sommige mensen kan lipbijten echter een gewoonte worden die invloed heeft op het dagelijks leven. Mensen met deze nerveuze gewoonte kunnen pijnlijke zweertjes en roodheid op hun lippen krijgen. Lippenbijten kan een moeilijke gewoonte zijn om te doorbreken, omdat het gedrag zo automatisch kan worden dat je je er niet meer van bewust bent. Er zijn echter effectieve manieren om deze gewoonte te overwinnen.

Wat veroorzaakt lipbijten?

Soms zijn lichamelijke aandoeningen de oorzaak van lipbijten. In andere gevallen is de oorzaak psychologisch. Je kan op je lip bijten als een lichamelijke reactie op een emotionele toestand, zoals stress, angst of ongerustheid.

Lichamelijke oorzaken van lipbijten

Lichamelijke oorzaken van lipbijten zijn onder anderen:

• Problemen met hoe je tanden bij elkaar komen (malocclusie) zoals een overbeet of onderbeet
• Temporomandibulaire disfunctie, of TMD, een aandoening die de kauwspieren aantast

Mensen met malocclusie of TMD kauwen vaak op hun lippen, wangen, of tong. Een tandarts kan helpen met de behandeling door bijvoorbeeld een beugel of het verwijderen van één of meer tanden.

Psychologische oorzaken van lipbijten

Chronisch lipbijten is een voorbeeld van een lichaamsgericht repeterend gedrag. Er zijn verschillende lichaamsgerichte repeterend gedragingen die de huid, het haar of de nagels beschadigen.

De beschadigingen zijn een copingmechanisme in situaties waarin je je ongemakkelijk of angstig voelt. Mensen die dit gebruiken als coping voelen dat repeterend gedrag verlichting kan geven van pijnlijke emoties. In veel opzichten is lipbijten een repeterend of obsessief gedrag dat lijkt op andere drangtrekken zoals :

• huidplukken of excoratiestoornis
• haren trekken of trichotillomanie
• nagelbijten of onychofagie
• duimzuigen
• neus pulken
• tandenknarsen of kaakklemmen (bruxisme)
• uitgetrokken haren deels of helemaal opeten (trichofagie)

Onderzoek uit 2014 suggereert dat alleen het denken aan deze gewoonten iemand al kan triggeren er naar te handelen, dus alleen al het denken aan lipbijten kan je laten beginnen met op je lip te bijten.

Deze dwangtrekken starten tijdens het begin van de puberteit, vanaf de leeftijd van 11-14 jaar.

Symptomen van lipbijten

Sommige mensen zullen geen bijwerkingen ondervinden van dwangmatig lipbijten, maar bij anderen zal het bepaalde complicaties veroorzaken, waaronder:

• pijnlijke zweertjes op de lippen
• ontstekingen of gezwollen lippen
• roodheid van de lippen

Lippenbijten is vaak een dwangmatig gedrag. Je zal de gewoonte misschien pas opmerken als er al schade aan je lippen is.

Behandeling van lipbijten

Behandelingen voor lipbijten verschillen naargelang de oorzaak. Het is mogelijk om lichamelijke oorzaken zoals gebitsproblemen te behandelen door het onderliggende probleem op te lossen. Wanneer lipbijten een psychologische oorzaak heeft, hebben veel mensen baat bij therapie.

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Cognitieve gedragstherapie is een stapsgewijze aanpak die zich richt op het veranderen van specifiek gedrag door de oorzaken ervan vast te stellen. Het leert je ook vaardigheden om je gedrag en gedachten te veranderen.

Gewoonte-omkeringstraining

Gewoonte-omkeringstraining of habit reversal therapy (HRT), is een vorm van cognitieve gedragstherapie die speciaal wordt gebruikt voor drang- en dwangtrekken. Het is ook effectief bij tics. HRT omvat vijf fasen:

• Bewustwordingstraining: Je identificeert de psychologische en omgevingsfactoren die een episode van lipbijten kunnen uitlokken.
• Competing response training: Je oefent met het vervangen van het lipbijten door een ander gedrag.
• Motivatie en naleving: Je houdt je bezig met activiteiten en gedragingen die je eraan herinneren hoe belangrijk het is je aan HRT te houden. Dit kan het krijgen van complimenten van familie en vrienden voor de tijdens de therapie geboekte vooruitgang omvatten.
• Ontspanningstraining: Je oefent ontspanningstechnieken, zoals meditatie en diep ademhalen. Deze helpen om stress en het daarmee gepaard gaande lipbijten te verminderen.
• Generalisatietraining: Je oefent je nieuwe vaardigheden in verschillende situaties, zodat het nieuwe gedrag automatisch wordt.

Dialectische gedragstherapie (DBT)

Dialectische gedragstherapie (DBT) is een andere optie voor de behandeling van lipbijten. Deze therapie kan nuttig zijn voor de behandeling van de oorzaken achter lichaamsgericht gedrag.

De vier aspecten van DBT zijn:

• mindfulness
• stress-tolerantie
• emotieregulatie
• interpersoonlijke effectiviteit

Andere therapie

Andere gedragstherapieën zijn acceptatie- en commitment therapie (ACT) en het Comprehensive Behavioral Model of Treatment (ComB). Deze zijn beide betrekkelijk nieuw en er is meer onderzoek nodig om hun effectiviteit te bevestigen.

Medicatie

De algemene opinie is dat therapie doeltreffender is dan medicatie. Sommige personen kunnen echter verlichting bereiken met medicatie voor onderliggende problemen zoals:

• selectieve serotonine heropname remmers (SSRI’s) en andere antidepressiva
• anticonvulsiva zoals lamotrigine (Lamictal)
• antipsychotica zoals risperidon (Risperdal)