sociale angst

Sociale angst

Sociale angststoornis (ook wel sociale fobie genoemd) is een psychische aandoening. Het is een intense, aanhoudende angst om bekeken en beoordeeld te worden door anderen. Deze angst kan invloed hebben op werk, school en andere dagelijkse activiteiten. Het kan het zelfs moeilijk maken om vrienden te maken en te houden.

Wat is sociale angst?

Sociale angst is de angst om door andere mensen negatief beoordeeld of veroordeeld te worden. Als je sociale angst of een sociale fobie hebt ben je bang dat anderen je vreemd of raar vinden. Het kan ook zijn dat je bang bent dat mensen je angst opmerken, omdat je bij sociale situaties gaat blozen of trillen.

Veel mensen voelen zich zenuwachtig in bepaalde sociale situaties, zoals bij het geven van een presentatie of bij een date. Sociale angst is pas een probleem wanneer ook alledaagse sociale interacties, zoals afrekenen bij de supermarkt of het eten in een openbare gelegenheid overmatige angst en zelfbewustzijn veroorzaken.

Ervaringsverhalen over sociale angst

In dit ebook vertellen 14 mensen met sociale angst hoe hun leven eruitziet. Hoe is de sociale angst in hun leven gekomen, hoe voelt het en hoe gaan ze ermee om? Ze delen hun levensverhaal en reageren op prikkelende stellingen. En ze vertellen wat ze echt nóóit meer willen horen over sociale angst.

Is iemand met sociale angst verlegen?

Mensen met sociale angst worden wel eens gezien als extreem verlegen, introvert of mensenschuw. Maar verlegenheid of introversie en sociale angst zijn twee verschillende dingen. Verlegenheid of introversie is een persoonlijkheidskenmerk. Veel mensen die verlegen zijn, hebben niet de negatieve emoties en gevoelens waarmee sociale angststoornis gepaard gaat. Zij leiden een normaal leven en zien deze verlegenheid niet als een negatieve eigenschap.

Lees ook: Verschil tussen sociale angst en verlegenheid

Wat is een specifieke sociale fobie?

Een sociale angststoornis kan betrekking hebben op één specifieke situatie (specifieke sociale fobie), zoals bijvoorbeeld telefoneren, in een restaurant eten, een vliegtuig ingaan waar je niet kan ontsnappen aan de mensen, iets fout te doen waardoor de politie wordt gebeld of niet durven plassen als mensen je kunnen horen (Paruresis). Je probeert de door jou zo gevreesde sociale situatie te vermijden. Wanneer je toch in de gevreesde situatie bent, doorsta je dat met grote moeite. Dit alles heeft een negatieve invloed op je dagelijks functioneren.

Wat is een sociale angststoornis?

Meestal heeft sociale angs betrekking op een groot aantal sociale situaties. Gegeneraliseerde sociale angst begint vaak al vroeg in de kindertijd, maar wordt in veel gevallen pas laat ontdekt. Mensen met sociale angst vinden het vaak moeilijk om over hun klachten te praten en mensen in hun omgeving zien bovendien vaak de ernst van het probleem niet in.

Mensen met een sociale fobie passen zich voortdurend aan anderen aan. Ze confronteren dagelijks hun angst of ontwikkelen manieren om er mee om te gaan en hebben niet door dat hun angst overmatig is. Omdat ze bang zijn voor veroordeling kan het lang duren voordat ze hulp zoeken. Meestal gebeurt dit pas als ze vastlopen in hun leven.

Regelmatig zie je verslavingsproblematiek als bijkomend probleem bij een sociale fobie. Alcohol en drugs worden gebruikt om de angst te onderdrukken. Een sociale angst kan ook leiden tot depressieve gedachten en zelfs een depressie.

Wat zijn moeilijke situaties voor iemand met sociale angst?

  • Kennismaken met en praten met nieuwe mensen
  • Oogcontact maken
  • Een maaltijd bestellen in een restaurant
  • Een gesprek beginnen
  • Een openbare telefoon of openbaar toilet gebruiken
  • Worden bekeken terwijl je iets doet
  • Gepest of bekritiseerd worden
  • In het middelpunt van de belangstelling staan
  • Mensen ontmoeten met gezag (“belangrijke mensen”)
  • De meeste sociale bijeenkomsten, vooral met vreemden
  • Iets moeten zeggen tijdens een kringgesprek of vergadering
  • Interpersoonlijke relaties, of het nu gaat om vriendschap of romantiek

Wat zijn symptomen van sociale angst?

Psychische symptomen van angst

  • Angst of vrees in sociale situaties waarin je wordt blootgesteld aan een mogelijke kritische beoordeling door anderen.
  • Je vreest je zodanig te gedragen of zulke angstverschijnselen te vertonen dat anderen hier negatief over zullen oordelen.
  • De angst of vrees is buiten proportie ten opzichte van het werkelijke gevaar.
  • Je hebt angst om in situaties met vreemden te zijn
  • Je hebt angst om mensen met gezag te ontmoeten
  • Je hebt ernstige angst of paniekaanvallen bij het terechtkomen in een situatie waar je bang voor bent
  • Je vermijdt situaties waarin je het gevoel hebt dat je het middelpunt of de focus van de aandacht kan worden
  • Je doet bepaalde activiteiten niet uit angst voor verlegenheid
  • je bevriest in sociale situaties die angst veroorzaken
  • De sociale situaties roepen bijna altijd angst of vrees op en dit duurt al zes maanden of langer.
  • Je lijdt onder de angst of de vermijding of er zijn duidelijke beperkingen in het dagelijks functioneren.
  • Bij kinderen moet de angst ook voorkomen in gezelschap van leeftijdgenoten en niet alleen maar in contacten met volwassenen.

Fysieke symptomen van angst

  • hartkloppingen
  • buikpijn
  • het vermijden van oogcontact
  • blozen
  • huilen, driftbuien, vastklampen aan ouders, sociale isolatie
  • klamme en koude handen
  • verwarring
  • diarree
  • moeite met praten, soms selectief mutisme
  • droge mond en keel
  • overmatig zweten
  • spierspanning
  • misselijkheid
  • trillen en beven
  • loopproblemen, je maakt je zo bezorgd over hoe je loopt dat je je evenwicht verliest of struikelt als je een groep mensen passeert

Mogelijke andere symptomen van sociale angst

  • overgevoelig zijn voor kritiek
  • een laag zelfbeeld hebben
  • slechte sociale vaardigheden hebben
  • niet assertief zijn
  • negatief over jezelf praten of denken

Wat zijn oorzaken voor een sociale angststoornis?

Er is weinig bekend over de oorzaak van sociale fobieën. In Nederland heeft bijna 10% van de mensen in de loop van zijn of haar leven last van een sociale angststoornis. Vrouwen hebben vaker een sociale angststoornis dan mannen.

Een aantal factoren die invloed kunnen hebben:

  • Erfelijkheid: als een sociale fobie vaker voorkomt in je familie bestaat de kans dat je meer aanleg hebt om sociale angst te ontwikkelen
  • Omgeving: als je erg beschermd bent opgevoed of bent gepest, heb je een grotere kans om een sociale fobie krijgen
  • Problematiek: factoren die ook van invloed kunnen zijn op het ontwikkelen van een sociale fobie zijn verslavingsproblemen, een depressie of het meemaken van een heftige gebeurtenis.

Welke behandelingen zijn er voor een sociale angststoornis?

Een sociale fobie gaat niet vanzelf over. Een behandeling vermindert de angst voor en het vermijden van sociale situaties. De cognitieve therapie gaat in op waar je je aandacht op richt in sociale situaties, op je gedrag en op de manier waarop je tegen jezelf en andere mensen aankijkt. Je doet oefeningen waardoor je leert om sociale situaties weer in te kunnen gaan en je leert je denkpatronen te veranderen.

Andere behandelingsmogelijkheden zijn:

  • ontspannings- en ademhalingstechnieken
  • mindfulness
  • medicatie

Ebook over sociale angst

In dit ebook vertellen 14 mensen met sociale angst hoe hun leven eruitziet. Hoe is de sociale angst in hun leven gekomen, hoe voelt het en hoe gaan ze ermee om? Ze delen hun levensverhaal en reageren op prikkelende stellingen. En ze vertellen wat ze echt nóóit meer willen horen over sociale angst.

Scroll naar boven