Over lichaamsintegriteitsstoornis of BIID
De term “body integrity identity disorder” (BIID) beschrijft mensen die ernaar verlangen om een ledemaat of lichaamsdeel te missen. Dit is een uiterst zeldzame verschijnsel waarbij mensen verlangen naar de amputatie van een of meer gezonde ledematen of naar een verlamming van een lichaamsdeel. Sommige mensen die hier last van hebben verminken zichzelf, anderen vragen chirurgen om een amputatie of een operatie.
Mensen die lijden aan een lichaamsintegriteitsstoornis melden dat een bepaald ledemaat niet bij hen hoort, en dat zij zich “overcompleet” voelen en het lichaamsvreemde ledemaat willen laten amputeren. Voor dergelijke personen is de wens om een ledemaat af te hakken geen ijdele fantasie, maar een obsessieve behoefte om een vreemd aanhangsel uit hun lichaam te verwijderen. Ze hebben dusdanig last van de gedachten dat het hun leven verstoort en hen op het werk afleidt.
De stoornis kan zelfs dodelijk zijn: wie zich geen gewillige chirurg kan veroorloven of vinden, kan zichzelf verminken door bijvoorbeeld in een been te schieten, een vinger of teen af te zagen, het lichaamsdeel in de weg van een tegemoetkomende trein te leggen, of het lichaamsdeel in droog ijs te verpakken in een poging het dood te vriezen.
Amputaties door een chirurg
In 1997 vervulde Robert Smith, een chirurg in Schotland, een van de diepste verlangens van zijn patiënt: hij amputeerde het onderste deel van het gezonde linkerbeen van de man.
Smith voerde twee jaar later een soortgelijke operatie uit bij een Duitse gepensioneerde, zoals het Britse dagblad The Independent in 2000 meldde. Beide patiënten hadden Smith verteld dat een van hun benen overbodig was en dat alleen al de aanwezigheid ervan hen langdurige emotionele pijn had bezorgd. Toen Smith in 1999 de derde amputatie van een gezond been plande, kondigde de nieuwe chief executive van de ziekenhuistrust een verbod op verdere amputaties aan na een rapport van de ethische commissie van het ziekenhuis.
Complete Obsession-Body Dysmorphia (2000) van de BBC maakte de kwestie openbaar en bracht een debat op gang in de medische en medisch-ethische gemeenschap
Verklaringen voor BIID
Psychologen en artsen verklaren BIID op zeer verschillende manieren, maar een succesvolle psychotherapeutische of farmaceutische therapie is niet bekend. Personen die lijden aan BIID verklaren het verlangen naar amputatie op dezelfde manier als het verlangen van transgenders naar een chirurgische sekseverandering en ervaren het als een vorm van fysieke dysforie.
Psychologen, psychiaters en neurologen geven heel verschillende verklaringen voor de amputatiewens:
- een neurotische stoornis
- een obsessieve-compulsieve stoornis,
- een identiteitsstoornis (zoals bij transgenders)
- een neurologisch conflict tussen iemands anatomie en lichaamsbeeld, dat mogelijk voortkomt uit beschadiging van een deel van de hersenen dat het lichaamsbeeld in kaart construeert.
Medisch-ethici hebben last van controverse over electieve amputaties van gezonde ledematen: enerzijds wordt volgens het autonomiebeginsel het recht op lichaamsaanpassingen goedgekeurd, anderzijds wordt de autonomie van de keuze van BIID-patiënten in twijfel getrokken.
Als BIID een neuropsychologische stoornis zou zijn dan zouden amputaties gecontra-indiceerd zijn en moeten worden geëvalueerd als lichamelijke verwondingen van pychisch verstoorde patiënten. In plaats van alleen het symptoom te genezen zou dan een causale therapie moeten worden ontwikkeld om het lichaamsvreemde ledemaat in het lichaamsbeeld te integreren.
