Vermijden als afweermechanisme

Misschien gebruik je Netflix om te ontsnappen aan de stressvolle realiteit. Of misschien ga je niet naar een feestje zonder een vriend om je op je gemak te stellen. Waarschijnlijk heb je wel eens het maken van een opdracht uitgesteld of een dag in bed doorgebracht omdat je het leven even niet zag zitten.

Vermijden is een afweermechanisme of een coping waarbij je gedachten of gevoelens die ongemakkelijk zijn afwijst, of mensen, plaatsen of situaties uit de weg gaat die je associeert met ongemakkelijke gedachten of gevoelens.

Wat is vermijden?

Er zijn vele bewuste en onbewuste manieren om een probleem te vermijden, waaronder de volgende voorbeelden:

• Een werknemer is ongelukkig op het werk, daarom stelt hij een project dat hij toegewezen heeft gekregen steeds opnieuw uit.
• Een echtpaar heeft huwelijksproblemen. In plaats van hun relatieproblemen aan te kaarten, veranderen ze van gespreksonderwerp telkens als het ter sprake komt.
• Twee vrienden zijn al jaren uit elkaar aan het groeien. In plaats van te accepteren dat hun vriendschap niet langer past houdt één vriend de illusie van vriendschap in stand door steeds weer voor te stellen tijd met elkaar door te brengen.

Lees ook: Repressie als afweermechanisme

Wat is een afweermechanisme?

Wanneer je moeilijke emoties of impulsen hebt zoek je vaak naar manieren om met deze ongewenste gevoelens om te gaan. In tegenstelling tot bewuste strategieën die we gebruiken om met dagelijkse stress om te gaan, werken deze afweermechanismen op een volledig onbewust niveau. Ze zijn een manier waarop je geest onbewust probeert je angst te verminderen en je emotioneel evenwicht te herstellen.

Sigmund Freud was de eerste die sprak over psychologische afweermechanismen tegen angst en stress, en Anna Freud was de eerste die afweermechanismen definieerde. Na deze oorspronkelijke definitie gingen onderzoekers echter verder op zoek naar andere mogelijke afweermechanismen. Één daarvan is vermijden.

Lees ook: de psychologische afweermethoden volgens Anna Freud

Hoe werkt vermijden als afweermechanisme?

Niemand houdt van stress. In zekere zin is het logisch dat mensen uit zelfbescherming situaties vermijden die ze als negatief ervaren. Als spreken in het openbaar je paniekaanvallen bezorgt is het niet raar dat je je baan opzegt wanneer presentaties plotseling in je takenpakket komen. Het is ook geen slecht idee om een snelle route in het donker door een gevaarlijke buurt te willen vermijden.

De psychologie erkent vermijding als een bijna universeel verschijnsel, omdat het de menselijke natuur is om ongemakkelijke dingen uit de weg te gaan. Maar als we problemen te lang uit de weg gaan, worden ze alleen maar erger. Vermijdingsgedrag dient weliswaar een doel, maar pakt het probleem niet bij de wortel aan. Daarnaast geeft het een vals gevoel van controle en kan plaats maken voor destructieve copingmechanismen, zoals isolement of middelenmisbruik.

Vooral mensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) of een angststoornis gebruiken vermijding om triggers of mogelijk schadelijke omgevingen te ontwijken. Mensen die snel angst hebben kunnen al jong vermijdingstechnieken geleerd hebben en het daardoor moeilijker vinden om andere strategieën aan te leren. Dat betekent echter niet dat het je belangrijkste manier hoeft te blijven om met stress om te gaan.

Tekenen dat je een vermijdend verdedigingsmechanisme gebruikt zijn:

• Je vermijd dingen die pijnlijke herinneringen oproepen. Zo kun je het bijvoorbeeld vermijden iemand terug te bellen als je denkt dat het gesprek ongemakkelijk zal zijn.
• Je probeert onder de radar of low-profile te blijven en er niet naar te streven de beste te zijn in de klas of op werk, zodat je geen aandacht op jezelf vestigt.
• Je stelt dingen uit omdat je de waarheid niet wilt weten. Zo kun je bijvoorbeeld vermijden naar de tandarts gaan als je kiespijn hebt.
• Je vermijd situaties die iemand boos op je kunnen maken. Zo kun je bijvoorbeeld zorgen dat je altijd koffie in huis hebt, ook al ben je geen koffiedrinker.
• Je streeft iets na en krabbelt dan terug als je angst begint op te komen. Zo kun je bijvoorbeeld een leiderschapspositie innemen en dan terugkrabbelen als je beseft dat het je in een machtspositie zal brengen en je je gestrest voelt over de verantwoordelijkheid.
• Je vermijd situaties die je een ongemakkelijk gevoel geven. Zo kun je bijvoorbeeld vermijden naar een feest te gaan, ook al gaan al je vrienden.

Soorten vermijdingsstrategieën

Vermijdingscopingstrategieën kunnen bestaan uit escapisme, wensdenken, zelfisolatie, onbehoorlijke emotionele terughoudendheid, en voortdurend alcohol- of drugsgebruik.

Escapisme

We wenden ons allemaal tot boeken, films, televisie, videospelletjes, of zelfs een aangename dagdroomsessie om even tot rust te komen. Maar wanneer die ontsnappingen voorrang krijgen op gezellig samenzijn met vrienden, interactie met geliefden, of zelfs werk, dan kwalificeert het gedrag als vermijding.

Lees ook: fantasie als afweermechanisme

Wensdenken

Mensen die op wensdenken vertrouwen interpreteren een feit of werkelijkheid vaak naar wat ze wensen of verlangen dat het is. Het verschil met constructief dromen is dat er bij wensdenken geen planning of actie is, alleen passief hopen dat dingen goed zullen uitpakken. Wensdenkers kunnen daarnaast feiten negeren en toegeven aan waanideeën.

Zelfisolatie

Sommige mensen zonderen zich af als een manier om ongemakkelijke gevoelens te vermijden, waarbij ze sociale mogelijkheden afwijzen. De tijd nemen om op te laden en aan zelfzorg te doen is prima, maar als je voortdurend sociale interactie vermijdt kan het betekenen dat je jezelf isoleert als een manier om angsten of zorgen te vermijden.

Je emoties begraven

Ben je ooit bestempeld als emotieloos of koud in emotionele situaties? Het kan zijn dat je emotioneel terughoudend bent zodat je kunt vermijden met je gevoelens om te gaan. Het probleem hiermee is dat je emoties dan een uitweg vinden op minder dan gezonde manieren-je kunt last krijgen van plotselinge uitbarstingen of je extreem ongemakkelijk voelen bij onbelangrijke dingen.

Voortdurend alcohol- of drugsgebruik

Er is niets mis met een drankje of twee, maar je moet alcohol niet gebruiken om jezelf te verdoven of je realiteit te verdrinken. Dan wordt je heel snel heel afhankelijk van het giftige goedje. Ga na of je deze tekenen van verslaving bij jezelf herkent:

• Je neemt alcohol of drugs om iets in je leven of verleden te vergeten.
• Je hebt moeite met slapen, omgaan met stress, of voelt je down zonder het middel van je keuze.
• Je kunt relaties of hobby’s niet meer goed onderhouden vanwege de gewoonten.
• Je overschrijdt consequent je persoonlijke grenzen.
• Je verlangt naar je middel of voelt sterke driften.
• Je gedraagt je anders dan jezelf om er toegang toe te krijgen.
• Je bevindt je in gevaarlijke situaties of hebt gedachten aan zelfmoord.

Uitstelgedrag (procrastinatie) versus vermijding

Uitstelgedrag of procrastinatie is een vorm vermijding die mensen gebruiken om dingen waarvan ze weten dat ze ze moeten doen te ontlopen of uit te stellen. Uitstelgedrag kan positief zijn. Door mensen tijd te geven om te verwerken, maakt uitstellen creativiteit mogelijk, vermindert de kans om overweldigd te worden, en vermindert het stress.

Het verschil tussen ongezonde vermijding en gezond uitstelgedrag is het bewustzijn van een probleem of taak en een vermogen om het onder ogen te zien. Vermijding is een bredere term voor het weigeren een kwestie of taak onder ogen te zien.

Lees ook: Wat is uitstelgedrag (procrastinatie)?

Hoe weet je of je vermijden gebruikt als afweermechanisme?

Vermijding is een van de gemakkelijkst te herkennen afweermechanismen, omdat het gedeeltelijk bewust gebeurt. Als je wilt herkennen of je een probleem vermijdt in plaats van confronteert hoef je alleen jezelf af te vragen: Valt vermijding onder mijn afweermechanismen? Als je eerste reactie ‘ja’ is moet je stappen ondernemen om je problemen onder ogen te zien.

Dit zijn 9 tekenen dat je vermijding gebruikt als afweermechanisme:

Je vermijdt handelingen die pijnlijke herinneringen uit het verleden oproepen

Je vermijdt bijvoorbeeld vragen te stellen in je werk omdat het je herinnert aan een keer dat je een vraag stelde en een collega je in verlegenheid bracht. Of je vermijdt naar het spreekuur van een docent te gaan omdat ze je vorig semester een teleurstellend cijfer gaf en de gedachte haar te benaderen je gevoelens over dat cijfer weer oproept. Het vermijden van dingen die moeilijke herinneringen oproepen is een van de belangrijkste en meest voorkomende vormen van vermijding.

Je probeert onder de radar te blijven

Mensen die vermijden proberen vaak onder de radar te blijven. Ze zijn vaak bang voor dingen als ontslag te krijgen, hun relatie te laten mislopen of geschorst te worden, of hun succes voelt voor hen als bedrog aan. Ze hebben het gevoel dat als ze opgemerkt worden hun gebreken aan het licht zullen komen.

Je toetst je gedachten niet aan de realiteit

Je bent bijvoorbeeld bang dat je alcoholinname je hoge gewicht in stand houdt, maar je steekt je kop in het zand of leest alleen maar dingen op het internet in plaats van een professionele beoordeling te zoeken.

Je probeert te vermijden dat mensen boos op je worden

Je vermijdt bijvoorbeeld om om dingen te vragen die je graag wilt, voor het geval dat de persoon boos op je wordt omdat je het vraagt. Mensen die erg bezorgd zijn over het feit dat anderen mogelijk boos op hen worden hebben angst voor afwijzing. Misschien heb je ervaring opgedaan met boosheid die tot afwijzing leidt, of heb je een angstige hechtingsstijl.

Je stopt met een taak als er een angstige gedachte opkomt

Je geeft moeilijke doelen of taken op als je begint te denken “Dit is moeilijk” of “Ik weet niet zeker of me dit gaat lukken”

Je vermijdt een ongemakkelijk gevoel

Je vermijdt ongemakkelijke gesprekken niet zozeer omdat je bang bent voor de gevolgen, maar omdat je de neiging hebt elk gevoel van ongemakkelijkheid uit de weg te gaan.

Je vermijdt aan een taak te beginnen als je niet weet hoe je hem gaat afmaken.

Maak je niet druk over alle stappen; doe gewoon de eerste logische stap. Actie geeft veel meer kans op nieuwe inzichten dan herkauwen.

Je vermijdt bepaalde lichamelijke gewaarwordingen.

Dit komt vooral voor bij mensen die vatbaar zijn voor paniekaanvallen. Voorbeelden van lichamelijke die je kunt vermijden:

• sensaties van inspanning, bijvoorbeeld je hartslag omhoog krijgen tijdens het sporten.
• seksuele gewaarwordingen, die de bezorgdheid over je lichaamsbeeld activeren.
• hongergevoel; eten voordat je sensaties van honger voelt

Je vermijdt situaties waarin je niet de beste bent

Als je gevoel van eigenwaarde gebaseerd is op beter zijn dan gemiddeld, zul je moeite hebben met situaties die een voor jou ongunstige sociale vergelijking uitlokken. Dit kan je echt tegenhouden om je te verbeteren op gebieden waar je niet sterk bent.

Hoe kun je stoppen of minderen met vermijden?

Iets wat je kunt doen om het gemakkelijker te maken een vermijdingsstrategie achter je te laten is het vervangen door een actieve copingstrategie. De volgende 10 actieve copingstrategieën kunnen je helpen om van je vermijding af te komen en je helpen om op gezondere manieren met stress en ongemakkelijke situaties om te gaan:

Identificeer je gewoonten

Identificeer actief je vermijdingsgewoonten en begrijp waarom ze niet werken . Je zou een vrij goed idee moeten hebben van wat ze zijn. Zo niet dan is de volgende beste stap die je kunt nemen een afspraak maken met een psycholoog.

Noteer situaties

Maken bepaalde situaties je altijd angstig? Noteer je vermijdingsstrategieën en de situaties waarin ze voorkomen. Noteer de situaties die veel angst triggeren en probeer een alternatieve strategie te verzinnen om ermee om te gaan.

Ga anders met stress om

Oefen stress-verminderende oefeningen. Kies een kalmerende activiteit zoals yoga, mindfulness, luisteren naar muziek, of ontspannende geluiden om je lichaam in een ontspannen toestand te brengen.

Zorg voor een emotionele uitlaatklep

Een van de ergste dingen die je kunt doen is je emoties te blijven opkroppen. Je zult merken dat je je beter voelt als je er een uitlaatklep voor kunt vinden. Afhankelijk van je persoonlijkheid en je emotionele aanleg kan dat een fysieke of niet-fysieke uitlaatklep zijn.

Breng wat tijd door met ongemakkelijke gevoelens

Je bent waarschijnlijk zo gewend geraakt aan het vermijden van problemen, dat het moeilijk is om te verdragen dat je je ongemakkelijk voelt. Sta jezelf toe je ongemakkelijk te voelen bij je gevoelens voordat je ze probeert aan te pakken. Let op, dit is een vorm van exposuretherapie, en het is zeker aan te bevelen deze tactiek te beginnen in een gecontroleerde omgeving waar je weet dat er hulp in de buurt is.

Kies een nieuw perspectief

Probeer situaties mentaal te herkaderen om ze vanuit een ander perspectief te zien. Is er iets dat je uit de situatie kunt halen, of zijn er aanvullende manieren om met je emoties om te gaan in plaats van ze te vermijden? Kun je een andere manier vinden die helpen de situatie om te keren? Er is niets te verliezen door iets nieuws te proberen.

Communiceer over conflicten

Je hebt misschien wel ideeën over hoe je potentiële conflicten kunt oplossen, maar je ideeën daadwerkelijk onder woorden brengen kan een uitdaging zijn. Als je de juiste woorden gebruikt, kun je vaak tot een zinvolle overeenkomst komen die in ieders voordeel werkt.

Denk klein

Als je je niet opgewassen voelt tegen het aanpakken van een stressvolle situatie, probeer er dan een deel van aan te pakken. Een klein succesje hebben kan je gemakkelijk naar een groter succes leiden.

Zoek steun

Als je regelmatig bepaalde dingen hebt vermeden kun je je zelfvertrouwen verliezen tijdens het veranderen. Als je iemand hebt met wie je je worstelingen kunt delen, kun je hem of haar vragen voor en na een stressvolle situatie even bij je langs te gaan om te zien hoe je het deed. Als je het niet zo goed deed heb je iemand die je aanmoedigt om het nog eens te proberen.

Roep de hulp in van een psycholoog of coach

Zelfs als je weet wat je moet doen, kan het moeilijk zijn om op eigen houtje door te zetten en je oude vermijdingsgewoonten helemaal kwijt te raken. Psychologen zijn opgeleid in hoe ze je kunnen helpen om op een efficiënte manier actieve manieren te vinden om met situaties om te gaan die je dwarszitten.

Lees ook: gezonde manieren om met negatieve gevoelens om te gaan