Alcohol was mijn stressverminderaar, mijn superheld die de realiteit bevocht, mijn kunstmatige vreugde. Het richtte ook een ravage aan in mijn leven.
Op een dag in de herfst van 2018 werd ik wakker als een wrak. De avond ervoor had ik biertjes gedronken met collega’s en luidkeels een van hen de les gelezen over iets wat ze me had toevertrouwd. “Ik wou dat ik je dit nooit had verteld,’ zei ze uiteindelijk, en ik wist dat ik haar vertrouwen had beschaamd.
Een paar nachten eerder was nog vervelender geweest. We hadden een herdenking gehouden voor een vriendin. Op de bijeenkomst daarna sloeg ik snel drie wijn achterover en begon een zinloze ruzie met onze gastvrouw, een goede vriendin die net zo rouwde als ik.
Nu zat ik hier met mijn bonzende hoofd en mijn rommelende maag. Het was de zoveelste in een reeks van ochtenden dat ik wakker werd en mezelf wilde verstikken met een kussen.
Drank: Ik had niet veel nodig om de effecten te voelen. Alcohol kon de nachten geweldig maken, me laten houden van de hele wereld. Het kon ook, op onvoorspelbare wijze, demonen opwekken die me in een feeks veranderden, ruzies opwekten, en gênante vertoningen ontketenen.
En die bewuste morgen in 2018 sloeg een nieuwe gedachte toe, die tot op het bot doordrong.
“Ik kan het niet meer. Ik stop.”
Wat betekent het om een serieus drankprobleem te hebben? Het antwoord is verrassend vaag. “Alcoholisme” is geen echte diagnose. In 1980 stelde de American Psychiatric Association’s gezaghebbende Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders twee verschillende classificaties vast: alcoholmisbruik en alcoholverslaving. In 2013 combineerde de DSM de categorieën om een “alcoholgebruiksstoornis” te creëren, een spectrum variërend van mild tot ernstig, niet gebaseerd op hoeveel iemand drinkt, maar op hoeveel van de 11 gedrags- of psychologische symptomen een persoon heeft.
Ondertussen heeft onze richtlijn van de Gezondheidsraad zijn eigen normen, meer gericht op de hoeveelheid alcoholische consumptie. Geen of maximaal 1 drankje per dag wordt als veilig beschouwd. Maar de richtlijnen fluctueren internationaal, volgens een studie van Stanford University uit 2016. In Canada of Frankrijk kun je wekelijks meer drinken en worden beschouwd als “low risk”.
Bovendien is in een studie in The Lancet geconcludeerd dat alcohol zo schadelijk is voor de gezondheid dat er geen veilig niveau is. Kortom, als je je afvraagt of je te veel drinkt, is het soms het beste om op je gevoel te vertrouwen.
En mijn gevoel had er genoeg van.
Hoewel ik al decennialang worstelde met mijn relatie tot alcohol, beschouwde ik mezelf niet als een alcoholist. In online quizzen met de vraag hoeveel drankjes ik normaal gesproken per dag had, kon ik vrij nauwkeurig “twee” (zeer royale drankjes) beantwoorden.
Op de Alcohol Use Disorders Identification Test van de Wereldgezondheidsorganisatie, die test op drankproblemen, scoorde ik acht van de 40 punten, waardoor ik een “medium” drinker ben met een “riskant” drinkpatroon. Maar medium klonk niet al te slecht en de website zei dat ik mijn drinken “zonder al te veel moeite” kon veranderen.
Ik had een man, kind, respectabele baan. Vrienden, als ze niet boos op me waren. Maar het was makkelijk om mezelf voor te stellen als het feestbeest, niet de verslaafde.
Oké, soms overdreef ik het met de drank.
Ik was in mijn late tienerjaren toen ik ontdekte wat alcohol kon doen: mijn remmingen onderdrukken; valse intimiteiten aanwakkeren; briljante onthullingen uitlokken die ik al snel ben vergeten. Alcohol maakte me tot de extraverte persoon die ik graag wilde zijn, liet me praten met mensen die ik normaal niet gesproken zou hebben.
Af en toe werd ik wakker om een hoofd op het aangrenzende kussen te zien en voelde ik een vlaag van spijt. “Verdomme! Waarom zag deze kerel er gisteravond zo aantrekkelijk uit?”
En ik zou een vriend bellen: “Raad eens wat ik deze keer heb gedaan?” zou ik vragen, het veranderen van ongemak in een hilarische anekdote. Of een vriend zou me op de hoogte brengen van mijn feestvreugde: “Deb, de barman heeft je eruit gegooid. Je kon niet op je kruk blijven zitten.”
Alcohol was ook mijn medicatie.
Ik dronk om angst tot rust te brengen of omdat ik eenzaam was. Ik dronk omdat ik een klinische depressie had. Uiteindelijk behandelde ik de depressie, maar bleef ik drinken. Alcohol was mijn stressverminderaar, mijn superheld die de realiteit bevocht, mijn gever van kunstmatige vreugde.
Het leven veranderde in mijn veertiger jaren. Ik trouwde, en kreeg onze geliefde dochter. Ik werkte vanuit huis, maakte eten, dronk wijn met een buurmoeder. Mijn hoofdpijn werd echter elke ochtend erger. Nachtenlang stortte ik neer, in plaats van te lezen of te praten met mijn man. Ik vreesde dat mijn drinken hersencellen vernietigde. Ik wist dat alcohol moeilijker te verwerken is voor vrouwen dan voor mannen en dat baarde me ook zorgen.
Enkele jaren geleden heb ik mijn drankinname teruggebracht tot vijf avonden per week, om te bewijzen dat ik de controle had. Het was moeilijk. Hoe kon ik niet drinken na een zware dag? Ik kon twee nuchtere nachten na elkaar niet aan. Het bereiken van de twee nuchtere nachten na elkaar was altijd een worsteling. Maar elke zondag voelde ik me deugdzaam. Een echte alcoholist kon geen nachten overslaan, dacht ik. En ik kon het wel. Met moeite.
Ik weet niet precies wat er die herfstochtend gebeurde toen ik in bed zat, gepijnigd en vernederd. Ik wist dat ik in de problemen zat. Dus wat maakte het uit dat ik niet een echte alcoholist was en dagelijks een fles whisky wegtik? Ik had de rock bottom van een “medium drinker” geraakt en het was genoeg.
Ondanks dat de website zei dat ik mijn drinken “zonder al te veel moeite” kon veranderen, is stoppen met drinken een van de moeilijkste dingen die ik ooit heb gedaan.
Ik heb er voor gezwoegd.
In restaurants keek ik naar robijnrode bokalen als naar een goddelijk elixer. Na de training verlangde ik naar een biertje. En wat was het nut van sociale evenementen in nuchterheid?
Uiteindelijk moest ik het proberen. Het drinken van alcoholvrij bier terwijl ik kletste met mensen die genoten van complexe pinot noirs was in eerste instantie ontmoedigend. Maar verbazend genoeg vonden mijn niet-vergiftigde hersenen de dingen die ze zeiden nog steeds grappig, ontroerend of interessant.
Ik zocht steun bij mijn man, dochter en vrienden, degenen die ik beledigd had, die verbaasd waren dat ik een probleem had. Ik verslond de verhalen van anderen, keek naar films over alcoholisten, las memoires, loerde mee op blogs van mensen die hun stoppogingen dag tot dag beschreven.
Maar wat me echt op de been hield,was het opmerkelijke verschil in mijzelf als ik niet dronk. Ik had niet begrepen hoezeer schaamte in mijn leven was geslopen.
Nu was dat weg, vervangen door een ongewone trots.
Hoe langer ik gestopt was, hoe beter ik me voelde, op een manier die in het huwelijk, het werk, het ouderschap en de vriendschappen doorsijpelde. Ik ben geduldiger. Mijn hoofdpijn komt niet vaak meer voor, ik heb meer energie. Onlangs vertelde iemand die niet wist dat ik gestopt was dat ik er jaren jonger uitzag.
Die resultaten passen bij een studie die gepubliceerd is in het Canadese Medical Association Journal, een van de eerste die zich richtte op de geestelijke gezondheid van matige drinkers. Onderzoekers die cohorten mensen in Hong Kong en de Verenigde Staten bestudeerden, vonden dat zelfs heel matige drinkers, vrouwen in het bijzonder, zich beter voelden als ze stopten.
Vandaag label ik mezelf.
Ik had een matige alcoholgebruiksstoornis, een “chronische recidiverende hersenziekte” die gekenmerkt wordt door een verlies van controle over alcohol. Ik denk dat velen, zoals ik, matig genoeg drinken dat ze niet geloven dat ze een probleem hebben. Ik heb geluk dat ik gestopt ben voordat ik verder afgleed.
Nuchter leven kan nog steeds een uitdaging zijn. Als alles volgens plan verloopt, zal ik nooit meer de zachte beneveling ervaren die tussen mij en de werkelijkheid valt als ik een fles wijn drink.
Dat lijkt triest, maar ik ben niet zo heel streng voor mezelf. Ik probeer af en toe nog een drankje op vakantie. De laatste keer had ik een pisco sour. Het gaf me een milde buzz en een gigantische kater. Ik heb sindsdien geen druppel meer gedronken. Ik heb geen druppel meer gewild.
Ik ben dichter dan ooit bij de moeder, de vrouw, het familielid en de vriendin die ik wil zijn. Deze dagen word ik helder wakker. En dat voelt goed. Echt goed.
