Xenogender

Xenogender is een overkoepelende term voor non-binaire genderidentiteiten die niet volledig beschreven kunnen worden door hun relatie tot begrippen die typisch gebruikt worden om gender te beschrijven, zoals:

• mannelijkheid,
• vrouwelijkheid,
• androgynie,
• neutraliteit,
• agenriteit,
• outheriniteit

In plaats daarvan kunnen xenogenders het best beschreven worden door hoe ze zich verhouden tot dingen waarvan de meeste mensen niet denken dat ze met sekse of gender te maken hebben, zoals dieren, planten, dingen, of begrippen. Het wordt soms omschreven als elk gender dat “niet door menselijke begripsvorming van gender te bevatten is”.

Mensen die zich identificeren als xenogender kunnen zichzelf xenisch noemen. De genderkwaliteit die met xenogenders geassocieerd wordt is xeniniteit. Het tegenovergestelde van xenogender is anthrogender.

Lexicale kloof

Xenische mensen hebben vaak een sterk besef van hoe hun gender voor hen aanvoelt, maar ze vinden vaak dat er geen woorden zijn voor hun ervaringen. Dit heet een lexicale kloof. Om die leemte op te vullen beschrijven xenogenders hun gender vaak via metaforen, door te zeggen dat hun gender lijkt op, beïnvloed wordt door, of eigenschappen deelt met iets anders. Veel mensen met een xenogender gebruiken om dezelfde reden neovoornaamwoorden.

Categorieën xenogenders

Wanneer ze beschreven worden, vallen xenogenders vaak in een van de drie categorieën:

• Naamwoorden en Archetypen: In plaats van te zeggen hoe je gender zich verhoudt tot mannelijkheid en vrouwelijkheid, zeg je dat je gender z is, of lijkt op, een soort dier, een denkbeeldig wezen, een deel van de natuur, een abstract concept, of een symbool.
  Deze xenogenders worden noungenders genoemd.
• Esthetiek en Synaesthetische Waarnemingen: Wanneer een noungender beschreven wordt aan de hand van dingen als textuur, grootte, vorm, tijd, licht, geluid, of andere zintuiglijke kenmerken. Deze kunnen vaak overlappen met noungenders.
  Deze xenogenders worden aesthetigenders genoemd.
• Neurotypen: Wanneer het neurotype of de neurotypen van een neurodivergent persoon een onlosmakelijk deel is/zijn van hun genderidentiteit. Deze genders zijn exclusief voor mensen van het neurotype (de neurotypen) die ermee verbonden zijn.
  Deze xenogenders worden neurogenders genoemd.

Andere categorieën van xenogenders zijn:

• Situaties: Wanneer iemands gender verandert op grond van de situatie. Deze worden mutogenders genoemd.
• Niet-menselijke identiteit/Kintypes: Wanneer de identificatie van een kintype(s) van een otherkin wezen, een niet-menselijk systeemlid, of een ander niet-menselijk identificerend individu een onlosmakelijk deel is van zijn genderidentiteit of zijn gender sterk beïnvloedt of correleert met zijn gender. Deze genders zijn exclusief voor wezens van het (de) kintype(s) of soortgenoten die met hen verbonden zijn. Deze worden kingenders of genderNH genoemd.
• Zichzelf: Als iemands gender zozeer alleen henzelf is, dat niemand anders het zelfs maar kan ervaren. Deze worden nominalgenders genoemd.
• Iemand die een binair gender is, en zich verhoudt/verbindt met xenogenders (zonder zich als xenisch te identificeren) mag zich meliusgender noemen.

Lees ook: Wat zijn genderneutrale voornaamwoorden?

Geschiedenis

De term xenogender werd bedacht door Tumblr gebruiker Baaphomett in 2014.

Het voorvoegsel xeno- duidt op iets dat met buitenaardse wezens te maken heeft, wat toepasselijk is omdat xenogender geen verband houden met menselijke genders.

Vlag

De xenogendervlag werd gemaakt op 15 januari 2017 door DeviantArt gebruiker Pastelmemer.

• Het centrale symbool is het astronomische teken voor de asteroïde Iris, een Griekse godin van regenbogen.
• De gekozen kleuren zijn gewone kleuren die in irisbloemen voorkomen.
• De centrale streep is geel, een veel voorkomende non-binaire kleur. In tegenstelling tot paars, dat gewoonlijk staat voor androgyne non-binaire genders die een of andere combinatie van mannelijke en vrouwelijke identiteiten hebben, wordt geel vaak gebruikt om genders te symboliseren die op geen enkele manier met het genderbinair te maken hebben, waartoe ook xenogenders behoren.

De alternatieve vlag werd gemaakt door een anonieme gebruiker en Mod Hermy van Pride-Flags Deviantart op 17 februari 2017.

• Het symbool werd ontworpen om op een irisbloem te lijken, wat een symbool is voor xenogenders.
• De blauwpaarse kleuren werden waarschijnlijk gekozen op basis van de meest voorkomende kleur van irissen.

Symbool

Het xenogendersymbool werd ontworpen door system-lgbt op Tumblr op 28 juli 2018. Het werd ontworpen om op een gestileerde iris te lijken.