Persoonlijkheidstypen A B C D en gezondheid

persoonlijkheidstypen a b c d en gezondheid

De persoonlijkheidstypen als medisch hulpmiddel

Filosofen, artsen en onderzoekers hebben lang geprobeerd om verbanden te leggen tussen persoonlijkheid en lichamelijke gezondheid. In de tijd van de oude Grieken dachten Hippocrates en Galen dat er vier humores (of persoonlijkheidstypen) waren en dat elk verbonden was met de gevoeligheid voor bepaalde lichamelijke of geestelijke ziekten.

Jaren geleden konden sommige medici maar moeilijk voorspellen welke soorten mensen hart- en vaatziekten zouden krijgen. Ze wisten ze dat hoge bloeddruk, overgewicht, en inactiviteit de cardiovasculaire risico’s zouden verhogen. Maar zelfs de combinatie van deze factoren was voor hen niet voldoende om een nauwkeurige voorspelling te doen, tot ze een verband vonden tussen chronische medische morbiditeit en persoonlijkheidskenmerken.

De theorie van persoonlijkheidstypes A en B ontstond in de jaren 1950. In die tijd geloofden onderzoekers dat mensen met bepaalde trekken een groter risico liepen om bepaalde ziektes, aandoeningen of kwalen te ontwikkelen. Hoewel deze theorie sindsdien grotendeels weerlegd is, blijft er toch een kern van waarheid over. De trekken die bepaalde persoonlijkheidstypes vertonen hebben in feite vaak met stress te maken, en stress is een grote factor in bepaalde kanten van iemands gezondheid. Hartziekten, bijvoorbeeld, hangen sterker samen met persoonlijkheidstype dan kanker.

Let op: Hoewel er in de loop van de geschiedenis veel onderzoek is gedaan naar persoonlijkheidstypen, is er ook veel kritiek op vanwege de validiteit en betrouwbaarheid van de classificering. Als je de persoonlijkheidstypen gebruikt wees dan voorzichtig met de betekenis die je hecht aan je resultaten en zie het niet als een gezondheids-, psychologisch of professioneel loopbaanadvies. 

Type A persoonlijkheid

Type A-persoonlijkheid heeft een gedragsstijl waarbij sprake is van sterke betrokkenheid, in een onophoudelijk gevecht om meer te bereiken in minder tijd, als het moet tegen anderen in. Mensen die kenmerken vertonen van dit persoonlijkheidstype hebben de neiging om competitief, ongeduldig, gespannen, assertief en zelfs agressief te zijn.

Het gedragspatroon van een Type A persoonlijkheid vertoont deze kenmerken:

  • competitief,
  • prestatiedrang
  • ambitieus,
  • een sterk gevoel van tijdsdrang,
  • ongeduld,
  • vijandigheid,
  • agressiviteit.

Type A’s worden gezien als workaholics die er alles aan doen om vooruit te komen. Ze voelen vaak de behoefte om te domineren, zowel op het werk als in persoonlijke interacties, en kunnen hun gevoel van eigenwaarde en zelfbeeld ontlenen aan hun prestaties.

Type A persoonlijkheden racen vaak tegen de tijd, zodat ze vinden dat tijd niet verspild mag worden. Ze wijden zich eerder aan hun werk dan aan hechte relaties. Ze zijn echter eerder tevreden als er een uitdagend doel te winnen valt.

Uit onderzoek in 12 grote bedrijven bleek dat de meeste managers als type A gedefinieerd worden. Ze hebben hogere salarissen dan Type B managers. De type A persoonlijkheid is dus een indicator van hoe snel iemand in zijn of haar vakgebied zal stijgen.

Dit persoonlijkheidstype werd voor het eerst beschreven in de jaren 1950. Onderzoek heeft het sindsdien in verband gebracht met een aantal negatieve gezondheidsresultaten. Sommige studies hebben een verband aangetoond tussen het type A-persoonlijkheid en hypertensie, verhoogde werkstress en sociaal isolement.

Oudere studies suggereerden dat er een direct verband bestond tussen het type A-persoonlijkheidstype en hartaandoeningen, maar verder onderzoek konden dit verband niet bevestigen.

Lees ook: Wat is persoonlijkheidstype A?

Type B persoonlijkheid

Type B-gedrag kenmerkt zich door een rustige, geduldiger en minder gedreven manier van functioneren. Deze personen zijn ambitieus, maar als iets niet lukt, gaan ze op zoek naar een andere strategie. Mensen met een relaxte persoonlijkheid, vaak aangeduid als een type B persoonlijkheid, hebben de neiging om veel meer ontspannen en gemakkelijk te zijn dan hun type A tegenhangers.

Het gedragspatroon van Type B vertoont deze kenmerken:

  • gemakzuchtig,
  • lui,
  • overtuigend,
  • een sterkere relatie met andere mensen
  • ontspannen en vergevingsgezind in een conflict

Type B’s zijn meer gericht op het uitvoeren van taken voor het plezier in plaats van gedreven door een behoefte om te bereiken, te winnen, of te domineren. Dat wil niet zeggen dat Type B’s geen waarde hechten aan prestatie. Ze werken gestaag naar hun doelen toe, maar genieten ook van het proces en ervaren minder stress als ze niet winnen.

Hoewel deze mensen geen grote ambities hebben, voelen ze zich prettig in stressvolle situaties en levert dat ze goede banen op. Iemand die zich koel en zelfverzekerd gedraagt tijdens het sollicitatiegesprek krijgt de baan eerder dan een goed geïnformeerde maar angstige persoon.

Als ze stress ervaren gaan ze er niet alleen mee om. Ze zijn geneigd steun te krijgen van hun naaste vrienden. Ze lopen dus minder kans aan coronaire hartziekten te lijden, omdat ze zich niet forceren. Aan de andere kant zijn dit soort mensen meer geneigd tot uitstelgedrag.

Als je dit persoonlijkheidstype hebt, heb je waarschijnlijk een lager risico op het ontwikkelen van gezondheidsproblemen in verband met angst. Je hebt de neiging om van het leven te genieten, bent vrij goed in het omgaan met stress en hebt waarschijnlijk een goede kwaliteit van leven.

Al deze factoren kunnen betekenen dat je minder kans hebt om negatieve gezondheidsresultaten te ervaren die verband houden met stress, woede en angst. Ontspannen zijn kan wel betekenen dat je minder let op gezond leven.

Lees ook: Wat is persoonlijkheidstype B?

Type C persoonlijkheid

Type C-personen behagen graag anderen, zijn terughoudend in het uiten van negatieve emoties, conformeren zich aan de omstandigheid en hebben sterk de neiging om met hulpeloosheid (hopeloosheid) te reageren op een stressvolle situatie.

Het gedragspatroon van Type C lijkt op dat van Type A, maar er is een belangrijk verschil in perfectionisme. Het vertoont deze kenmerken:

  • gedetailleerd,
  • analytisch,
  • kalm,
  • betrouwbaar,
  • gehoorzaam aan regels of procedures,
  • gericht op het behagen van andere mensen,
  • niet in staat zijn of haar eigen gevoelens te uiten.

Iemand die graag andere mensen wilt behagen kan zijn eigenlijke gevoelens negeren en passief worden. Een Type C persoonlijkheid kan een risicofactor zijn om gemakkelijker en sneller kanker te krijgen dan andere mensen. Het verband tussen Type C persoonlijkheid en het ontstaan van kanker toont het het effect aan van gedragingen van Type C persoonlijkheid op het immuunsysteem.

Dit persoonlijkheidstype kan zowel voor- als nadelen voor je gezondheid hebben. Type C’s zullen beter de richtlijnen van een arts volgen, maar zich ook eerder hopeloos of hulpeloos voelen bij een negatieve gezondheidstoestand. Ze kunnen ook minder geneigd zijn om hulp te zoeken als er iets mis is,om geen last of ongemak voor anderen willen zijn. Wanneer ze geconfronteerd worden met een diagnose, kunnen ze de handdoek in de ring gooien en aannemen dat niets wat ze doen veel verschil zal maken.

Lees ook: Wat is persoonlijkheidstype C?

Type D persoonlijkheid

Een Type-D-persoonlijkheid neigt tot overinterpretatie. In situaties die op meer manieren kunnen worden opgevat, kiezen deze personen vaak de negatieve uitleg. Daardoor voelen ze zich snel bekritiseerd, zien ze voortdurend potentiële conflicten en ervaren ze situaties snel als bedreigend. Ze zijn daarnaast slecht in zelfexpressie.

Type D persoonlijkheid wordt ook wel de verontruste persoonlijkheid genoemd. Het gedragspatroon van Type D vertoont deze twee basiskenmerken:

  • negatieve affectiviteit (NA), de neiging om over tijd en situaties heen negatieve emoties te ervaren, wat samenhangt met neuroticisme
    • angstig,
    • onzeker,
    • depressief,
    • zelfmedelijdend,
    • emotioneel
  • Sociale inhibitie (SI), een uiting is van emoties en gedrag in sociale interacties, wat samenhangt met introversie
    • gereserveerd,
    • verlegen,
    • stil

Type D Persoonlijkheid wordt in verband gebracht met verminderde gezondheidstoestand, zoals coronaire hartziekten (CHD), verhoogde depressieve symptomen, verhoogd risico op ziekte en sterfte, en verminderde kwaliteit van leven.

Stress, depressie, angst, woede en eenzaamheid worden vaak geassocieerd met de Type-D-persoonlijkheid. Het kan ook ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid. Een studie suggereerde dat mensen met type D-persoonlijkheden een viervoudig risico op overlijden hebben in vergelijking met mensen met andere persoonlijkheidstypen.

Volgens een andere studie gepubliceerd in het tijdschrift Circulation: Cardiovasculaire kwaliteit en resultaten hebben mensen met dit persoonlijkheidstype een drie keer zo hoog risico op hartproblemen, waaronder hartfalen. De studie suggereerde ook dat ongeveer 20 procent van de  volwassenen het type D-persoonlijkheid hebben, met naar schatting 50 procent van de patiënten met hartproblemen die kenmerken van dit persoonlijkheidstype vertonen.

Lees ook: Wat is persoonlijkheidstype D?

Tenslotte

Inzicht in persoonlijkheid kan niet alleen helpen om het gedrag van mensen te voorspellen, maar ook de gezondheid-gerelateerde kwaliteit van leven van mensen te voorspellen. Onderzoek toont een verband aan tussen persoonlijkheid en gezondheid.

Waarom heeft persoonlijkheid invloed op gezondheid? Waarom zijn bepaalde eigenschappen zo verbonden met bepaalde kwalen? De antwoorden zijn niet duidelijk, maar een mogelijke verklaring is dat persoonlijkheid invloed heeft op gedrag en levensstijlkeuzes.

Het feit dat je nu het best in een bepaald persoonlijkheidstype past betekent niet dat je voor altijd vastzit aan die persoonlijkheid. Je persoonlijkheid is gebaseerd op verschillende factoren en maakt geen deel uit van je genetische code. Je ervaringen, je relaties en zelfs het voedsel dat je eet kunnen allemaal een impact hebben op je persoonlijkheid.

Als je veranderingen wilt aanbrengen, doe dat dan. Als je moe bent, een stressvolle omgeving hebt, de verkeerde baan hebt, slecht eet, verander het dan. Je zult merken dat je persoonlijkheid dan ook begint te veranderen.

Als je denkt dat je persoonlijkheid, geestelijke gesteldheid of gedrag ziekte veroorzaakt of je huidige symptomen verergert, praat dan met je arts of een psycholoog voor advies over mogelijke behandelingen als psychotherapie, medicatie of zelfzorg.

Bronnen

Lees ook: 16 persoonlijkheidstypen: de Myers-Briggs Type Indicator (MBTI)

Lees ook: Managementdrives: drijfveren uitgelegd in zes kleurcodes

Lees ook: De negen teamrollen van Belbin

Lees ook: Het DISC-persoonlijkheidsprofiel: gedrag uitgelegd in vier kleuren

Scroll naar boven