Queer

De term queer wordt soms gebruikt als een aanduiding voor personen of de gemeenschap van mensen die niet cisgender heteroseksueel zijn. Het kan gebruikt worden in plaats van, of als aanvulling op, andere aanduidingen van seksuele geaardheid, zoals lesbisch, biseksueel, of homo. Queer kan ook verwijzen naar genderidentiteit of genderexpressie, als zelfstandige term of als onderdeel van een andere zoals genderqueer. De Q in LGBTQ+ en soortgelijke acroniemen betekent gewoonlijk queer.

Let op: Het is het beste de term queer alleen te gebruiken voor mensen die zichzelf expliciet als queer identificeren, omdat het wisselende betekenissen heeft en niet universeel aanvaard wordt. Soms heeft de term queer een politieke of activistische lading. Queer wordt ook niet door iedere LGBTQ+-er omarmd als identiteit.

Etymologie

Het woord queer betekent oorspronkelijk “vreemd,” “eigenaardig,” of “excentriek” en is ontstaan in het Schots in de jaren 1500. In 1781 groeide de betekenis uit tot “anders lijken, zich anders voelen of zich anders gedragen dan gebruikelijk is”. Het begon geassocieerd te worden met homoseksualiteit in 1922 als bijvoeglijk naamwoord, en als zelfstandig naamwoord in 1935.

Geschiedenis

Tegen het eind van de 19e eeuw kreeg queer dde connotatie van seksuele afwijking, en werd het woord meestal gebruikt als een scheldwoord voor vrouwelijke mannen of mannen die relaties van dezelfde sekse aangingen. In de loop van de 19e en 20e eeuw veranderde ook het gebruik van queer als identiteit binnen de LGBTQ+-gemeenschap.

Een vroeg voorbeeld van dit gebruik door de LGBTQ+-gemeenschap was van een organisatie genaamd Queer Nation, die in maart 1990 gevormd werd. In juni 1990 werd door Queer Nation een pamflet uitgedeeld bij een pride mars in New York. Het was anoniem ondertekend als zijnde geschreven door “Queers”. Ze verklaarden de aanname van het label Queer in een alinea:

“Iedere homo heeft er zijn eigen kijk op. Voor sommigen betekent het vreemd en excentriek en een beetje mysterieus […] en voor anderen roept “queer” die vreselijke herinneringen op aan puberaal leed […] “gay” is geweldig. Het heeft zijn plaats. Maar als veel lesbiennes en homo’s ’s morgens wakker worden voelen we ons boos en walgend, niet homo. Dus hebben we ervoor gekozen onszelf queer te noemen. Het gebruik van “queer” is een manier om ons eraan te herinneren hoe we door de rest van de wereld gezien worden”.

Er vond een verschuiving plaats in de homogemeenschap in het begin van de jaren 2000 toen de queer-identiteit vaak geassocieerd werd met een radicale politieke stellingname, vooral omdat ze teruggeclaimd werd door queer personen van kleur, gender non-conforme mensen, en anderen wier bestaan de sociale normen uitdaagde. Sommigen mensen keuren daarom het gebruik van queer als overkoepelende term af, en wijzen op de rol die het speelde in het verdelen van de LGBTQ+-gemeenschap naar politieke opvatting, geslacht, leeftijd, klasse, en andere factoren.

Vlag

Hoewel er geen officiële vlag voor de queeridentiteit bestaat, zijn er vele voorgesteld. Opvallend zijn de veelkleurige queervlag, in 2015 ontworpen door Pastelmemer op DeviantArt, en de paarse chevronvlag, in 2016 ontworpen door Tumblr gebruiker bizexuals.

Een queervlag, gemaakt door DeviantArt gebruiker pastelmemer

• roze en blauw naast elkaar om aantrekkingskracht van dezelfde sekse te verbeelden
• oranje en groene strepen staan voor non-binaire genders
• zwarte en witte strepen staan voor de aseksuele, aromantische en agender spectrums.

De chevron-queervlag, gemaakt door Tumblr gebruiker bizexuals

• lavendelkleurige kleuren vanwege hun historische associatie met de LGBTQ+-gemeenschap,
• chevronvorm vanwege de niet-rechte lijnen,
• gebroken witte kleur als verwijzing naar wit licht, dat een combinatie is van alle kleuren van de regenboog.

Bij het ontwerpen van deze vlag werd rekening gehouden met zintuiglijke kwesties, vandaar de gebroken witte achtergrondkleur en de verwerping van een eerder voorgestelde vlag