Travestiet of crossdresser

Wat is een crossdresser?

Een crossdresser is een persoon die deels of volledig kleding draagt die niet traditioneel geassocieerd wordt met iemands gender of sekse, of kleding draagt die in de eigen cultuur geassocieerd wordt met een ander gender dan het eigen gender. Meestal gaat het om mensen die zich kleden in kleren die geassocieerd worden met het ‘tegenovergestelde’ van de binaire genders. Het is een vorm van gender-non-conformiteit in iemands kleding.

Crossdressers zijn meestal heteroseksuele mannen die traditioneel vrouwelijke kleding dragen. Ze indentificeren zich niet als homoseksueel of transgender en hebben over het algemeen geen fetisjistische bedoelingen met hun genderexpressie. In hoeverre een van geboorte mannelijke travestiet of crossdresser zich als vrouw identificeert verschilt per persoon.

Wat is een travestiet?

Travestiet is het oude woord voor crossdresser. Het woord heeft verschillende betekenisveranderingen ondergaan sinds het voor het eerst in gebruik kwam. Tegenwoordig wordt de term travestiet algemeen als verouderd en denigrerend beschouwd, en wordt de term crossdresser als een meer geschikte vervanging gebruikt.

Dit komt omdat de term travestiet historisch gebruikt werd om medische stoornissen te diagnosticeren, waaronder psychische stoornissen.Travestie wordt ook vaak in verband gebracht met fetisjisme, en wordt soms gebruikt als scheldwoord tegen transgender personen.

Travestie is ook een term uit de literatuur en de dichtkunst.

Travestie als stoornis

Het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders kent de psychiatrische diagnose “travestisch fetisjisme”. Dit is in de DSM-5 gecategoriseerd als parafilie.

Er zijn twee belangrijke criteria voordat een psychiatrische diagnose van “travestisch fetisjisme” gesteld wordt:

• Je moet seksueel opgewonden worden als je je kleedt in travestie
• Je moet aanzienlijk leed ondervinden van het kleden in travestie, sociaal of beroepsmatig.

De DSM-5 stelt dat adolescente en volwassen mannen met laat ontstane genderdysforie “zich vaak bezighouden met travestisch gedrag met seksuele opwinding.”

Crossdressen versus transgender zijn

Crossdressing is niet hetzelfde als transgender zijn. Het is gebaseerd op genderexpressie en houdt geen verband met iemands eigenlijke gender. Cisgender mensen kunnen crossdressen en transgender mensen kunnen cisvestisch zijn (kleding dragen die bij hun geboortegender horen).

Crossdressen versus drag

Wie aan travestie of crossdressen doet, doet dit meestal niet voor de show. Doen mensen dat wel dan noemen we dat drag. Tot de jaren 60 werd er weinig onderscheid gemaakt tussen drag en travestie. Daarna werd een drag queen een (vaak homoseksuele) man die gekleed ging in uitbundige vrouwenkleding, en zo optrad. Vrouwen die zich kleden als mannen voor een optreden worden drag king genoemd.

Geschiedenis van de travestie

Travestie is een heel oud verschijnsel, dat al duizenden jaren voorkomt. Zo is er in het Oudtestamentische boek Deuteronomium een travestieverbod beschreven, en ook de Koran behandelt strikt seksespecifieke kledingvoorschriften.

Het woord travestie is afgeleid van het Duitse Transvestitismus, bedacht door de seksuoloog Magnus Hirschfeld en voor het eerst gebruikt in zijn standaardwerk Die Transvestiten. Eine Untersuchung über den erotischen Verkleidungstrieb (1910).

Omdat ze in het begin deel uitmaakten van de homoseksuele beweging van Weimar Duitsland, begon zich sinds het midden van de jaren 1920 een eerste eigen travestietenbeweging te vormen, die resulteerde in de oprichting van de eerste organisaties en het eerste travestietentijdschrift, Das 3. Geschlecht. De opkomst van het nationaal socialisme maakte vanaf 1933 een einde aan deze beweging

Hoewel de term pas laat in de jaren 1910 bedacht werd door Magnus Hirschfeld, is het verschijnsel niet nieuw. Er werd al naar verwezen in de Hebreeuwse Bijbel.

Een van de felste activisten in de Stonewall Rellen was Sylvia Rivera, die de Street Transvestite Action Revolutionaries oprichtte. In een essay uit 1971 “Travestieten: je halfzusters en halfbroeders van de Revolutie”, schreef Rivera: “Travestieten zijn homoseksuele mannen en vrouwen die zich kleden in kleren van de andere sekse.”

Cultuurgebonden travestie

In sommige culturen wordt travestie beoefend om religieuze, traditionele of ceremoniële redenen. Zo kleden in India sommige mannelijke toegewijden van de hindoegod Krishna, vooral in Mathura en Vrindavan, zich in vrouwelijke kledij om zich voor te doen als zijn gemalin, de godin Radha, als daad van devotie.

In Italië dragen de Napolitaanse femminielli trouwjurken, die de matrimonio dei femminielli (huwelijk van de vrouwelijke mannen) genoemd worden, waarbij een processie door de straten trekt.

Zie ook de betekenis van derde gender of derde sekse